10 amaliy mashg’ulot. Farmatsevtik tovarni hayotiylik davri

Tovar siyosati-bu marketing strategiyasiga javob beradigan, mahsulotning raqobatbardoshligini oshirish yo'llarini, birinchi navbatda, uning sifat ko'rsatkichlarini, yangi mahsulotlarni yaratish, assortimentni shakllantirishga asoslangan korxonaning o'ziga xos faoliyatidir.
Tovar siyosatining hilma-hilligi unga kiritilgan barcha masalalar majmuasini muntazam ravishda tadqiq qilishni talab qiladi va ularning ob'ekti mahsulotning o'zi emas, balki ma'lum bir mahsulotga nisbatan uning talablari bilan potentsial iste'molchidir.
Yaxshi ishlab chiqilgan tovar (mahsulot) siyosati korxonani xaridorlarning ehtiyojlarini maksimal darajada qondira oladigan tovarlarni ishlab chiqarishda, ya'ni raqobatbardosh mahsulotlar bozorida ustuvor pozitsiyalarni egallashda umumiy yo'nalishning belgisi sifatida boshqaradi.
Tovar siyosati doirasida qabul qilingan qarorlar quyidagilarni o'z ichiga oladi:
• ishlab chiqarilgan tovarlar nomenklaturasi;
* assortiment guruhlarining kengligi;
• har bir mahsulot hajmi oralig'i;
* mahsulot sifati;
* o'zgartirish;
* tovarlarni tovar belgisi bilan ta'minlash;
* eskirgan tovarlar ishlab chiqarmaslik;
• yangi mahsulotlar ishlab chiqarish;
* standartlashtirish;
* yangi mahsulotga xaridorlarning e'tiborini jalb qilish uchun sobiq turdagi mahsulotlarning rejalashtirilgan bozordan chiqarish yollari;
• muayyan davrda ishlab chiqarilgan har bir turdagi mahsulot miqdori.
Ishlab chiqaruvchilarning tovar siyosati bozorni o'rganishga; muntazam yangilanishi, mahsulot guruhlari va individual tovar birliklarining rentabelligi uchun mahsulot turlarini batafsil tahlil qilish; yangi yuqori rentabellikdagi dori-darmonlarni topishga asoslangan.
Bozorda tovarlarning barqaror pozitsiyasi, uning raqobatbardoshligi korxonaning tovar belgisi mavjudligi bilan belgilanadi.
Tovar belgisi - turli ishlab chiqaruvchilarning (vositachilarning) tovar va xizmatlarini aniqlash uchun mo'ljallangan ism, atama, belgi, rasm yoki ularning kombinatsiyasi.
Tovar belgilari firma nomi, tovar belgisi, savdo belgisi bilan belgilanadi.
Tovar belgisi mahsulotning o'ziga xos xususiyatlari, uning afzalliklari, qiymati, individualligi bilan bog'liq.
Tovar belgisi vazifalari quyidagilardan iborat:
* iste'molchilar bilan bevosita aloqalarni o'rnatish;
* analoglar bilan solishtirganda, mahsulot xususiyatlarini aniqlash va taqdim etish;
* bir qator turli xil mahsulotlarning muayyan mezonlarga (sifat, narx liniyasi) ;
* iste'mol xususiyatlariga ramziy ko'rsatma va iste'molchi uchun tovarlarning foydasi;
* soxta narsalardan himoya qilish va boshqa ishlab chiqaruvchilarga o'xshashni oldini olish.
Quyidagi tovar belgilari mavjud:
• ishlab chiqaruvchi tovar belgisi (manufacturer brand) — - ishlab chiqaruvchining o'zi tomonidan yaratilgan brend;
• xususiy tovar belgisi (own-label brand) - savdo va savdo vositachilar tomonidan yaratilgan va tayinlangan;
* litsenziya tovar belgisi -tovar belgisi egasi tomonidan litsenziatga taklif etilgan tovar yoki xizmatning tovar nomi;
* qo'shma tovar belgisi -bir mahsulot uchun ikki xil korxona tomonidan taklif etilgan;
* individual tovar belgisi (individual brand)-farmatsevtika mahsulotlarining bir toifasini yoki uning bir nechta turlariga (masalan, "GlaxoSmithKline" kompaniyasining "Coldrex" tovar belgisi ostida bir guruh dori-darmonlarni ishlab chiqaradi: Coldrex tabletkalari, Coldrex Hotrem — issiq ichimlik kukunlari va boshqalar);
* korporativ tovar belgisi (corporate brand) -tovar belgilari korxona nomi bilan birlashtirilgan. Misol uchun, vinblastin-Richter ampulalari, Ovidon-Richter tabletkalari va boshqalar.;
* kollektiv (assortiment) tovar belgilari (range brand) turli toifadagi farmatsevtika mahsulotlari guruhi uchun umumiy nomni ifodalaydi.