1 savol Замонавий маълумот узатиш тизимларининг роли ва аҳамияти

11. Ахборотни кодлаш усуллари. 4-Maruza

12. Шаннон-Фано усули бўйича ахборотни кодлаш. 3-Maruza
Шеннон - Фано коди пайдо бўлгунча алоқа каналлари орқали узатилаётган ахборотлардаги белгилар узунлиги бир хил бўлган битлар ёрдамида кодлаштирилар эди.
Шеннон - Фано коди пайдо бўлгандан сўнг узатилаётган ахборотдаги ҳар бир белгининг пайдо бўлиш эҳтимоллигига қараб туриб, узунлиги ҳар хил бўлган битлар ёрдамида кодлаш имконияти пайдо бўлди.
Ахборотда бирор бир белгининг пайдо бўлиш эҳтимоллиги каттароқ бўлса, уни иккилик саноқ тизимидаги кодининг узунлиги “кичикроқ бит” бўлади.
Агар ахборотда бирор бир белгининг пайдо бўлиш эҳтимоллиги кичикроқ бўлса, уни иккилик саноқ тизимидаги кодининг узунлиги “каттароқ бит” бўлади.
Ушбу алгоритм ёрдамида ахборотни кодлаштириш қуйидагича амалга оширилади:

• 
  ахборотдаги барча белгиларнинг умумий сони N ҳисобланади;
  
• 
  N та белгидан иборат бўлган ахборотдан ҳар бир белгининг пайдо бўлиш частотаси ёки пайдо бўлиш эхтимоллиги ҳисобланади;
  
• 
  ҳар бир белгининг пайдо бўлиш частотаси камайиб бориш тартибида жадвалга жойлаштирилади;
  
• 
  умумий бўлган жадвалдаги йиғинди тенг иккига бўлинади ва тепа қисмига «1» ни, пастки қисмига «0» ни қўйилади;
  
• 
  тенг иккига бўлиш кодлаштирилаётган ахборотдаги ҳар бир белгига биттадан «1» ёки «0» қолгунча давом эттирилади;
  

13. Хаффман усули бўйича ахборотни кодлаш.3-Maruza
Хаффмен алгоритми асосида матнли ахборотлар кодлаштирилади.
Ушбу алгоритм ёрдамида ахборотни кодлаштириш қуйидагича амалга оширилади:

• 
  ахборотдаги барча белгилар сони, яъни N ни ҳисобланади;
  
• 
  жами N та белгидан иборат бўлган ахборотдаги ҳар бир белгининг пайдо бўлиш частотаси ҳисобланади;
  
• 
  ҳар бир белгининг пайдо бўлиш частотаси камайиб бориш тартибида жадвалга жойлаштирилади; жадвалдаги охирги иккита частота йиғиндиси ҳисобланиб, битта умумий бўлган йиғинди частотага бирлаштирилади;
  
• 
  ҳисобланган янги йиғинди частотадан ва ҳисоблашда қатнашмаган бошқа частоталардан жадвалнинг янги устуни ҳосил қилинади (бунда ҳам частоталар камайиб бориш тартибида жойлаштирилади);
  
• 
  шу тарзда то битта умумий N га тенг бўлган йиғинди ҳосил бўлгунча жараён давом этаверади;
  
• 
  жадвал тўлдирилгандан сўнг, ундаги ҳисоблашларга мувофиқ дарахт қурилади;
  
• 
  дарахтнинг тепа қисмида N жойлашган бўлади ва уни тенг иккига бўлиш керак, ҳосил бўлган натижаларни яна тенг иккига бўлиш лозим;
  
• 
  шу тарзда ахборотдаги ҳар бир белгининг пайдо бўлиш частотаси топилгунча, бўлиш давом эттирилади.