1 savol Замонавий маълумот узатиш тизимларининг роли ва аҳамияти

1 savol - Замонавий маълумот узатиш тизимларининг роли ва аҳамияти

1. 
   Маълумот узатиш — бу манба ва қабул қилувчи ўртасида маълумотлар ёки ахборотларни узатиш. Манба маълумотларни узатади ва қабул қилувчи уни олади. Маълумотлар алмашинуви қуйидагиларни ўз ичига олади: алоқа тармоқлари, зарур бўлган турли алоқа хизматлари, мавжуд тармоқлар тури, протокол архитектуралари, OSI моделлари, TCP/IP протоколи моделлари ва бошқалар. Маълумотларни узатиш узатиш усули ва узатиш жараёнида маълумотларнинг сақланиш жараёнларини ўз ичига олади.
   

Маҳаллий тармоқларда одатда ресурсларни алмашиш учун компьютерларни бир-бирига улаш «уланиш» амалга оширилади. Компьютерлар турли хил диск операцион тизимлари, интерфейслар, кабеллари ва жойлашувига эга бўлиши билан бирга, улар бир-бири билан алоқа қилишлари ва ресурсларни алмашишлари мумкин.
Маълумотлар узатишнинг мақсади турли хил операцион тизимлар, интерфейслар, кабеллар ва жойлашувга эга бўлган компьютерларга ресурсларни алмашиш имконини берувчи қонун ва қоидаларни таъминлашдир. Қонун ва қоидалар маълумотлар узатишда протоколлар ва стандартлар деб аталади.

Маълумотлар узатишнинг замонавий тизими

Манба - бу тармоқлар ёрдамида манзилга узатиладиган маълумотлар генераторидир. Ҳеч қандай сўровсиз манба ҳеч қачон маълумотларни белгиланган жойга узатмайди. Агар манба маълумотларни узатаётган бўлса, исталган манзил баъзи сўровлар тилларидан фойдаланган ҳолда маълумот сўрвини амалга ошираётганлигини англатади.
Узатувчи - бу маълумотларни мақсадли талабга мувофиқ ўзгартириш учун ишлатиладиган қурилма. Масалан, модем аналог (телефон сигналлари) сигналини рақамли (компьютер сигналлари) сигналларга ва муқобил равишда рақамли аналогга ўзгартиради.
Узатиш тизими - турли хил уланган тизимларда маълумотларни узатиш учун биз турли хил узатиш тизимларидан фойдаланамиз. Узатиш тизимидан фойдаланган ҳолда маълумотларни узатиш нуқтадан нуқтага ёки нуқтадан кўп нуқтага алоқа каналлари орқали маълумотларни физик узатишни англатади. Бундай каналларга мис симлар, оптик толалар, ҳатто симсиз алоқа каналлари ҳам мисол бўла олади.
Қабул қилувчи - бу узатиш тизимидан сигналларни қабул қилади ва уни белгиланган қурилмага мос келадиган шаклга айлантиради. Масалан, модем узатиш каналидан аналог сигнални қабул қилади ва уни компьютер тизими томонидан қабул қилинадиган рақамли бит оқимига айлантиради.
Манзил - бу манба қурилмаси маълумотларни юборадиган қурилмаBu manba qurilmasi ma'lumotlarni yuboradigan qurilma.

2-savol Асосий тушунча ва атамалар (ахборот, хабар, сигнал)

Ахборот назарияси ахборотни узатиш, қабул қилиш, қайта ишлаш ва сақлаш билан боғлиқ бўлган миқдорий ўлчовларни ўрганади.
Ахборот - бу ҳар қандай ҳодиса, воқеа ёки объектлар ҳақидаги маълумотлар ёки маълумотлар тўплами. Ахборотни узатиш ва сақлаш турли хил белгилар ёрдамида амалга оширилади, бу эса уни қандайдир шаклда тақдим этиш имконини беради.
Хабар - у ёки бу маълумотларни акс эттирувчи белгилар тўплами. Хабарларни масофага узатиш қандайдир моддий ташувчи ёрдамида амалга оширилади.
Сигнал - узатилаётган хабарни ифодаловчи (ташувчи) физик жараён. Сигналлар узатилаётган хабарга мувофиқ физик ташувчининг маълум параметрларини ўзгартириш орқали ҳосил бўлади.
Турли хил сигналлар шаклида узатиладиган хабар: нутқ, маълумотлар, видео тасвирлар ёки уларнинг ҳар қандай комбинацияси бўлиши мумкин.
3-savol Дискрет хабарларни узатиш тизимининг структура схемаси