Boshskeletsizlar (acrania) kenja tipi

---

 BOSHSKELETSIZLAR (ACRANIA) KENJA TIPI 
Boshskeletsizlar kenja tipining umumiy tavsifi. Boshskeletsizlar kenja tipi vakillarining 
tashqi va ichki tuzilishi, ko`payishi, rivojlanishi, sistematikasi va kelib chiqishi. 
Boshskeletsizlar haqiqiy dengiz hayvonlari bo`lib, ko`pchilik turlari suv 
tubida hayot kechiradi. Bu kenja tip vakillari butun hayoti davomida xordalilar 
tipining tuzilishi xususiyatlarini saqlab qoladi. Ana shu sababdan boshskeletsizlar 
xordalilarni kelib chiqishini tushuntirishda katta ahamiyatga ega. 
Boshskeletsizlar kenja tipi 30-35 ga yaqin turdan iborat yagona 
Xordaboshlilar (Cephalochordata) sinfini o`z ichiga oladi. Boshskeletsizlar kenja 
tipining vakillaridan - lantsetniklar Atlantika, Tinch va Hind okeanlari hamda ular 
bilan bog’liq bo`lgan tropik va mo``tadil iqlimli 
dengizlarda, shu jumladan, Qora dengizda ham 
tarqalgan. Lantsetniklar odatda sohil yaqinida 
suv tubida hayot kechiradi. 
Lantsetnikni birinchi marta P.S.Pallas 
1774 yilda tasvirlab bergan. Lekin olim uni 
mollyuskalar tipiga kiritgan. Keyinchalik ayrim 
zoolog 
olimlar 
lantsetnikni 
baliqlarga 
kiritishgan. 
Faqat 
atoqli 
rus 
embriologi 
A.O.Kovalevskiy lantsetnikni haqiqiy xordali 
hayvon ekanligini va u lichinka xordalilar bilan 
umurtqalilar kenja tiplari o`rtasida turuvchi 
oraliq forma ekanligini ko`rsatib bergan.
Xordaboshlilar 
sinfi 
lantsetniklar 
(Branchio-stoma) 
va 
simmetriyasizlar 
(Asymmetron) avlodlarini o`z ichiga oladi. 
Keyingi avlod vakillarining tanasi assimmetrik tuzilishga ega.
Ularning kattaligi 5 sm ga yaqin bo`lib, jinsiy bezlari tanasining o`ng 
tomonida joylashganligi va suzgich qanotlarining tuzilishi bilan haqiqiy 
lantsetniklardan farq qiladi.
Boshskeletsizlardan Qora dengizda tarqalgan Yevropa lantsetnigi - 
Branchiostoma lanceolatum yaxshi o`rganilgan. Quyida Yevropa lantsetnigining 
tuzilishi va hayot kechirishiga tavsif beriladi.