1. Temir yo‘l transporti statistikasining o‘rganish predmeti?

• 1.Temir yo‘l transporti statistikasining o‘rganish predmeti?
• 2.Temir yo‘l transporti statistikasining bozor iqtisodiyoti sharoitida vazifalari?
• 3.Temir yo‘l transporti statistikasining bo‘limlari?

• 4.Tashish statistikasining kuzatish birligi va kuzatish ob'yekti?
• 5.Yuklarni tashish hajmi qaysi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi?
• 6. Tashish statistikaning xajm ko‘rsatkichlari?

• 3- MAVZU

• Yuk tashish statistikasi

• MA’RUZA REJASI
• 1. Yuk tashish statistikasining bajaraladigan funkziyalari
• 2. Yuk tashish ko‘rsatkichlari dinamikasi.
• 3. Yuklarni tashish qoidalari

Tashish statistikasi - temir yo‘l transportining asosiy bo‘limi sifatida asosiy funksiyasini bajaradi, ya'ni yuk, yo‘lovchilar va bagaj tashish jarayonini tashkil qiladi (yuk, yo‘lovchilar, bagaj tashishning hajm va sifat ko‘rsatkichlari o‘rganiladi).

• Tashish statistikasi - temir yo‘l transportining asosiy bo‘limi sifatida asosiy funksiyasini bajaradi, ya'ni yuk, yo‘lovchilar va bagaj tashish jarayonini tashkil qiladi (yuk, yo‘lovchilar, bagaj tashishning hajm va sifat ko‘rsatkichlari o‘rganiladi).
• Kuzatish ob'yekti – tovar-moddiy kiymatliklarni (yuk va yulovchilarni) xujjatlashtirilgan asosida tashish.
• Kuzatish birligi – anik yuk jo‘natuvchidan yuk kabul kiluvchiga bir tashish xujjati asosida jo‘natish (otpravka).

• 1. Yuk tashish statistikasining bajaraladigan funkziyalari

• Юкларни ташиш транспортнинг асосий функцияси ҳисобланиб, саноат ва қишлоқ хўжалиги маҳсулоти ишлаб чиқарилиши жараёнини давом эттириш ва якунлаш, муомала соҳасида, шунингдек, аҳолининг эҳтиёжларини қондириш учун зарур бўлган юкларни кўчиришдан иборатдир.
• .

• 2. Yuk tashish ko‘rsatkichlari dinamikasi

ko'rsatkichlar	2017 y.	2018 y.	2019 y.	2020 y.	2021 y.	2022 y. reja
Jo‘natilgan yuklar, ming tonna	67576,4	68447,3	70141,2	70650,1	72031,5	72501,4
Yuk aylanmasi, mln. tonno-km	19514,5	20975,9	21784,4	22993,5	24621,4	24871,5
Yo‘lovchi aylanmasi, mln yo’lovchi-km	4236,2	4322,8	4385,2	1794,9	3130,1	3120,5
Xodimlar soni jami, kishi	64474	74055	75120	75412	83134	80175
Tashish jarayonida ishlovchilar soni, kishi	35124	35342	37500	37600	40685	41000

• Ўзбекистон Республикаси темир йўлларида юкларни ташиш, юкларни ташиш қоидаларига мувофиқ амалга оширилади.
• Ўзбекистон Республикаси темир йўллари уставига мувофиқ тасдиқланадиган ушбу норматив-ҳуқуқий ҳужжат ўз ичига темир йўл, унинг корхоналари, юк жўнатувчилар, юк қабул қилувчилар, шахобча йўлларнинг эгалари учун мажбурий ҳисобланган, ҳаракат хавфсизлигини, юкларнинг ва темир йўл ҳаракат таркибининг бутлигини, шунингдек, экологик хавфсизликни таминлаш мақсадида уларнинг ўзига хос жиҳатларини ҳисобга олган шарт-шароитларни олади.
• .

• 3. Yuklarni tashish qoidalari

• Темир йўл транспортининг транспорт иши ҳажми уни юк ташувлари иши бўйича кўрсаткичи – юк айланмасини ифодалайди.
• Юк айланмаси юклар ташиладиган масофани ҳисобга олган ҳолда ташув ишларининг миқдорини тавсифлайди ва ташилган юк ҳажмини улар ташиладиган тегишли масофага кўпайтмаларининг йиғиндиси сифатида тарърифланади.
• Юк айланмаси қуйидаги формула бўйича ҳисоблаб топилади:
• ∑P*L=P1*L1 +P2*L2 +P3*L3 +…+Pn*Ln, бу ерда:
• P – юкнинг оғирлиги,
• L – юк ташиладиган масофа.

• Юк айланмаси кўрсаткичлари темир йўлнинг моддий-техника ресурсларга бўлган эҳтиёжини аниқлаш учун ишлатилади (талаб этиладиган юк вагонлари, локомотивлар парки, электр энергияси, ёқилғи, материаллар, ишчи кучи ва ш.к.).

• Ташувларнинг мувозанатланмагани