1. Ta’lim va tarbiya metodologiyasi. Ziddiyat. Qonun va qonuniyat

Noqonuniylikni bekor qilish to‘g‘risidagi qonun

Falsafada inkor etishni rad etish qonuni vaqtga asoslanadi. Dunyodagi hamma narsa faqat yangi bo‘lgunga qadar mavjud. Qadimgi narsalar, narsalar va hodisalar o‘rnini yangiliklar bilan almashtiradilar, bu esa rivojlanish va taraqqiyotga olib keladi. Vaqt o‘tishi bilan, yangi tendentsiyalar ham eskirgan bo‘lib, o‘rnini yanada zamonaviylashtiradi. Bu doimiy rivojlanish va takomillashtirishni ta'minlaydi. Bunday holda, rivojlanish doimiylik bilan ta'minlanadi va spiraldir.

4 Dialektika qonuni

Dialektikaning asosiy qonunlari universaldir va tabiat va ijtimoiy-iqtisodiy shakllanishning rivojlanishini tushuntirishga mo‘ljallangan. O‘rta asrlarda faylasuflar tomonidan uchta diyalektik qonunlar shakllantirildi va harakat va rivojlanish xarakterini tushunishga yordam berdi. Zamonamizning ba'zi faylasuflari va sotsialistlari dialektikaning mavjud tamoyillari va qonunlari rivojlanish suratini to‘liq aks ettirmaydi deb hisoblaydilar. Garchi yangi qonunlar ilgari surilgan bo‘lsa-da, ko‘pchilik faylasuflar to‘rtinchi qoidada dialektik qonun emas, chunki u mavjud uch qonun bilan kesishadi.
Dialektika qonunlari quyidagi qonunlarga kiritilgan:

1. 
   Kantitativ, benign va malign o‘zgarishlar o‘zgarishining qonuni.
   
2. 
   Sifatning teskarisini o‘zgartirish qonuni.
   
3. 
   Ilohiy o‘xshashlik qonuni.
   

Dialektika qonunlari misol
Dialektik qonunlar universaldir va turli sohalarga qo‘llanilishi mumkin. Keling, hayot va tabiatning turli sohalaridagi uchta diyalektik qonunning misollarini keltiraylik:

1. 
   Qarama-qarshiliklarning birligi va kurash qonuni. Buning yorqin namunasi - jamoalar yuqori natijalarga erishishga intilayotgan sport musobaqalari, ammo raqobatchilar.
   
2. 
   Sifatdagi o‘zgarishlarning sifatga o‘tish qonuni. Ushbu qonunni tasdiqlovchi ko‘plab misollarni iqtisodiy va siyosiy sohada topish mumkin. Mamlakatning siyosiy tuzilmasida kichik o‘zgarishlar ijtimoiy tartibni o‘zgartirishga olib kelishi mumkin.
   
3. 
   Noqonuniylikni bekor qilish to‘g‘risidagi qonun. Avlodlar o‘zgarishi bu qonunning aniq va tushunarli misolidir. Har bir keyingi avlod yanada progressiv bo‘lishga intiladi va bu jarayon hech qachon to‘xtamaydi.
   

Xulosa
Ta’lim nazariyasi ta’lim jarayonini qonun va qoidalarini o‘rganuvchi pedagogikaning asosiy qismlaridan biri. Ta’lim jarayonining asosiy mohiyati tarixan to‘plangan ijtimoiy bilim va tajribani yosh avlodga yetkazish, yoshlarni bilimlar bilan qurollantirish, kerakli malakalar va ko‘nikmalarni xosil qilish. Talabalarning ichki imkoniyatlarini, qobiliyatini va iste’dodlarini ochish hamda rivojlantirish, ularni ma’naviy yetuk va tarbiyali shaxs sifatida shakllanishini ta’minlashdir. Ta’lim – inson bilish faoliyatining eng murakkab turlaridan biri bo‘lib, individual psixik rivojlanishni va bilimlarni o‘zlashtirishni ancha tezlashtiradi. O‘qituvchi ta`lim jarayonida faqat bilim berish bilan chegaralanmaydi, bu jarayonda u ta’lim oluvchiga ta’sir ko‘rsatadi, bu esa bilim olishlarini yanada faollashtiradi, natijada ta’lim oluvchi ta’lim jarayonining faol ishtirokchisiga aylanadi.