10- mavzu: Pedagoik psixologiyaning yuzaga kelishtarixi Reja

pedologiya deb ataluvchi yangi fan vujudga keladi.PEDOLOGIYa (yun. pais — goʼdak va …logiya) — ped. va psixologiyadagi oqim. Bolaning oʼsishiga psixologik, biologik, sotsiologik va b. tomondan yonda-shuvlarni birlashtirishni maqsad f qilib qoʼyadi. Bola taqtsiri, zehni va qobiliyati irsiyat bilan belgilanadi, deb hisoblaydi. Pedologiyada bolaning oʼsishida tarbiyaning roli mutlaq deb hisoblanmaydi.Pedologiya namoyandalari taʼlimda biologik tafovutlarga eʼtiborni kuchay-tirib, oʼquvchilar qobiliyatini aniqlashda ilmiy testlardan foydalanishni ilgari surdilarUningnamoyondalari – S.Xoll, E.Meyman, V.Preyer.Buoqimnamoyondalari bolarivojlanishiningbiologik, fiziologikvapsixologiknazariyalarinimexanikravishdaqo‘shadilar.20 - 30 yillardapedologiya “Bolahaqidagiyagonamarksistikfan” rolinida’voqilaboshlaydivapedagogikahamdabolalarfiziologiyasinisiqibchiqarishgaharakatqiladi.Pedologlarningqarashlariidealistikvamexanistikxarakterdaedi. Ularning o‘quvchilarni “aqliy qobiliyat koeffitsenti”ni aniqlashga oid testlari asossiz bo‘lib, psixologiya va pedagogikaga salbiy ta’sir ko‘rsatdi hamda maktabga katta ziyon etkazdi. Shuning uchun 30 yillarning boshlarida pedologiyani keskin tanqid qilish boshlandi.1936 yil 4 iyulda VKP (b) MK ining “Xalq maorifi komissarligi sistemasidagi pedologik buzg‘unliklar haqida” gi qarori chiqdi.Bu qarorda pedologiya fani marksistik nuqtai - nazarga zid ekanligi ta’kidlanib, katta tanqid ostiga olindi. SHu tariqa pedologiya faniga barham berildi.20 - 30 yillarda pedagogik psixologiyada juda ko‘p ilmiy tadqiqot ishlari olib borildi, hozirgi kunda ham o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan bir qancha psixologik-pedagogik qonsepsiyalar vujudga keldi. Ayniqsa, A.S.Makarenkoning bola shaxsi va bolalar jamoasiga bo‘lgan ilmiy qarashlari, L.S.Vigotskiyning oliy psixik funksiyalarning rivojlanish nazariyasi katta ilmiy qimmat kasb etadi.
Hozirgi kunda yosh va pedagogik psixologiya - psixologiya fanining eng rivojlangan sohasi hisoblanadi. Yosh va pedagogik psixologiya masalalari bilan bir qator ko‘zga ko‘rinarli psixologlar shug‘ullanganlar va shug‘ullanmoqdalar. Ulardan: B.G. Ananev, L.I.Bojovich, P.YA.Galperin, V.V.Davidov, A.V.Zaporojets, L.V.Zankov, G.S.Kostyuk, A.N.Leontev, N.A.Menchinskaya, N.F. Talizina, D.B.Elqonin va boshqalarni ko‘rsatish mumkin. Bolalar psixologiyasi muammolari bilan shug‘ullangan o‘zbek olimlaridan: professorlar M.G. Davletshin, E.G‘. G‘oziev, M.Vohidov; R.I. Sunnatova, Z.T. Nishonova, dotsent S.A.Axunjanova, SH.A. Do‘stmuhamedova, S.X.Jalilova kabi psixologlarni keltirishimiz mumkin.