1. Web-dizayn tushunchasi Dizayn ingliz tilidan design

Microsoft Silverlight –
bu dasturiy platforma boʻlib, RIA (Rich Internet Application)ga xos boʻlgan 
animatsiyalar, vektorli grafika va audio-video roliklardan tarkib topgan ilovalarni yuklash imkonini 
beradigan brauzer uchun plaginlarni oʻz ichiga oladi. Bu esa Silverlight barcha brauzerlarda WMV, WMA 
va MP3 kabi formatlarni Windows Media Player singari qoʻshimcha komponentlarsiz ijro qilish 
imkoniyatini beradi. Dasturning 2.0 versiyasi 2008-yil oktabrda ishlab chiqilgan boʻlib, unga .NET tillari 
bilan ishlash imkoniyati qoʻshilgan. Bundan tashqari, Microsoft kom
paniyasi 2009-yil iyulda IDE bilan 
integratsiyalashgan Silverlight 3 va Microsoft Expression Studio 3 dasturlarini ishlab chiqdi. 
Silverlight platformasi Windows 2000, Windows XP, Windows Server 2003, Windows Vista, Windows 7, Mac OS X 
10.4, Mac OS X 10.5, Mac OS X 10.6 operatsion tizimlariga va Internet Explorer 6.0/7.0/8.0, Mozilla Firefox 1.5/2.0/3, Safari
3.1, Google Chrome 3.0, Opera 9.5 0 brauzerlariga moʻljallangan.
VBScript nima? 
VBScript 
tili Microsoft korporatsiyasi tomonidan yaratilgan boʻlib, Visual Basic tilining bir qismi hisoblanadi. VBScript 
tili Internet Explorer va Microsoft Internet Information Server (IIS)lar bilan ishlashga moʻljallangan tildir. VBScript tilining 
JavaScript tili bilan umumiy qismlari bir nechta. Jumladan, u aynan Microsoft Internet Explorer bilan ishlash va uning qoʻlla nish 
sohasini cheklay olish imkoniyatiga ega. VBScript interpretatorli (sharhlovchi, izohl ovchi, tushuntirib beruvchi) til hisoblanib, 
Microsoftning Web-texnologiyalari (masalan ASP (Active Server Page)) bilan hamkorlikda ishlay oladi. Shunga qaramay 
VBScript mijoz tomonida ishlovchi ssenariy hisoblanadi, ASP esa server tomonida ishlaydi.
Server tomonidagi ssenariylar 
Dasturning ishlashi toʻliq sayt joylashtirilgan serverga bogʻliq. Server tillarining ishlashining muhim jihatlaridan biri 
bu serverda tartiblangan holda saqlanuvchi va xohlagan paytda chaqirilishi mumkin boʻlgan ma ’lumotlarni bevosita ma’lumotlar 
bazalarini boshqarish tizimlari bilan oʻzaro bogʻlangan holda faoliyat yuritadi. Eng koʻp ishlatiladigan ma ’lumotlar bazasini 
boshqarish tizimlari quyidagilar: Firebird, IBM DB2 Express-C, Microsoft SQL Server, Microsoft SQL Server Express, mSQL, 
MySQL, Oracle, PostgreSQL, SQLite, Sybase Adaptive Server Enterprise.
Server tomonida bajarilishi kerak boʻlgan ssenariylar, odatda, sayt papkasining ichidagi maxsus papkaga joylashtiriladi. 
Foydalanuvchi soʻroviga asosan server bu ssenariyni bajaradi. Bajarilgan
ssenariy natijasi web-serverga uzatiladi va 
undan soʻng mijozga uzatiladi. Server tomonidagi ssenariylarni tashkil etishi uchun, odatda, Perl, ASP, 
PHP, JSP, SSI kabi tillar va texnologiyalardan foydalaniladi. 
Perl nima? 
Perl – bu protsedurali dasturlash tili boʻlib, juda keng qamrovli topshiriqlarni yechish uchun 
moʻljallangan universal uskunadir. Perl boshqa toʻlaqonli tillar singari platformalarga, operatsion tizim va 

---

boshqa 
vositalarga 
bogʻliq boʻlmagan funksiyalar va qoidalar toʻplamiga ega asosdan tashkil topgan. Perl tili 
Web-ilovalar yaratishda eng ommabop tillardan biri hisoblanadi. Matnlarni qidirish va tahrirlash, fayllar 
bilan qulay ishlay olish qoidalari uchun Perl tili Internetning asosiy tillaridan biri boʻlib qoldi. Perl – 
interpretatorli til hisoblanadi, shu bois unda yaratilgan ssenariylar ishlashi uchun server kompyuterda Perl-
interpretator oʻrnatilgan boʻlishi kerak. Bevosita Perl-kodning interpretatsiya qilinish jarayoni uning 
samaradorligini pasaytiradi. Bugungi kunda Perlning asosiy yutuqlaridan, uning barcha platformalar uchun 
ishlay olishi va uning barcha resurslari bepul tarqatilayotganligidir. Koʻpgina web-serverlar UNIXda 
ishlaydi, Perl-interpretator esa bu operatsion tizimning bir qismi hisoblanadi. 
ASP nima?