1. sotsial psixologik trening haqida umumiy tushuncha. Sotsial psixologik treninglar o’tishda kasbiy faoliyat

sotsial psixologik treninglar o’tishda kasbiy faoliyat 
Zamonaviy sharoitda treningni turli murakkab faoliyatlarni oʻrganish va
egallash qobiliyatlarini rivojlantirishga, yangi funktsional tuzilmalarni yaratishga
(yoki mavjud boʻlganlarini shakllantirish) moʻljallangan metodlar guruhi,
ustanovkalar malaka hamda qobiliyatlar, shaxs xususiyatlari, sifatlari kognitiv
strukturasini oʻzgartirish, shu bilan birga insonda zarur kasbiy sifatlar, xususiyatlar
shaxsiy xarakteristikalarni rivojlantirish maqsadida psixologik tahsir oʻtkazishning
koʻpqirrali metodi sifatida qaraladi. Trening natijasida guruh qatnashchisi faoliyat
muhitini (ijtimoiy, jismoniy) va unda oʻzini anglaydi, oʻz oldiga qoʻyilgan kasbiy
hamda shaxsiy maqsadlarni amalga oshirish uchun zarur boʻlgan yanada faolroq
tahsir vositalarini egallaydi.

---

---

Kasbiy kommunikativ qobiliyatlarni shakllantirishda noeffektiv xatti –

harakat modellarini mazkur vaziyat uchun optimal xatti – harakat modellari bilan
almashtirish jarayoni kechadi. L. Petrovskayaning fikricha, ijtimoiy psixologik
trening mavjud boʻlgan shaxsiy oʻzgarishlar uchun turtki rolini bajaruvchi vaziyat
yaratadi... trening davomida oʻzi va boshqalar haqida olingan yangi chuqur
emotsional mahlumotlar «Men - kontseptsiya», «Oʻzga» - kontseptsiyasi, «Men -
ideal» kontseptsiyalarini qayta idrok etishga, shu yoʻl bilan qoʻyilgan vazifalarning
shaxsiy mahno kasb etishiga sharoit yaratadi. Treningda psixologik tahsir maqsadli
ravishda toʻyingan axborot muhitini yaratish, mahlum tarzda tashkillashtirilgan
faoliyatga jalb etish shuningdek, ergashtirish, ishontirish, taqlid qilish kabi psixik
mexanizmlar asosida soʻz orqali va soʻzsiz vositalar yordamida axborotlarni
uzatish orqali amalga oshiriladi. Psixologik trening maxsus tashkil etilgan intensiv
tahsir tizimi boʻlib, kishilar kundalik hayoti va boshqaruv faoliyatining dolzarb
muammolarini hal etishga yordam beruvchi vositadir. Hozirgi kunda treningni
amaliy psixologiyaning maxsus sohasi sifatida baholashda turli qarama-qarshi
yondashuvlar va noaniqliklar mavjud. Shu davrgacha bu muammoga bagʻishlangan
barcha ishlar trening tushunchasiga aniqlik kiritish bilan boshlanadi. Keng
mahnoda «trening» atamasi guruhiy psixologik ishlarning turli shakllarini oʻzida
mujassamlashtiradi. Ammo, shunga teng ravishda guruhiy psixoterapiya,
psixokorrektsion guruhlar, tajriba guruhlari, amaliy eksprimental
laboratoriyalarning faol oʻqitish guruhlari kabi tushunchalar ham qoʻllaniladi. I.V.
Vachkov oʻzining «Guruhiy trening texnologiyasi asoslari» (1999) kitobida qayd
etganidek, bir xil turdagi guruhlar turli mualliflar tomonidan turlicha nomlanadi.
Bizningcha, Yu.E. Yemelg’yanovning treningga bergan tahrifi bizning fikrimizni
aniqroq ifodalaydi: «… «trening» atamasi … oʻqitish metodikalarini ifodalashda
emas, balki oʻqitish uchun zarur qobiliyatlarni yoki turli murakkab faoliyat
turlarini, shu jumladan muomalani oʻzlashtirish metodi sifatida qoʻllanishi lozim».

---

---