O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Nishonova elektronikaning fizik asoslari o‘quv qo

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

M.M. NISHONOVA


ELEKTRONIKANING FIZIK ASOSLARI

O‘QUV QO‘LLANMA

5310800 – “Elektronika va asbobsozlik” ta’lim yo‘nalishiga mo‘ljallangan

Farg‘ona - 2023

Elektronikaning fizik asoslari: O‘quv qo‘llanma. Nishonova M.M -Farg'ona: "ALPHA BRAND", 2023.-116 b.

Ushbu qo‘llanma 4 bobdan iborat bo‘lib, kristalldagi elektronlar energetik spektrining zona xarakteri, qattiq jismlarning elektrik xususiyatlari, kontakt hodisalari, ikkilamchi elektronlar emissiyasi mavzularidan tashkil topgan. Har bir bobning mavzularida qattiq jismlarning kristall tuzilishlari, yarim o‘tkazgich materiallarida energetik satxlar, zaryad tashuvchilar, kirishma atomlari va nuqsonlari, yarim o‘tkazgichning donor va akseptor satxlari, Xoll effekti, Eynshteyn tenglamasi, yarim o‘tkazgichlarda p-n o‘tish va ularning grafiglari, ko‘chkili va issiqlik teshilish hodisalari, yarim o‘tkazgich materiallarida bog‘lanishlar to‘g‘risida to‘liq ma’lumot berilgan.

Taqrizchilar:
Texnika fanlari nomzodi, dotsent: Q. Axunov,
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Farg‘ona filiali direktori fizika-matematika fanlari doktori, professor A. Rasulov.

O‘quv qo‘llanma O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023 yil 29 maydagi 232-sonli buyrug‘iga asosan “Elektronika va asbobsozlik” ta’lim yo‘nalishida ta’lim oluvchi talabalar (o‘quvchilar) uchun tavsiya etilgan.

Annotatsiya
O‘quv qo‘llanmada kristalldagi elektronlar energetik spektrining zona xarakteri, Kronig-Penni modeli. Brillyuen zonalari, yarim o‘tkazgichlarning energetik strukturasi, qattiq jismlarning elektrik xususiyatlari, rekombinatsiya tezliklari, zonalararo rekombinatsiya, Eynshteyn tenglamasi, tashuvchilarning diffuzion harakat uzunligi, kontakt hodisalari, p-n o‘tishning issiqlik, tunnel va ko‘chki teshilishi hamda ikkilamchi elektronlar emissiyasining umumiy tushunchalari keng yoritilib berilgan.

Аннотация
В учебнике характер зоны энергетического спектра электронов в кристалле, модель Кронига-Пенни. Освещены зоны Бриллюэна, энергетическая структура полупроводников, электрические свойства твердых тел, скорость рекомбинации, межзонная рекомбинация, уравнение Эйнштейна, длина пути диффузии носителей заряда, контактные явления, тепловой p-n переход, туннельный и лавинный пробой, а также общие концепции вторичной электронной эмиссии.

Аnnotation
In the textbook, the character of the zone of the energy spectrum of electrons in a crystal, the Kronig-Penny model. Brillouin zones, energy structure of semiconductors, electrical properties of solids, recombination rates, interband recombination, Einstein's equation, carrier diffusion path length, contact phenomena, thermal p-n junction, tunneling and avalanche breakdown, and general concepts of secondary electron emission highlighted.