1 Технологическая часть

I.UMUMIY QISM
1.1 Immobillangan ferment pereparatlari haqida tushuncha
Fermentlar va fermentativ tizimlar an'anaviy tarzda amaliyotning turli sohalarida qo'llaniladi: oziq-ovqat, farmatsevtika, to'qimachilik, charm va boshqa sanoatda, tibbiyotda, qishloq xo'jaligida, organik sintezda, kimyoviy tahlilda va boshqalarda. Shunga qaramay, amaliy enzimologiyaning rivojlanishi uzoq vaqt davomida amalga oshirildi. yuqori narx yoki jahon bozorida zarur fermentlarning to'liq yo'qligi, ayniqsa ularning sof preparatlari bilan cheklangan. Shubhasiz, mikrobiologiyaning yutuqlari tufayli yaqin kelajakda tegishli fermentlarni etarli miqdorda ishlab chiqarish muammosini tubdan hal qilishni kutish mumkin.
Immobilizatsiyalangan fermentlarni yaratish natijasida amaliy enzimologiya uchun tubdan yangi istiqbollar ochildi. J. Nelson va E. Griffin 1916 yildayoq uglerodga adsorbsiyalangan (ya’ni immobilizatsiyalangan) invertaza o‘zining katalitik faolligini saqlab qolishini ko‘rsatdi. 1920—1930-yillarda oqsil va fermentlarning adsorbsiyasini oʻrganish boʻyicha ishlar davom ettirildi, lekin bu davrdagi tadqiqotlar asosan ilmiy qiziqish uygʻotdi va amaliy maqsadlarni koʻzlamadi. 1939 yilda J. Pfanmyuller va G. . Shleyx terini qayta ishlash uchun talaşga adsorbsiyalangan proteolitik fermentlardan foydalanish uchun patent oldi. Fermentlarning tashuvchilari boʻlgan kuchli konjugatlarini yaratish yoʻlidagi prinsipial muhim qadamni 1953-yilda birinchi boʻlib kovalent bogʻlanish usulini qoʻllagan N.Grubhofer va D.Shleyt tomonidan qoʻyildi.
1950-1960 yillardagi tadqiqotlar allaqachon ishlab chiqilayotgan yo'nalishning amaliy ahamiyatini aniq anglash bilan tavsiflangan. Bunda G. Maneke va E. Kachalskiy guruhlari katta xizmat qiladi. Fermentning tayanchga bog'lanishi natijasida heterojen katalizatorlar yaratildi, ular uchun nisbatan yaqinda, 1971 yilda Hennikerda (AQSh) muhandislik enzimologiyasi bo'yicha birinchi konferentsiyada "immobilizatsiyalangan fermentlar" atamasi qonuniylashtirildi.
Adabiyotda hali ham boshqa atamalar mavjud, masalan, "erimaydigan fermentlar", "matritsalangan fermentlar" va boshqalar, ularning ma'nosi juda o'ziga xosdir: ular erimaydigan tashuvchilar bilan bog'langan fermentlarning preparatlarini anglatadi. Biroq, "immobilizatsiya" tushunchasini yanada kengroq tushunish mumkin va tushunilishi kerak, ya'ni kosmosda oqsil molekulalarining (yoki ularning bo'laklarining) harakat erkinligini har qanday cheklash.
Sanoat miqyosida ishlatiladigan birinchi immobilizatsiyalangan ferment aminoatsilaza edi. U 1969 yilda Yaponiyada hayvonlar ozuqasiga qo'shilgan aminokislotalarni ishlab chiqarish uchun ishlatilgan. Bu mahsulotlarga jahon bozorida talab katta.