10- mavzu: Pedagoik psixologiyaning yuzaga kelishtarixi Reja

Fan sifatida pedagogik psixologiyaning vujudga kelishi, uning rivojlanish tarixi va hozirgi holati
Yosh avlodning ta`lim va tarbiya bilan bogliq psixologik muammolari yirik olimlar, faylasuf va yozuvchilarni ham muntazam jalb etib kelgan. Dastlabki pedagogik-psixologik mazmundagi asarlar XVII-XVIII diniy-axloqiy ta`limotlar zamirida yoritilgandir. Rossiyada psixologik tadqiqot namunalari Harq va g’arb madaniyati ta`sirida inson ruhiyati bilan bogliq turli asarlarda shakllanib kelgan. V.N.Tatishev, A.N.Radishev, N.I.Novikov va boshqalarning asarlaridagi dastlabki qarashlari ham psixik taraqqiyotning o’ziga xos xususiyatlari, psixik rivojlanishdagi tafovutlar bilan yo’g’rilgandir.
Rus tarixchisi V.N.Tatishevning «Fanlar va bilim yurtlarining foydasi to’g’risida suhbat» kitobida fanlarning tasnifi, bilimlarning ahamiyati, til va nutqning mavqei, yosh davrlarining xususiyatlari bilan bog’liqligi ko’rsatilgan.
A.N.Radishev birinchilar qatori bola psixik taraqqiyotini tabiiy-ilmiy yo’sinda asoslab berishga urindi.Uning «Peterburgdan Moskvaga sayoshat» kitobi bu borada pedagogik psixologik asarlar sirasidan munosib o’rin egallaydi. Yozuvchining fikricha, inson tashqi muhit haqidagi taassurotlarini sezgilar orqali idrok etadi, shu yo’sinda uning tafakkuri, ulgayib shakllanadi.
N.I.Novikov bahariyat farovonligini ko’zlab, yoshlar va bolalar o’rtasida foydali bilimlarni keng targibot etish uchun ularni o’ziga xos yo’sinda tarbiyalamoq zarur deb aytadi. Uning asarlarida insonning kamoloti uchun tafakkur, xotira, axloq, his-tuyg’u va taqlidchanlik alohida ahamiyatga ega ekanligi ta`kidlanadi.
Rossiyada yosh davrlari psixologiyasi va pedagogik psixologiya fanining rivojlanish tarixida K.D.Ushinskiyning o’rni alohida ahamiyat kasb etadi. Uning fikricha psixologiya fanining asosiy vazifasi tarbiyaning maqsadini aniqlashga, ta`lim-tarbiya natijalarini to’g’ri baholashga, shular asosida yangi metod va usullar yaratishga, pedagogik tajribani tahlil qilish va umumlashtirishda muhim o’rin tutadi deb aytadi. K.D.Ushinskiyning «