10-мавзу. Талаб ва таклиф назарияси. Бозор мувозанати

6-MAVZU: TALAB VA TAKLIF NAZARIYASI

• REJA:
• 1. Talab tushunchasi va uning miqdoriga ta'sir qiluvchi omillar. Talab qonuni.
• 2. Taklif tushunchasi va uning miqdoriga ta'sir qiluvchi omillar. Taklif qonuni.
• 3. Talab va taklif nisbati hamda uning o‘zgarishi. Bozor muvozanati.
• 4. Iqtisodiy resurslarga talab va taklifning shakllanish xususiyatlari.
•  

1.Talab tushunchasi va uning miqdoriga ta'sir qiluvchi omillar. Talab qonuni.

Talab egri chizig‘i

Talabga narxdan tashqari ta'sir etuvchi omillar:

2. Taklif tushunchasi va uning miqdoriga ta'sir qiluvchi omillar. Taklif qonuni.

Taklif egri chizig‘i

Talab va taklif egiluvchanligi. Talab funksiyasi

• Talab va taklif miqdorining ortishi yoki kamayishi ularning egiluvchanligini ko‘rsatadi.
• Egiluvchanlik - talab yoki taklif omillaridan birining o‘zgarishi natijasida ular mikdorining o‘zgarishini bildiradi.
• Masalan, talabning baholi egiluvchanligi bahoning o‘zgarishi hisobiga talab qilinadigan tovar miqdorining o‘zgarishi.
• Agar talab miqdorini Q; bahoni P deb olsak, bahoning 1% ga o‘sishi talabning qanday foizli o‘zgarishiga olib kelishini quyidagicha tasvirlash mumkin:
• E = (∆Q%)/(∆P%)
• Egiluvchanlik farqlanadi:
• • qisqa va uzoq davrda;
• • tovarlarning alohida turkumlari bo‘yicha.
• Masalan, kundalik iste'mol tovarlari va uzoq muddat foydalanadigan tovarlarga talab egiluvchanligi bir xil emas.

Talab egiluvchanligini belgilab beruvchi omillar: mahsulotning o‘rnini bosuvchanligi; mahsulot narxining iste'molchi daromadidagi salmog‘i; mahsulotning iste'mol xususiyatlari; vaqt omillari (qaror qabul qilish uchun talab qilinadigan vaqt).

• Talab hajmi qandaydir vaqt davomida ma'lum bir tovarning sotib olinishi mumkin bo‘lgan miqdori.
• Talab funksiyasi - talab hajmining uning miqdorini belgilovchi omillariga bog‘liqligi.