1. Web-dizayn tushunchasi Dizayn ingliz tilidan design

Grafik muharrirlar: Adobe Photoshop, Corel Draw, Adobe Illustrator, AutoCad, Ulead Photoimpact. 
Web muharrirlar: FrontPage, Macromedia Dreamweaver, HomeSite, WebStudio, Web Page Maker. 
Animator dasturlar: Adobe Flash, 3DS Max, GIF Animator, XARA 3D, Alias MAYA. Audio-video 
muharrirlar: Ulead VideoStudio, Pinnacle Studio, Video EditMagic, Sound Forje, Adobe Premiere Pro. 
Bundan tashqari web-muharrirlarning ham turlari juda koʻp. Ular oʻzining imkoniyati, tezkorligi, interfeysi 
va boshqa xususiyatlari bilan farqlanadi. Bular: Блокнот (NotePad), AkelPad, Sothing DHTML Menu, 
PHP Designer, HTML Reader, HomeSite, Dreamwearver CS4. 
Web-dizaynda qoʻllaniladigan bir qancha dasturiy vositalar mavjud. Bir qancha uskunaviy dasturlar, 
turli dasturlash tillari va boshqalar. Eng koʻp qoʻllaniladigan tillarga misol qilib, HTML – gipermatnlarni 
belgilash tili, PHP, ASP, Java, JavaScript, DHTML va boshqa tillarni aytish mumkin. 
Web-dasturlash tillari ikki guruhga boʻlinadi: mijoz va server tillari. Biz yuqorida web-serverga 
ta’rif berdik. Unga koʻra server sizning saytingiz saqlanadigan, brauzerning soʻrovlari qayta ishlanadigan, 
qaysidir sahifadagi dasturlar saqlanadi. Undan tashqari serverga quyidagicha ta’rif berish mumkin: server 
– tarmoq ishini ta’minlovchi maxsus kompyuter. Server disklarida kompyuterlarni birgalikda ishlash 
imkonini beruvchi dasturlar, ma’lumotlar ba’zalari va boshqalar saqalanadi. 
Bundan tashqari, serverlar modemli va faksli aloqalarni, ma’lumotlarni bosmaga chiqarish ishlarini 
amalga oshiradi. Serverda joylashgan dasturlardan foydalanish doirasi umumiy masalaning qoʻyilishiga 
koʻra cheklangan boʻlishi mumkin (2-rasm). 

---

2-rasm. 
Web-dasturlash tillarining 
guruhlarga 
boʻlinishi. 
4. Mijoz va Server tomonidagi ssenariylar 
JavaScript nima? 
Mijoz tillaridan eng koʻp tarqalgani JavaScript tili boʻlib, Netscape (Netscape Navigator, 
www.netscape.com) SunMicrosystems (www.sun.com) kompaniyalari hamkorligida ishlab chiqilgan. 
JavaScript faol HTML-sahifalar uchun ssenariylar yozishga moʻljallangan. JavaScript avtonom ravishda 
ishlaydigan ilovalarni yaratishga moʻljallanmagan. JavaScriptdagi dasturlar bevosita, HTML-hujjat kodi 
ichiga quriladi va brauzerda sahifaning yuklanishi vaqtida faollashadi. Sodda qilib aytganda, Java Script 
HTMLning cheklangan, sodda imkoniyatlarini kengaytirish va toʻlaqonli sahifalar yaratishga 
moʻljallangan. JavaScript yordamida, odatda, ma’lumotli va muloqot oynalarini chiqarish, animatsiyalarni 
koʻrsatish kabi vazifalarni bajarish mumkin. Bundan tashqari, JavaScript-ssenariy yordamida ba’zan oʻzi 
ishlab turgan brauzer va platforma tipini aniqlash mumkin. JavaScript-ssenariylar foydalanuvchi tomonidan 
kiritilayotgan ma’lumotlarning toʻgʻriligini tekshirishda ham qulay hisoblanadi. 
ActionScript nima? 
ActionScript – obyektga yoʻnaltirilgan dasturlash tili boʻlib, Flash-ilovalar tarkibida interfaollik, 
ma’lumotlarni qayta ishlash va boshqa koʻplab imkoniyatlarni beradigan ECMAScript dialektlaridan biri 
hisoblanadi. 
Silverlight nima?