1-son davolash fakulteti 117-b guruh talabasi abdillayev umidjonning
Download 0.6 Mb. Pdf ko'rish
|
Abdillayev Umidjon Biologiya 3 gelmentlar
|
Exinokokk — tasmasimon chuvalchanglar sinfiga
mansub parazit. Voyaga yetgan davrida yirtqich hayvonlar (it, boʻri, chiyaboʻri, mushuk) ichagida parazitlik qiladi. Uz. 3–6 mm, gavdasi 4 soʻrgʻichli bosh, 3—4 boʻgʻimli tanadan iborat. Oxirgi boʻgʻimdagi jinsiy organlarida tuxum hujayralar yetiladi. Tuxumlari xoʻjayini axlati bilan tashqariga chiqariladi. E. tuxumlari ifloslangan yemxashak bilan oraliq xoʻjayin (odam va oʻtxoʻr hayvonlar: sigir, qoʻy, echki, choʻchqa) ichagiga tushganida ulardan onkosfera lichinkasi chiqadi. Lichinka ichak devoridan qonga oʻtadi va darvoza venasi orqali jigar, oʻpka, muskullar va suyaklarga borib, pufaksimon bosqich — E. finnasiga aylanadi. Har bir pufak devorida yana ikkilamchi, soʻngra uchlamchi pufaklar hosil boʻladi. Pufaklar ichida parazit boshchasi shakllanadi. Pufaklar yiriklasha borib, mushtdek va undan kattaroq boʻladi. Qoramollar jigaridan 64 kg ogʻirlikdagi exinokokk finnasi topilgan. E. pufak davrida exinokokkoz kasalligini paydo qiladi. YUMALOQ CHUVALCHANGLAR (NEMATHELMINTHES) Yumaloq chuvalchanglar tipi — Nemathelmintes. Bu tip vakillarining tanasi uzun silindirsimon bo ‘lib, qismlarga bo ‘linmagan. Ularning 10 000 dan ortiq tu ri mavjud. Ular turli xil ekologik taxminlarda hayot kechirish- ga moslashgan b o ‘lib, b a’zi bir vakillari o’simlik, hayvon va odamlarda parazitlik qiladi. Ularning tanasi uch qavatdan tuzilgan bo’lib, tana birlamchi bo’shlig’i va teri muskul xaltasidan tashkil topgan. Bundan tashqari muskul, ovqat hazm qilish, ajratish, nerv va jinsiy sistemalari ham rivojlangan. Parazit hayot kechiruvchi vakillari orasida eng k o’p uchraydigani odam a sk a rid a si (A scaris L u m b ric o id e s ), kiyshiy k alla (A n c y lo sto m a duodenale),trixonelloz (Trichinella spilaris) va shu kabilar bo’lib, odam larda askaridoz, angilostomoz, trixinelliz kasallik!arini davolashda ish- latiladi. |
