10-sinf 53-54-55-mavzular eralar

10-sinf 53-54-55-mavzular ERALAR

1. Baland bo’yli qirqquloqlar, qirqbo’g’imlar, plaunlardan dastlabki o’rmonlar qaysi davrda paydo bo’lgan? A) sillur B) devon

C) toshko’mir D) ordovik

2. Bo’r davrida ko’pgina qirqquloqlar, qirqbo’g’imlar va ochiq urug’lilar kamayib, yopiq urug’lilar ko’paya boshlashiga sabab nima?

A) iqlim issiq va nam bo’lgan, davr o’rtalarida quruq va mo’tadil, davr oxirida esa keskin sovigan

B) iqlim sovib keskin o’zgargan, o’simliklarni moslanishi qiyin kechgan C) osmonni qoplagan bulutlar juda kamayib, atmosfera quruq va shaffof bo’lgan, quyosh nuri to’g’ridan-to’g’ri o’simliklar bargiga tushgan

D) iqlim bimuncha quruq va sovuq bo’lgan, tabiiy tanlanish, yashash uchun kurash,irsiy o’zgaruvchanlik ro’y bergan

3. Quruqlikdagi o’simliklar orasida lipadendron, plaunlar, kalamitlar ko’plab o’sgan, ayrim kalamitlarni balandligi 20-25 m ga yetgan. Onda-sonda kordaitlar ham uchragan.Ushbu holat qaysi davrda mavjud bo’lgan? A) bo’r B) yura

C) toshko’mir D) devon

4. Quyida berilganlardan qaysi birini to`liq hayotiy shakl deb aytish mumkin emas ?

A) viruslar B) prokariotlar

C) sporalalar D) protobiontlar

5. Qaysi organizmlar mezazoy erasida paydo bo’lgan?1. sut emizuvchilar 2.arxeopteriks 3.stegosefallar 4.dastlabki gulli o’simliklar 5. jag’siz umurtqalilar A) 2.4.1 B) 1.4.5 C) 2.4.5 D) 3.2.4

6. Stegosefallar uchun o`ta qulay sharoit qaysi era va davrda vujudga kelgan ? A) mezozoy, yura B) mezozoy, bor C) paleozoy, perm D) paleozoy, toshko`mir

7. Organizmlarning tuzilish darajasini, hayot faoliyatini ajdodlarga nisbatan yuqoriga ko`tarmaydigan o`zgarishlarni belgilang? 1.o`simliklarning suv muhitidan quruqlikda yashashga o`tishi 2 otlarning besh barmog`dan bir barmoqqa o`tishi 3 kitlarda oyoqlarining yo`g`ligi 4 umurtqalilarning ichki urug`lanishga o`tishi 5 kit va fillarda yung qavatining yo`qligi 6 qo’ytikan mevalarida ilgaklar bo`lishi 7 yopiqurug`lilarning kelib chiqishi 8 o`simliklarning nektar ajratishi A) 2.8.6.3.5 B) 8.1.6.2.4 C) 1.6.3.5.2 D) 7.2.6.4.1

8. Biologik evolyutsiyaning boshlanishi nima bilan bog’liq ? A) koatservantlar hosil bo’lishi B) protobiontlar hosil bo’lishi C) membrana hosil bo’lishi D) hujayra hosil bo’lishi

9. Idioadaptatsiyaga o’simliklar tuzilishining qaysi xususuyati misol bo’ladi? A) qayin,aylantlarning mevalarida qanotchasimon o’simtalarining bo’lishi B) o’tkazuvchi sistemaning hosil bo’lishi C) ildizning popuk lidizdan iboratligi D) poyasining sershox bo’lishi

10. Quyida berilgan olimlarning qaysi biri qanday moddani suniy ravishda sintez qilgan? 1. Foks 2.S.Miller 3. D.Oro a. adenin b.protenoidlar v. asparagin g. nuklein kislotalar d.oqsillar A) 1-a / 2-b / 3-g B) 1-b / 2-a / 3-d C) 1-b / 2-v / 3-a D)1-v/2-b / 3-a

11. Hayvon va o’simliklarning turli sistematik guruhlarga kiruvchi vakillari o’rtasida qon-qarindoshlik borligini namoyon qilivchi shakllarni ko’rsating. 1.suvo’tlar va qirqquloqlar o’rtasida 2.umurtqasizlar bilan umurtqalilar o’rtasida 3. baliqlar bilan suvda ham quruqlikda yashovchilar o’rtasida 4. qiriqquloqlar bilan ochiq urug’lilar o’rtasida 5.sudralib yuruvchilar bilan sutemizuvchilar o’rtasida 6. o’simliklar bilan hayvonlar o’rtasida a. panjaqanotli baliqlar b.arxeoptriks v.psilofitlar g. urug’li paporotniklar d.yashil evglena y. lantsetnik j.yirtqich tishli kaltakesak A) 4-g, 6-d, 1-g, 5-j, 3-a, 2-y B) 1-v, 6-j, 2-y, 4-g, 5-b, 3-a C) 4-g, 5-b, 6-j, 1-v, 2-a, 3-y d) 1-d, 6-j, 5-b, 4-g, 3-b, 2-a

12. Qaysi eraning ikkinchi yarmida fotosintez,jinssiz ko’payish,ko’p hujayralilar paydo bo’lgan? A) paleozoy B) kaynozoy C) mezozoy D) arxey

13. Suyakli baliqlarning har xil tur vakillarining tana shakli, rangi, suzgich qonotlari, tuzilishining o`ziga xosligi evalutsion jarayonning qaysi yo`nalishiga mansub ? A) aromorfoz B) idioadaptatsiya C) umumiy degeneratsiya D) konvergensiya

14. C. Miller asparagin, glutamin, glitsin kabi aminokislatalarni qanday sintezlagan ? A) qizdirilgan metan, ammiak vodorod va suv bug`lariga elektr uchquni bilan ta’sir qilib B) vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib C) metan, ammiak va suvdan ionlashtiruvchi nurlar ta’siri bilan D) amminokislatalar aralashmasini qizdirib

15. Zarpechak urug’ining o`txo`r hayvonlarning oziqlanish a’zolarida hazm bo`lmasligi evolutsiya yo`nalishining qaysi turiga mos ? A) dereneratsiya B)aromorfoz C)idioadaptatsiya D)konvergensiya

16. Era nomini bildiruvchi “mezozoy” so’z qanday ma’noni anglatadi? A) dastlabki hayot B) o’rta hayot C) qadimgi hayot D) eng qadimgi hayot

17. O’simliklarning takroriy migiratsiyasi qaysi erada amalga oshgan? A) mezazoy B) kaynozoy C) proterazoy D) poleazoy

18. Qaysi era va davrda sudralib yuruvchilar quruqlikda, suvda va havoda ham tarqalgan? A) poleazoy, toshko’mir B) kaynozoy, uchlamchi C) poleazoy, devon D) mezazoy, yura

19. Zarafshon, Turkiston, Oloy tog’ tizmalarida poleazoy erasiga xos qanday organizmlar topilgan? 1. bulutlar 2.kaltakesaklar 3.arxeoptriks 4.qisqichbaqalar 5.ko’k-yasil suvo’tlar 6.toshbaqalar 7.kovakichlilar A)7.1.5.4 B) 2.6.4.3 C) 1.7.5.3 D) 6.2.4.7

20. Proterazoy erasining oxirida dastlabki xo’rdalilar paydo bo’lgan deb taxmin qilingan. Ularning nomini aniqlang. A) baliqlar B) suvda ham quruqlikda yashovchilar C) to’garak og’izlilar D) boshskeletsizlar