1-MAVZU: TAVAKKALCHILIKNI BOSHQARISH TUSHUNCHASI, MOHIYATI VA MAZMUNI.
REJA:
1. "Tavakalchilik*1 toifasini aniqlash
2. Tavakalchilikni boshqarish ilmiy menejmentnining bir
tarmog'i sifatida
3. Tavakalchilikni boshqarishning asosiy aksioma va tushunchalari
TAVAKKALCHILIK NIMA..?
Risk (Tavakkalchilik) - kelgusidagi vaziyat noaniq bo'lgan sharoitda pirovard natija yaxshi bo'lishiga umid bog 'lab, mol-mulk yoki foydadan mahrum bo'lish (to‘liq yoki qisman) xavfini o'z bo'yniga olib amalga oshiriladigan faoliyatidir.
TAVAKKALCHILIKNI
BOSHOARISH
1AVAKKALCHILIKNI BOSHQARISH FANINING MAQSADIVAVAZIFALARI
Bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir korxona samarali faoliyatni amalga oshirish uchun, korxona faoliyatiga ta'sir etuvchi turli omillarni o'rg a nadi, tahlil qiladi va shu faktlarga asoslangan holda korxonaning turli davrlarga mo'ljallangan harakat dasturlarini ishlab chiqadi.
Strategik dasturlar asosida faoliyatni olib borish mavjud muammolarni oldindan aniqlash va unga qarshi chora-tadbirlarni amalga oshirish imkonini beradi
"TAVAKKALC HI LI KN IN G VUJ u DG A KELISH SABABLARI NIMALARDAN IBORAT?
Tavakkakhilikni tug'diradigan xavflarning turlari xilma-xil bo'lib, ularning ba'zi birlari sub ektning o'z faoliyati natijasida yuzaga kelsa, ikkinchi turlari unga bogJiq bo'lmagan tashqi ๐millarning ta'sirida yuzaga keladi.
TAVAKKALCHILIKNINGTARKI BI Y TURLARI
Tabiiy jarayonlar bilan bog'liq tavakkalchilik
Ishlab chiqarisbga Old tavakkalchilik
Mahsulotlarni asrash va tashishga Old tavakkalchilik
Tijorat faoliyatiga oid tavakkalchilik
Moliyaviy faoliyatga oid tavakkalchilik
Siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy harakterdagi tavakkalchilik
TAVAKKALCHILIKNI BAHOLASH -UNING DARAJASINI MIQDORIY YOKI SIFAT O'LCHAMLARI BILAN ANIQLASHDIR.
Tavakkalchilikning taxminiy ehtimolini aniqlash turli y o'liar bilan amalga oshirilishi mumkin. Ilmiy adabiyotlarda tadbirkorlik tavakkalchiliklarini baholashning 4 usuli keltiriladi:
■ Statistik usuli;
■ Ekspert usuli;
■ Analitik usul;
■ Kombinatsiyalashtirilgan usul.
TAVAKKALCHILIKNI BOSHQARISH SOHASIDA BOSHQARUV
SUB'EKTINING FUNKSIYALARI QUYIDAGILARNI O'Z ICHIGA OLADI:
・ BASHORAT QILISH;
■ TASHKILOTCHILIK;
・ TARTIBGA SOLISH;
■ MUVOFIQLASHTIRISH;
■ RAGBATLANTIRISH;
・ BOSHQARISH:
■ ISH FAOLIYATINI BAHOLASH.
"TAVAKKALCHILIK" TOIFASINIANIQLASH...
AVAKKALCHILIK-
Aj^SHAPKINta^idlaganidek;
3 fransuz tilida
risdoe - "tahdid", "tavakkal qilish"
(so'zma-so'z "qoyada, cho'qqida yurish").
6 e
ENG MASHHUR LUG'ATLAR "XAVF" ATAMASINING QUYIDAGI TALQINLARNI BERADI:
4
• N.VEBSTERning Amerika lug'ati (1828):
tavakkal - bu "xavf, yo'qotish yoki yo'qotish ehtimoli";
♦
♦
*
• V.B.DAHL tomonidan rus tilining izohli lug'ati (1863-1866): tavakkal qilish "tasodifiy boshlash, tasodifiy borish, to'g’ri hisoblamasdan qilish" degan ma'noni anglatadi;
■ I.I.OJHEGOVning rus tilidagi lug'ati (1960): tavakkal • bu “mumkin bo'lgan xavf", xavf - bu "baxtli ish umidida tasodifiy harakat qilish";
・ KATTA IQTISODIY LUG'AT (1998): tavakkal bu "muayyan qarorlar yoki harakatlar natijasida salbiy oqibatlarga olib keladigan voqea sodir bo'lishi ehtimoli".
TADBIRKORLIK TAVAKKALCHILIGINING KLASSIK VA NEOKLASSIK NAZARIYALARI...
JOZEF SHUMPETER xavf va tadbirkorlikni bog'lab, agar iqtisodiy rejada xatarlar hisobga olinmasa, ular bir tomondan foyda, boshqa tomondan esa yo'qotishlar manbai bo'lib qolishini ta'kidladi. Foyda xatarli vaziyatlardan olinadigan daromad sifatida ko'rib chiqilgan nazariya "Nayt konsepsiyasi" deb nomlandi. POL XAYNE o'zining "Iqtisodiy fikrlash usuli" asarida ta'kidlaganidek, foyda "noaniqlik tufayli yuzaga keladi agar foyda olish bilan bog'liq bo'lgan hamma narsa ma'lum bo'lsa, uni amalga oshirishning barcha imkoniyatlaridan to'liq foydalaniladi va shuning uchun foyda hamma joyda nol bo'ladi".
TAVAKKALCHILIKNI BOSHQARISHNING MAXSUS
JAMOYILLARI QUYIDAGILARNI O'Z ICHIGAOLADI:
■ Tavakkal, xavflarga sodiqlik tamoyili;
■ Prognozlash tamoyili;
■ Sug'urta tamoyili;
■ Zaxiralashtirish tamoyili;
・ Yo'qotishlarni minimallashtirish va daromadni ko'paytirish tamoyili
TAVAKKALCHILIKNI BOSHQARISHNING BAZAVIY OMILLARI
IJOB4Y VA SALBIY OQIBATLARI
MA IUMOTLAR IAHULI
FOYDA VA XARAJAT BALAN5I
SAMARALI (/ZARO ALOQA
OPERATSIYALAR BILAN ISHLASH
MA SULIYATNI TAQSIMIASH
TAVAKKALCHILIKNI BOSHQARISH
TAVAKKALCHILIKNI BOSHQARISH FAOL FIKRLASHNI TALAB QILADI. XAVFLARNI BOSHQARISH BU NIMA SODIR BO LISHI MUMKINLIGINI ANIQLASH JARAYONI VA SHU BILAN BIRGA BUNGA TAYYORLIK HOLATINI TA'MINLASH VA HECH QANDAY HOLATDA o z FAOLIYATINI REAKSION BOSHQARISH EMAS.
Do'stlaringiz bilan baham: |
