1. Termodinamikaning asosiy parametrlari Termodinamikaning o'lcho'vchi asboblar Reja

Termodinamikning asosiy parametrlari va ularning o’lchov asboblari.
19-21 TMJ gurux talabasi Hamdamov Sardor
1. Termodinamikaning asosiy parametrlari
2.Termodinamikaning o'lcho'vchi asboblar
Reja:
Ishchi jism ning fizik holatini ifodalaydigan kattaliklar holat parametrlari deyilad.
Bosim, temperatura va solishtirma hajm uning asosiy parametrlari hisoblanadi. Agar tizim parametrlari vaqtning oʻtishi bilan oʻzgarmasa, statsionar holat deyiladi.
Ishchi jismning fizik holatini ifodalaydigan kataliklar holat
parametrlari deyiladi. Asosiy termodinamik holat parametrlariga:
mutlaq bosim, mutlaq harorat va solishtirma hajm kiradi. Jismning holati o‘zgarganda bosim, harorat va solishtirma hajm keskin o‘zgaradi. Shuning uchun bu parametrlar termik parametrlar
de yiladi.
Sirtning birlik yuzasiga tik ta’sir etuvchi kuchga bosim deyiladi.
Solishtirma hajm. Jismning massa birligiga teng bo'lgan hajmiga
solishtirma hajm deyiladi:
zichlik p — solishtirma hajmga teskari bo‘lgan kattalikdir.
Harorat. Harorat jismning qiziganlik darajasini ko‘rsatadigan
kattalikdir, boshqacha qilib aytganda gaz molekulalarning o'rtacha kinetik energiyasiga proporsional bo‘lgan kattalikdir.
Harorat 2 xil bo‘ladi:
1) Mutlaq harorat — T, °K (Kelvin shkalasi);
2) Emperik harorat - t, °C (Selsiy shkalasi).
Selsiy shkalasida asosiy reper nuqtalari qilib,
muzning erish harorati 0°C va suvning qaynash harorati 100°C qabul
qilingan. Bu nuqtalardagi term om etr ko'rsatkichi farqining 100 ga
bo‘lingandagi bir bo‘lagi Selsiy gradusi (°C) deb qabul qilinadi.
Harorat o'lchash asboblarining tasnifi
Zamonaviy harorat o'lchash asboblari turli usul va vositalarga ega. Har bir
usul o'ziga xos bo'lib, universal xususiyatga ega emas.
Eng qo'lay, aniq va ishonchli o'lchash usullari haroratning birlamchi
o'lchov asboblari sifatida Qarshilikning termoo'zgartkichi va termoelektr
o'zgartkichlardan foydalanadigan kontaktli usullardan iborat.
Harorat va harorat shkalalari haqida umumiy ma'lumotlar
Harorat-molekulalarning issiqlik harakatida hosil bo'ladigan ichki kinetik energiyasi bilan belgilanadigan qizdirilganlik darajasi bilan tavsiflanadigan kattalikdir.
Harorat o'lchash asboblarining tasnifi
Zamonaviy harorat o'lchash asboblari turli usul va vositalarga ega. Har bir
usul o'ziga xos bo'lib, universal xususiyatga ega emas.
Eng qo'lay, aniq va ishonchli o'lchash usullari haroratning birlamchi
o'lchov asboblari sifatida Qarshilikning termo o'zgartkichi va termoelektr
o'zgartkichlardan foydalanadigan kontaktli usullardan iborat.
Etiboringiz uchun Raxmat