P-elementlari bo`lib, umumiy nom bilan xalkogenlar deb yuritiladi. Ularning tashqi elektron pog`onasida–ns

Kislorod guruhchasi elementlarining umumiy xossalari.

Kislorod guruhchasiga O, S, Se, Te va Po elementlari kiradi. Ular D. I. Mendeleyev davriy jadvali VI guruhining p-elementlari bo`lib, umumiy nom bilan xalkogenlar deb yuritiladi. Ularning tashqi elektron pog`onasida–ns²np⁴ elektronlar mavjud bo`ladi. Xalkogenlar vodorod va metallar bilan hosil qilgan birikmalarida –2 oksidlanish darajasini, kislorod va boshqa faol metallmaslar bilan hosil qilgan birikmalarida odatda +4 va +6 oksidlanish darajalarini namoyon qiladi. Kislorod odatda –2 oksidlanish darajasini, ftor bilan hosil qilgan birikmasida +2 oksidlanish darajasini namoyon qiladi.

Kislorod guruhchasi elementlari vodorod bilan H₂R kabi vodorodli birikmalarni hosil qiladi. Bu birikmalar H₂O, H₂S, H₂Se, H₂Te bo`lib ular xalkovodorodlar deyiladi.
S, Se va Te kislorod bilan RO<sub>2</sub> va RO<sub>3</sub> kabi oksidlarni hosil qiladi, ularga H<sub>2</sub>RO<sub>3</sub> va H<sub>2</sub>RO<sub>4</sub> kabi kislotalar muvofiq keladi.
Oddiy moddalarning xossalari qonuniyat bilan o`zgarib boradi: yadro zaryadi ortishi bilan metallmaslik xossalari susayib, metallik xossalari kuchayib boradi. Masalan, kislorod va tellur metallmaslar, lekin tellurning metall yaltiroqligi bor va elektrni o`tkazadi.
4. 1-jadval. Kislorod guruhchasi elementlarining xossalari.

№	Xossalari	O	S	Se	Te	Po
1. 2. 3. 4. 5. 6.	Tartib raqami Valent elektronlari Atomining ionlanish energiyasi, eV Nisbiy elektrmanfiyligi Birikmalarida oksidlanish darajasi Atom radiusi, nm	8 2s^22p^4 13,62 3,50 -1, -2, +2 0,066	16 3s^23p^4 10,36 2,6 -2, +2, +4, +6 0,104	34 4s^24p^4 9,75 2,48 -2, +4, +6 0,117	52 5s^25p^4 9,01 2,01 -2, +4, +6 0,137	84 6s^26p^4 8,43 1,76 -2, +2 0,164