1-топшириқ. Мавзуга доир саволларга жавоб беринг

Filipp Kluver ( nemis Filipp Kluver, Klyver ; 1580 - 1623 ) - tarixiy geografiyani o'rgangan nemis olimi

1607 - 1613 yilda u Norvegiya , Angliya , Shotlandiya , Frantsiya , Germaniya va Italiya atrofida sayohat qiladi va keyin Leyden keladi. 1618 Yilda u Italiya atrofida yurar edi. Uning o'limidan keyingina paydo bo'lgan kompozitsiya: "Introductio in universitam geografiyam tam veterum quam novam" ( Leyden , 1624 va undan keyingi yillar) geografiyani o'zining barcha tarixiy va siyosiy doiralarida tizimli qayta ishlashning birinchi muvaffaqiyatli tajribasi sifatida keng tarqaldi; Shunga qaramay, ilmiy ahamiyati jihatidan uning Italiyaning qadimiy yodgorliklari haqidagi tavsiflari (Leyden, 1624 ) vaSitsiliya , Sardiniya va Korsika (Leyden, 1619 ; Luneburg, 1659 ), shuningdek uning Germaniya (Leyden, 1616 va 1631 ). haqidagi asarlari muhim hisoblanadi.
Ivan Aleksandrovich Golubtsov ( 1887 yil sentyabr - 1966 yil 4 noyabr , Moskva ) - rus sovet tarixchisi , tarix fanlari doktori ( 1963 ), kartograf. Sergiev Posad erkaklar gimnaziyasini (1905; oltin medal bilan) va Moskva Universitetining tarix-filologiya fakultetini tugatgan (1910; bitiruv ishining mavzusi: "XIX asrning birinchi yarmida Buyuk Rossiya provinsiyalaridagi serflarning vazifalari")

Mashhur olim-tarixchi Ya.N. Shchapovning so'zlariga ko'ra :

Sovet tarixiy kartografiyasining rivojlanishida ma'lum bir burilish davri I. A. Golubtsov nomi bilan bog'liq. Ivan Aleksandrovich SSSRning qadimgi arxeologik o'tmishidan to hozirgi kungacha bo'lgan atlaslari, maktab va universitet o'quv qo'llanmalari, monografiyalari va maqolalari tarkibida alohida nashr etilgan bir necha yuz tarixiy xaritalarga egalik qiladi ...

Keyinchalik u SSSR Fanlar akademiyasi Tarix institutida ishlagan, "XIV-XVI asrlarning oxirlarida Shimoliy-Sharqiy Rossiyaning aktlari" ning uch jildli yirik nashrini tayyorlash bilan shug'ullangan, 1949 yilda "Izohli indeks deb atalmish nashrga nashr etilgan. 15-asr oxiridagi Moskva xronikalari to'plami. " U SSSR Geografik Jamiyati va SSSR Fanlar Akademiyasining Arxeografiya Komissiyasining a'zosi edi

1963 yilda "Tarixiy geografiya, arxivshunoslik, arxeografiya va manbashunoslik masalalari" nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi, ammo V. K. Yatsunskiyning taklifiga binoan "ilmiy asarlar asosida" tarix fanlari doktori ilmiy darajasi berildi
Arseniy Nikolaevich Nasonov (1898 - 1965) - Sovet tarixchisi , arxeograf , manbashunos , tarixiy geograf . Tarix fanlari doktori (1944).

20-asrning 20-yillarida, rus zodagonlarining shaxsiy arxivlariga ochilgan kirish imkoniyatidan foydalangan holda, u 19-asrda yirik er egalari fermer xo'jaliklarining rivojlanish tarixini (Yusupovlar oilasi mulklari misolida) birinchi tadqiqotchilardan biri bo'ldi. 1930 yilda birinchi marta mahalliy tarixchilarning ko'plab manbalarini tahlil qilish asosida (rus xronikalari, knyazning ruhi va shartnoma xatlari , yig'ish materiallari Hagiografik yodgorliklar, arab, xitoy, venger va italyan xronikalari numizmatik materiallar va boshqalar) o'rganilgan tatar bo'yinturug'i. , mo'g'ullarning Rossiyadagi siyosati va Rossiya-O'rda munosabatlari. U rus xalqi va Sharqiy Evropaning boshqa xalqlari uchun mo'g'ul-tatar istilosi regressiv bo'lib, bu ularning rivojlanishini uzoq vaqt to'xtatgan degan xulosaga keldi. O'tgan asrning 40-yillarida u Qadimgi Rossiya davlati hududining shakllanish tarixini o'rganib chiqdi va Sharqiy slavyanlar (Rossiya, Kiev, Chernigov va Pereyaslavl shaharlari bilan) o'rtasida dastlabki davlatchilik markazining taxminan VIII-IX asrlarda O'rta Dnepr mintaqasida, Novgorod bilan birlashgandan so'ng paydo bo'lganligiga ishondi. IX - X asr boshlari, Eski Rossiya davlati tashkil topdi. U Qadimgi Rossiya davlatining hududi Sharqiy slavyan qabilalari joylashuvi chegaralari bilan mos kelmasligini ko'rsatdi va bu shundan dalolat berdiki ularning davlatining paydo bo'lishi jamiyat rivojlanishining sifat jihatidan yangi bosqichida sodir bo'lganligi. 1940-yillarning ikkinchi yarmida u SSSR TsGADA (hozirgi RGADA) da 1568 yilda Vodskaya Pyatinaning ilgari noma'lum bo'lgan yozuvchilar kitobini topdi.

Nasonov tarixiy tadqiqotlarining asosiy mavzusi rus xronikasi yozish tarixi edi. U Tver xronikasi XIII asrning so'nggi choragida paydo bo'lganligini va XV asrning oxirigacha davom etganligini, Tver (ba'zan Kashin ham) knyazlari va Tver yepiskoplari sudlarida rivojlanib borishini aniqladi. U Pskov xronikasi XIII asrda paydo bo'lganligini va XVI asrga qadar davom etganligini ko'rsatdi; Pskov xronikasi matnlarini o'z ichiga olgan qo'lyozmalar (24 ta ro'yxat) tasvirlangan va bir-biri bilan taqqoslangan; XV-XVI asrlardagi uchta (va ilgari o'ylaganidek emas) Pskov xronikasi to'plamlarining mavjudligini o'rnatdi, ularning matnlarini nashr etdi ("Pskov yilnomalari", 1941-1955 yil 1-2-son).

Birinchi Novgorod xronikasini nashr etdi(1950). 1950-yillarda u xronikali matnlarni o'z ichiga olgan qo'lyozmalarni muntazam ravishda Moskva va Leningraddagi kitoblar omborlarida tekshirgan (Nasonovdan oldin ularning soni 200 ga yaqin deb ishonilgan; uning asarlaridan keyin ularning soni 1000 dan oshgani aniq bo'lgan). Ko'p yillik ishlarning natijasi "11-asr - 18-asr boshlarida rus xronikasi yozilish tarixi" (1969 yilda vafotidan keyin nashr etilgan). Nasonov rus xronikasi yozuvi Pyotr I davriga qadar to'xtamaganligini, 8 asr davomida rivojlanib borganligini ko'rsatdi; u XV asrda, xazinalar yaratilgan Moskva, Novgorod, Pskov, Tver, Kashin, Rostov, Vologda, Velikiy Ustyugda jadal surunkali ish olib borilganda rivojlandi, rus erlari va knyazliklarining tarixiy rivojlanishining turli xil o'rta asr tushunchalarini o'z ichiga olgan. U xronikaviy matnlarni o'rganish usullarini takomillashtirishga, shu jumladan xronikalarning asl matnini tiklashga katta hissa qo'shdi.

Ser Aleksandr Byornes (16 may 1805- 1841 yil 2 noyabr) - diplomat, Buyuk O'yinda qatnashgan ingliz armiyasining sardori , sayohatchisi va kashfiyotchisi . Shuningdek , u Buxoro amirligi bilan aloqalarni o'rnatish va uni o'rganishga qo'shgan hissasi uchun " Buxorolik Byorns" laqabini oldi .London Qirollik jamiyati a'zosi (1834)
O’rta Osiyolik buyuk allomalarning asarlari orqali tarixiy geografiyani o’rganishda muxim ahamiyatga ega. Xorazmiyning Ma’mun akademiyasida yaratgan “Dunyo kartalari” atlasi muxim ahamiyat kasb etadi. U “Ma’mun dunyo kartasi” deb ham yuritilgan. U 840 yillarda tugallangan. Xorazmiyning shu atlas asosida “Sirat al-arz” (Erning ko’rinishi, surati ma’nosida) kitobi yozilgan. Uning faqat betlari olingan bir nusxasi topilgan. U Qohiradan 1878 yilda topilgan. Keyinchalik Strasburg kutubxonasiga o’tgan. Unda jami 537 ta eng muxim joyning nomi, g’arbdan sharqqa qarab ketma ketlikda berilgan. Tog’larning 203 nomi berilgan. Unda dengizlar, tog’lar va daryolar ham to’liq berilgan. Jayxoniy geogarf bo’lib, X asrda Buxorada yashagan. U 914 ildan 942 yilgacha Somoniylardan Nasr Ibn Ahmad davrida vazir lavozimida ishlagan. “Masofalar va mamlakatlar tarixi” (Kitob almasolik va mamolik) asari 7 jildan iborat bo’lgan.Unda ko’pgina mamlaatlarning geografik ma’lumotlari bilan birga urf odatlariga oid ma’lumotlar ham talaygina. Narshaxiy X asrning birinchi yarmida yashagan tarixchi olim. Uning Taxqiqi al viloyat kitobi bor. Buning Buxoro tarixi yoki Narshaxiy tarixi deb nomlashadi. Unda asosan tarix urushlar, xukmdorlar haqida bayon etilagn bo’lsada, Buxoroning shaxarlari, qishloqlari, aholisi haqida ham ma’lumotlar bor.“Xudud alolam” asarida O’rta Osiyo va Afg’onistonga oid geografik, etnografik, iqtisodiy ma’lumotlar to’plangan. Beruniy uning 150 yaqin asari bor. Uning Asari boqia (Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar asarida) turli xalqlarning kaledarlari, bayramlari, tarixiy ma’lumotalr, qabilalr va joylarning nomlari berilgan. Yevropaliklar bu asarni Xronologiya deb ataydilar. Beruniyning geogrfiya va geodeziyaga oid 12 ta asari bo’lgan. Beruniyning mashhur Hindiston asari 10201030 yillarda yozilgan.Uning gegrafiyani o’rganish Ser Aleksandr Burnes ( tug'ilgan ser Aleksandr Berns ; 16 may 1805 , Montrose , Shotlandiya - 1841 yil 2 noyabr , Kobul ) - diplomat, Buyuk O'yinda qatnashgan ingliz armiyasining sardori , sayohatchisi va kashfiyotchisi . Shuningdek , u Buxoro amirligi bilan aloqalarni o'rnatish va uni o'rganishga qo'shgan hissasi uchun " Buxoro kuyishlari " laqabini oldi .

19.74 GURUH TALABASI QODIROV JAMSHIDBEK