1-Tema: Qurilis ha’m arxitekturada informaciya qa’wipsizligi ha’m informaciyalardi qorg’aw usillari

1-Tema: Qurilis ha’m arxitekturada informaciya qa’wipsizligi ha’m informaciyalardi qorg’aw usillari
Kompyuter sistemalari ha’m tarmaqlarinda informaciyani qorg’aw degende berilip, saqlanip ha’m qayta islenip atirg’an informaciyanin’ isenimliligin sistemali tu’rde ta’miynlew maqsetinde ha’r qiyli qurallar ha’m usillardi qollaniw, ilajlardi ko’riw ha’m olardi a’melge asiriwdi tu’sinemiz.
Informaciya qa’wipsizligi dep: mag’luwmatlardi joq etiw ha’m o’zgertiwge bag’darlang’an tabiyg’iy yamasa jasalma qa’siyetli tosinnali ha’m qastan bolatug’in ta’sirlerden qa’legen tasiwshilarda informasiyanin’ qorg’ang’anlig’ina aytamiz.
Informaciya qa’wipsizligi ko’z qarasinan informasiyani to’mendegishe gruppalaw mu’mkin;
Konfidensiyaliq-isenimliligi tarqatiliwi mu’mkin emesliginin’ sirliliq kepilligi;
Autentifikaciya-informasiya zapasinin’ iyesi dep dag’azalang’an finaks haqiyqatinda da informasiyanin’ iyesi ekenligine beriletug’in kepillik bul punktten buziliwi informasiya avtorin qa’lbekilestriw dep ataladi.
Informaciyani kodlaw degende da’slepki informasiyanin’ mazmunliq du’zilisinin’ kodlaw menen almastiriwi tu’siniledi.Kodlar sipatinda ha’ripler, sanlar,ha’rip ha’m sanlardin’ birikpeleri isletiliwi mu’mkin.