10-Ma’ruza. Ish vаqti sаrfini turkumlanishi

10-Ma’ruza. Ish vаqti sаrfini turkumlanishi (klassifikasiyasi)

1. 
   Ish vaqti va uning tarkibi
   
2. 
   Me’yorlashtirilgan ishlash vaqti va uning tarkibi
   
3. 
   Xizmat ko’rsatish vaqti va uning turlari
   

Qo’llaniladigan pedagogik texnologiyalar: muammoli ta’lim, munozara, o’z-o’zini nazorat


Topshiriq-1. Quyidagi savollarga javob bering.
1. Ish vaqti va uning tarkibi?
2. Ish vaqtidan samarali foydalanishda ish vaqti sarfini o’rganishning ahamiyati?
3. Mehnatni me’yorlashning usulini qanday tushunasiz?

Topshiriq-2. Masalalarni eching va tahlil qiling
1 - МАСАЛА
Ишчилар 1 ой ичида иш хақи тўланадиган ишлар бўйича – 41.600 соат ишлашди. Смена ичида бўш турган вақтлари – 740 соатга тенг. Смена давомида вақтбай иш хақи тўланадиган ишлар бўйича 960 соат ишлашди. 1 ой ичида ишчилар норма бўйича 47.200 норма соатга тенг маҳсулот тайёрлашди. Ишчиларнинг айби билан пайдо бўлмаган сифатсиз маҳсулотни тў\ирлаш учун 620 норма соат иш бажарилди. Бажарилиш жараёни одатдаги шароитдан фарқ қилган ишларга 1100 соат вақт сарфладилар.
Савол. Ишчилар томонидан календарь вақтлари муддати аниқ кўрсатилган вақтлари ва хақиқий ишлаган вақти сарфлар бўйича ишлаб чиқариш нормаларининг бажарилиши аниқлансин.
Жавоб: Бу масалани ечими учун 18-чи масала учун берилган формулалар тавсия этилади.

2 - МАСАЛА
Битта бригадада ишловчи беш ишчи, 1 ой ичида 920 та маҳсулот тайёрладилар. Шундан: биринчи ишчи – 200 та маҳсулот, иккинчи ишчи – 180 тамаҳсулот, учинчи ишчи – 185 та маҳсулот, тўртинчи ишчи – 180 та маҳсулот, бешинчи ишчи – 175 та маҳсулот.
Ҳар бир ишчининг 1 ой ичидаги ишлаб чиқариш нормаси, ўртача 180 та маҳсулот.
Бригада бўйича ўртача ишлаб чиқариш нормани бажарилганлигини ва ҳар бир ишчи бўйича ишлаб чқариш нормасини бажарилганлик даражасини аниқлаш керак.

Жавоб: Бригада бўйича ўртача ишлаб чиқариш нормасини бажарилганлиги 112 фоизни ташкил этади.

10-amaliy mashg’ulot bo’yicha tavsiya etilgan adabiyotlar

1. 
   «O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasining 7-fevral 2017 yildagi 4947 – sonli farmoni. .–T.: “О‘zbekiston”, 2017 yil
   

2. Абдураxманов К. «Меҳнат иқтисодиёти». Дарслик. Т.: Мехнат. 2009 – 763 бет
3. Назаров А. «Меҳнатни ташкил этиш ва нормалаш». Дарслик. Т.: ТДИУ. 2007 – 256 бет
4. Акильбеков Т.А. «Паxта тозалаш корxоналарида меҳнатни илмий ташкил этиш ва нормалаштириш ». Т:. ТТЕСИ 2003 йил
5. Yuldashev S.N., Ibragimova X.M., Fayziev B.X. Mehnatni tashkil qilish va me’yorlash. O’quv qo’llanma. – T.: TTYeSI, 2017. –166 bet.
6. Ortiqov A. Sanoat iqtisodiyoti. Darslik.–T.: TDIU, 2013. –248 bit.
7. Abdurahmonov Q.X., Xolmuminov Sh. R., Zokirova N.K. Personalni boshqarish. Darslik. –T.: O’qituvchi, 2008. –656 bit.