1. Transaksional xarajatlar bu a bozorni o‘rganishdagi xarajatlari

1. Transaksional xarajatlar bu –
a) bozorni o‘rganishdagi xarajatlari
b) tovar xususiyatini aniqlash bilan bog‘liq xarajatlar
c) tovar almashinishdagi xarajatlar
d) o‘zaro kelishuv va uchrashuvlar bilan bog‘liq xarajatlar
2. Bozor talabiga quyidagi omillardan qaysi biri ta’sir ko‘rsatadi ?
a) istemolchilar daromadi
b) istemolchilar soni
c) kelajakdagi narx va daromadlarning o‘zgarishi
d) hamma javoblar to‘g‘ri
3. Qaysi omil talab egri chizig‘iga ta’sir etmaydi ?
a) istemolchilar didi
b) istemolchilar soni
c) milliy daromadlar hajmi
d) istemolchilar daromadi
4. Agar bozor narxi muvozanat holatdan past bo‘lsa:
a) Tovar ortiqchaligi yuzaga keladi;
b) Tovar taqchilligi paydo bo‘ladi;
c) Taklif hajmi ko‘payadi;
d) Talab hajmi kamayadi.
5. Tovarga bo‘lgan talab va taklif bir xil nisbatda ko‘paysa:
a) Baho ko‘tariladi;
b) Tovarning umumiy hajmi oshadi;
c) Baho o‘zgarmay qoladi;
d) Jamiyatning farovonligi oshadi.
6. Agar tovar narxi talab va taklif egri chiziqlarining kesishish nuqtasidan yuqorida bo‘lsa:
a) Tovar ortiqchaligi paydo bo‘ladi;
b) Taqchillik yuzaga keladi;
c) Ishsizlik ko‘payadi;
d) Muvozanat holat ta’minlanadi.
7. Mikroiqtisodiyot fani quyidagilardan qaysi birini o‘rganadi?
a) iqtisodiyotning alohida sub’ektlari ko‘lamida ishlab chiqarish munosabatlarini;
b) iqtisodiyotda band bo‘lganlar sonini;
с) baholarning umumiy darajasini;
d) inflyasiya va ishsizlik muammolarini.
8. …da iqtisodiy tаdqiqot аyrim dаlillаrdаn nаzаriyagа qаrаb hаrаkаtga asoslanadi.
a) Tasviriy usul;
b) Gepotetik usul;
c) Induksiya usul;
d) Deduksiya usul.
9. Agar jamiyatda ishlab chiqarish resurslari hajmi ko‘paysa:
a) ko‘proq tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarilgan bo‘ladi;
b) iqtisodiyot ko‘proq tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish imkoniyatiga ega bo‘ladi;
c) ishlab chiqarish texnologiyasi yaxshilanadi;
d) turmush kechirish farovonligi ortadi.
10. Alternativ (muqobil) xarajatlar nimani anglatadi?
a) resurslardan eng samarali foydalanishni;
b) resurslarni isrofgarchilik bilan sarflash evaziga xarajatlar ortib ketishini;
c) resurslardan eng samarali foydalanish bilan bog‘liq muqobil variantdan voz kechish natijasida boy berilgan imkoniyatni (foydani);
d) biror resurs o‘rniga uning o‘rnini bosuvchi boshqa resursdan foydalanishni
11. Ne’matlarning noyobligi nimani anglatadi?
a) iqtisodiy sub’ektlardagi mavjud resurslar zaxiralarining shu ne’matlarga ehtiyoj sezgan iste’molchilar ehtiyojini qondira olmasligini ;
b) ne’matning oliy kategoriyali tovarlarga mansubligini;
c) ne’matning tarixiy qadr-qimmatini;
d) ne’mat narxining muvozanat narxidan yuqoriligini.
12. Iqtisodiy resurslar to‘liq ko‘rsatilgan qatorni belgilang:
a) xomashyo va materiallar, butlovchi qismlar, yoqilg‘i va energiya resurslari;
b) binolar, inshootlar, uzatuvchi qurilmalar, kapital, er, transport vositalari;
c) kapital, texnologiya, mahsuldor va ishchi hayvonlar, ko‘p yillik daraxtzorlar;
d) er, mehnat, kapital, tadbirkorlik qobiliyati va axborot.
13. Bir-birini o‘rnini bosuvchi ne’matlar:
a) cheklangan resurslar turlarini anglatadi;
b) shaxs yoki ishlab chiqarish ehtiyojlarini kompleks qondiradigan ne’matlarni anglatadi;
c) shaxs yoki ishlab chiqarishning ikki xil ehtiyojlaridan birini qondiradigan ne’matni anglatadi;
d) bir xil ehtiyojni qondiruvchi ne’matlar majmuasini anglatadi.
14. O‘zaro bir-birini to‘ldiruvchi ne’matlar:
a) cheklangan ehtiyojlarni birgalikda qondiruvchi resurslar turlarini anglatadi;
b) shaxs yoki ishlab chiqarish ehtiyojlarini kompleks qondiradigan ne’matlarni anglatadi;
c) shaxs yoki ishlab chiqarishning ikki xil ehtiyojlaridan birini qondiradigan ne’matni anglatadi;
d) bir xil ehtiyojni qondiruvchi ne’matlar majmuasini anglatadi.
15. Chеkli transformatsiya normasi (koeffitsienti)…

a)ne′matdan qo`shimcha bir birlik iste′mol qilish natijasida olinadigan qo`shimcha naf miqdorini ifodaladi.

b)ishlab chiqarish hajmini kichik miqdorga (odatda bir birlikka) oshirish bilan bog`liq bo`lgan qo`shimcha umumiy xarajatdir.

c)birinchi tovardan qo’shimcha bir birlik ishlab chiqarish uchun ikkinchi tovardan qancha voz kеchish kеrakligini ko’rsatadi.

d)qo`shimcha bir birlik ′ni sotish natijasida umumiy daromadning o`sgan qismidir.
16. Firmа rеsurs sаlоhiyatining оshishi natijasida ishlаb chiqаrish imkоniyatlаri chizig`i
a)yuqori va o’ngga siljiydi.
b)chapga siljiydi.
c)pastga siljiydi.
d)o’zgarishsiz qoladi.
17. Talab qonuniga ko‘ra:
a) taklif hajmining talab hajmidan oshib ketishi bahoni tushushiga olib keladi;
b) iste’molchilarning daromadi oshsa, ular tovarlarni ko‘proq sotib olaboshlaydilar;
с) talab egri chizig‘i odatda manfiy qiyalikka ega bo‘ladi;
d) mahsulotning narxi pasayganda, unga bo‘lgan talab oshadi.
18. Qaysi holatda X mahsulotga bo‘lgan talab chizig‘i o‘ngga suriladi:
a) turli sabablarga ko‘ra x mahsulotning taklifi kamayganda;
b) X mahsulotning narxi o‘sganligi uchun iste’molchilar ushbu tovarni kamroq sotib olishga qaror qabul qilishganda;
с) iste’molchilar didlarining o‘zgarganligi munosabati bilan ular x tovarni oldingisiga nisbatan ko‘proq sotib olishni xohlashganda;
d) X tovarning narxi pasayganligi uchun iste’molchilar uni ko‘proq sotib olishga qaror qilganda.
19. Texnologiyaning takomillashuvi:
a) talab egri chizig‘ini yuqoriga va o‘ngga siljitadi;
b) talab egri chizig‘ini chapga va pastga siljitadi;
с) taklif egri chizig‘ini yuqoriga va o‘ngga siljitadi;
d) taklif egri chizig‘ini chapga va pastga siljitadi.
20. Tovar va xizmatlar bozori muvozanat holatda deyiladi, agar:
a) Talab va taklif chiziqlari kesishmasa;
b) Narx xarajatlar qo‘shilgan foydaga teng bo‘lsa;
c) Texnologiya darajasi bosqichma – bosqich o‘zgarib tursa;
d) Taklif hajmi talab hajmiga teng bo‘lsa.
21. gar bozor narxi muvozanat holatdan past bo‘lsa:
a) Tovar ortiqchaligi yuzaga keladi;
b) Tovar taqchilligi paydo bo‘ladi;
c) Taklif hajmi ko‘payadi;
d) Talab hajmi kamayadi.
22. Agar tovarning bozordagi muvozanatli narxi fermerlarning zarar ko‘rishiga olib kelsa:
a) Davlat tovarning maksimal narxini o‘rnatadi;
b) Davlat narx siyosatiga aralashmaydi;
c) Davlat tovarning minimal narxini o‘rnatadi;
d) Bozorning o‘z-o‘zini muvozanatga keltirishidan foydalaniladi.
23. Agar tovarning bozordagi muvozanatli narxi iste’molchilarning zarar ko‘rishiga olib kelsa:
a) Davlat tovarning maksimal narxini o‘rnatadi;
b) Davlat narx siyosatiga aralashmaydi;
c) Davlat tovarning minimal narxini o‘rnatadi;
d) Bozorning o‘z-o‘zini muvozanatga keltirishidan foydalaniladi.
24.  Bozor talabi oshib, talab chizig‘i o‘nga surilsa:
a) Muvozanatli narx va tovar hajmi o‘zgarmay qoladi;
b) Bozor muvozanati o‘rnatiladi;
c) Tovarning maksimal narxi o‘rnatiladi;
d) Muvozanatli narx va tovar hajmi oshadi.
25. Bozor talabi kamayib, talab chizig‘i chapga surilsa:
a) Muvozanatli narx va tovar hajmi o‘zgarmay qoladi;
b) Bozor muvozanati o‘rnatiladi;
c) Muvozanatli narx hamda tovar hajmi kamayadi;
d) Muvozanatli narx va tovar hajmi oshadi.
26. Bozor taklifi oshib, taklif chizig‘i o‘ngga surilsa:
a) Muvozanatli narx oshadi va tovar hajmi o‘zgarmay qoladi;
b) Muvozanatli narx kamayadi va tovar hajmi oshadi;
c) Muvozanatli narx kamayadi va tovar hajmi kamayadi;
d) Muvozanatli narx oshadi va tovar hajmi oshadi.
27. Bozor taklifi kamayib, taklif chizig‘i chapga surilsa:
a) Muvozanatli narx oshadi va tovar hajmi o‘zgarmay qoladi;
b) Muvozanatli narx kamayadi va tovar hajmi oshadi;
c) Muvozanatli narx kamayadi va tovar hajmi kamayadi;
d) Muvozanatli narx oshadi va tovar hajmi kamayadi.
28. Elastiklik tushunchasi nimani anglatadi?

a) Talab va taklif muvonatini;

b) Tovar narxining щzgarib turishini;
c) Bir o‘zgaruvchining boshqa bir o‘zgaruvchi ta’sirida o‘zgarishini ifodalaydi;
d) Buyumlarning egiluvchanligini ifodalaydi.
29. Narxga bog‘liq talab elastikligi:
a) Qimmatbaho buyumlarga nisbatan birlamchi zaruriy tovarlarda yuqori bo‘ladi;
b) Iste’molchilar tovardan eng ko‘p naf keltiradigan darajada ishlatganda yuqori bo‘ladi;
c) Tovarlarni ishlab chiqarishning alternativ xarajatlari qancha ko‘p bo‘lganda yuqori bo‘ladi;
d) Tovar iste’molchi uchun unchalik muhim ahamiyat kasb etmaganda yuqori bo‘ladi.
30. Noelastik talab deyiladi, agar:
a) Tovar narxining 1 % ga oshishi unga bo‘lgan talab hajmini 1 % dan kam miqdorda pasaytirsa;
b) Tovar narxining 1 % ga oshishi unga bo‘lgan talab hajmini 1 % dan ortiq miqdorda pasaytirsa;
c) Bahoning har qanday o‘zgarishi yalpi tushumning o‘zgarmasligiga olib kelsa;
d) Bahoning 1 % ga ko‘tarilishi talab hajmining oshishiga olib kelmasa.