1. Suyaklaring joylashishi,shakli va vazifasi bo`yicha klassifikatsiyasi

96.Moyaklar, moyak ortig’I, tuzilishi, topografiyasi, QBT va innervatsiyasi.Kriptorxizm, 

monorxizm. 

Organa genitalia masculina 2 ga bo’linadi:ichki(testis,epididymis,ductus defferents, vesicular 

seminalis,gl.prostatae,gl.bulbourethralis) va tashqi(penis, scrotum).  Moyak—testis(orxis, 

dedimys, testicula)—ellipssimon, bir juft bez, yorg’oq ichidajoylashgan.2ta vazifasi 

bor:1)spermatozoidlar ishlab chiqaradi; 2)testosteron ishlab chiqaradi.O’lchamlari- 4x3x2 

sm,massasi-25-30 gr. Chap tomondagisi- pastroq joylashgan.Sababi-moyaklar bir-biriga tegib 

tursa, spermatozoidlar ishlab chiqarilmaydi yoki sifatsiz chiqariladi. Yuzalari—facies medialis 

et lateralis. Chekkalari—margo anterior et posterior(margo posterior da epididymis 

joylashgan).Uchlari—extremitas superior et inferior.Endi tug’ilgan chaqaloqga moyaklar bel 

sohasida bo’ladi.6 oy, uzog’I 1 yoshgacha yorg’oqqa tushishi kerak.Monorxizm—bitta moyagi 

tushmagan.Kriptarxizm—ikkala moyagi ham tushmagan.Anarxizm—moyak umuman yo’q. 

Moyak oq parda – tunica albugineya b-n qoplangan.Bu parda moyak ichiga to’siqlar beradi. 

Natijada 100-300ta  konussimon lobuli testis hosil bo’ladi.Har bir bo’lakchada 3-4 ta naychalar 

tubuli semeneferi contorti bor(naycha bo’lmagan qismlarda testosteron ishlab chiqariladi).Har 

birining uzunligi 1 m gacha. Barchasiniki—0,5 km. Shu naychalarda spermatozoidlar hosil 

bo’ladi.Bu naychalar to’g’ri naychalar tubuli semeneferi recti(mediastinum testis sohasida) ga 

o’tadirete testisductuli efferentis,18taductus epididimidisductus defferents.Ductus 

defferents urug’ pufakchalarining chiqaruv nayi—ductus exkretorius b-n qo’shilib ductus 

ejaculatorius  ni hosil qiladi.Bu nay siydik chiqarish kanalining prostata qismiga ochiladi. 

Moyakning 7 ta pardasi bor:1)teri; 2)tunica dartos; 3)facia spermatica externa; 4)facia 

cremasterica; 5)m.cremaster; 6)facia spermatica interna; 7)tunica vaginalis 

Moyak ortig’i—epididymis—moyak orqasida, 1 juft hosila.Uning ichiga kirgan 15-18 ta 

kanalcha moyak ortig’ini bo’lakchalarga bo’ladiductus epididymisductus deferents ni hosil 

qiladi.Moyak ortig’ining 3 qismi bor:caput(bi oz kengaygan qism), corpus, 

cauda(ingichkalashgan qism). Ichida yo’li bor—ductus epididymis da spermatozoidlar 

konsentratsiyasi oshadi va to’liq yetiladi.Bu yo’l nihoyatda egri-bugri bo’lib, chigal hosil qilib 

joylashadi, uning uzunligi- 4m. 

---

 

 

QBT: a.testicularis(aorta abdominalis), a.ductus deferents (a.iliaca interna), 

a.cremasterica(a.epigastrica inferior).  In.:pl.testicularis et pl.defferentialis(tr.sympaticus)