10-mavzu. Fermentatorlar. Klassifikatsiyasi, ishlash prinsipi Reja

b va g - gaz; v – azot.

Nasos sifatida gorizontal chiziqqa nisbatan egilish burchagi = 15¼45^oS bo‘lgan to‘g‘ri lopastlarga ega aralashtirgich ishlatilishi mumkin.
Aralashtiruvchi tuzilma pastda joylashganida valning germetizatsiya tuguniga bo‘lgan talablar ko‘payadi, shuning uchun bu erda yonbosh zichlantiruvchilar o‘rnatiladi yoki ekranlashtiruvchi gilzali maxsus elektroprivodlardan (8) foydalaniladi.
Hajmi katta bo‘lmagan apparatlarda issiqlik almashinuvi elementi bo‘lib rubashkaga (6) joylangan ilish devori xizmat qiladi. Apparatning xajmi, binobarin, issiqlik yuklanishi xam oshganda qo‘shimcha issiqlik almashinuvi elementiga zaruriyat tug‘iladi. Bu xolda sirkulyasion stakan xosil qiluvchilar bo‘ylab bir-biri bilan plastina-peremыchkalar orqali biriktirilgan xamda yuqorida va pastda uzuksimon kollektorlar (2) yordamida birlashgan aylanma xolda joylashgan naylar 9%0 dan yasaladi.
Hajmi gaz-suyuqlik aralashmasi bilan to‘liq to‘ldirilganda apparat eng yuqori effektivlikda ishlaydi. SHuning uchun yutilmagan gaz va suyuqlikning chiqarilishi gaz-suyuqlik aralashmasining separatori (1) bilan birlashgan yuqorigi shtutser orqali amalga oshiriladi. Gazni uning birlamchi dispergirlanishini ta’minlovchi aralashtirgichtagiga uzatish maqsadga muvofiqdir. Keyinchalik gaz pufaklarining kattaliklari suyuqlikning markaziy stakan va uzuksimon teshikdagi turbulentligi orqali aniqlanadi.

5-rasm. Sirkulyasion konturda turbinali aralashtirgichga ega fermentator.

Sirkulyasion konturda aralashtirgichga ega fermentatorning ikkinchi varianti 5-rasmda berilgan. Konstruktiv jixatdan u birinchisidan shunisi bilan farq qiladiki, unda birlamchi gaz taqsimlagich (barbatyor)ga (4) ega turbinali ochiq oltita lopastli aralashtirgich (3) sirkulyasion stakan (2) ostida joylashgan bo‘ladi. Idishni xosil qiluvchilari bo‘ylab ikkita aks ettiruvchi to‘siq (1) o‘rnatilgan bo‘lib, ular uzuksimon teshikda yuzaga keluvchi gaz-suyuqlik

oqimining aylanma xarakatiniso‘ndiradi. Turbinali aralashtirgichga ega apparat modda massisiniko‘chirish bo‘yicha effektivligi yuqoriroq xisoblanadi. Unda gazning yaxshiroq dispergirlanishga erishiladi, xamda sistemaning yuqori gaz tarkiblarida va, xattoki turg‘un ko‘piklar ustida barqaror ishlaydi.
Lekin apparatning gaz bo‘yicha o‘tkazuvchanlik xususiyati, birinchi variantdagi kabi, yuqori emas. Fermentator tezliklarda barqaror ishlaydi.

1-rasm. Kyuvetali aeratorlarga ega fermentator.