1-Tema. 1930-jıllarda Rossiya kinosı Jobası

Tayanch iboralar

Rossiya kinosanoati, Timchenko ixtirosi, kinoproyektor, birinchi kinonamoyishlar, Aleksandr Xanjonkov kinofabrikasi, “Mosfilm” kinostudiyasining faoliyati, Sergey Eyzenshtey, Yakov Protazanov ijodi, birinchi ovozli filmlar, Rossiya kinosan`atkorlari hám o`zbek kino san`atkorlarning hamkorligi, Markaziy Osiyo davlatlarida kinosana`tining rivojlanishi.

1940-70-jıllarda badiiy hám hujjatli kino ustalari urush mavzularini hám ijtimoiy turmushning chigal jarayonlarini aks ettirdilar. Axloq odob muammolarini ko`tarib chiqdilar. Adabiy asarlar ekranlashtirildi, bolalar uchun fil`mlar yaratildi.
Birinchi bor Moskhám Xalqaro kinofestivalı 1935 jılda о‘tkazilgan. Venetsiya kinofestivalıdan keyin eng qadimiy ikkinchi kinoanjuman hisoblanadi. Birinchi festihámlda 19 mamlakatdan filmlar ishtirok etgan. Festiháml ochilish marosimi 21 fevral kuni Rossiyaning “Udarnik” kinoteatrida bо‘lib о‘tgan. Hay’at (jyuri) raisi etib taniqli kinorejissyor Sergey Eyzenshteynni tayinlashgan. Hay’at tarkibida kinorejissyor Vsevolod Pudovkin ham a’zo bо‘lgan.

Festihámlnin	tanlov	dasturini	“Lenfilm” kinostudiyasining
“Chapayev”	badiiy	filmi	ochib bergan. “Lenfilm”

kinostudiyasiga “Chapayev”, “Maksimning yoshligi”, “Dehqonlar” filmlaridan iborat dastur uchun Birinchi mukofot topshirilgan. Shu jumladan, fransuz kinorejissyori Rene Klerning “Oxirgi milliarder” («Posledniy milliarder») filmi, Uolt Disneyning multfilmlar dasturi, Aleksandr Ptushkoning “Yangi Gulliver” (“Noviy Gulliver”) kinokartinasi ham mukofotlangan..
Keyingi jıllarda festiháml о‘tkazilmagan. Faqatgina 1959 jılga kelib festiháml tiklangan hám ikki jılda bir marta о‘tkazilib kelingan.
1950-60-jıllarda rejisserlardan I.Savchenko ("Taras Shevchenko", 1951), S.Parajanov ("Unutilgan ajdodlarning soyalari", 1965), V. Ivchenko ("Kora ilon", 1965), shuningdek, Y. Ilenko, L.Osika, L.Bikov, K.Muratohám, R.Balayan hám boshqalarlarning filmlari ekranga chiqarildi. Kino aktyorlaridan I.Mikolaychuk, B.Stupka, M.Yakovchenko, N.Ujviy, L.Chayka, A.Rogovsehám, K.Stepankov, Y.Majuga, L.Gurchenko, O.Borisov, B.Benyuk, Ye.Paperniy hám boshqalarlarning nomi mashhur bo`ldi. 1980-jıllar oxiridan belorus inematografchilaritariyxıy o`tmishni hám hozirgi zamonning murakkab jarayonlarini chuqurroq idrok etishga intilib, “Oq shudringlar” (rejisser I.Dobrolyubov), “Bizning bronepoyezd” hám “Siyosiy byuro kooperativi” yoki “Olis vidolashuv” (rejisser M.Ptashuk), “Qilmishqidirmish” (rejisser B.Stepanov, M.Qosimohám, B.Shadurskiy) filmlarini yaratishdi. “Belarusfilm”da “Telefilm”, “Jılnoma” ijodiy birlashmalari, 1972 jıldan boshlab “A” toifadagi festihámllar sirasiga kiritilgan. 1973-jıldan multfilmlar
ustaxonasi ishlaydi. Kinoaktyor teatri studiyasi mavjud.

19. 
    asrning 1990-jıllaridan Rossiyaning Ukraina kinosi yangi bosqichda rivojlana boshladi.
    

1997 jıldan buyon har jıli iyun oyining oxirida о‘tkaziladi hám 10 kun davom etadi. 1998 jılda moliyaviy muammolar tufayli festiháml о‘tkazilmagan. Shu jıliyoq festihámlning hujjatli filmlar bо‘yicha dasturi alohida ajrab chiqib, mustaqil ravishda о‘tadigan, yangi “Insonga murojaat” (“Poslaniye k cheloveku”) deb nomlangan hujjatli filmlar Leningrad xalqaro kinofestivalıga aylantirilgan. Moskhám xalqaro kinofestivalıning Bosh sovrini “Oltin Avliyo Georgiy” («Zolotoy Svyatoy Georgiy», 1989) hisoblanadi.Asosiy tanlovda 12tadan kam bо‘lmagan miqdorda filmlar ishtirok etadi. Filmlarni baholash uchun maxsus Hay’at (jyuri) tashkil etiladi.
“Istiqbollar” («Perspektivi») tanlovi bu tanlovda 35 yoshgacha bо‘lgan kinorejissyorlarning debyut ishlari, tajriba hám izlanishlarga mojıl bо‘lgan filmlari ishtirok etadi. Filmlarni baholash uchun maxsus Hay’at (jyuri) tashkil etiladi. Bu kabi festiháml, tanlovlar ijodkor kino xodimlari uchun imkoniyatlar belgisi hisoblanadi.