10-sinf Tarix Javoblar: 1-bilet

30-BILET 

1.

 Ikkinchi jahon urushi yillarida Xitoyda rasmiy hokimiyat Chan Kay shi  boshchiligidagi  Gomindan 

partiyasi (Milliy partiya)ga tegishli edi. 1945-yili mamlakat hududi va aholisining katta qismi gomin-

danchi  Chan  Kayshi hukumati tomonidan nazor at qilinardi. 

 Chan  Kayshi hukumati BMTni tuzishda 

faol qatnashdi va buyuk davlat sifatida Xavfsizlik  Kengas hining beshta doimiy a’zolaridan biri bo‘ldi. 

1945-yil avgustda SSSR va AQSH vositachiligida Xitoy Kommunistik part iyasi bilan Gomindan 

o‘rtasida muzokaralar bo‘lib, o‘zaro dushmanlik harak atl arini to‘xtatishga kelishildi.1949-yil sentabrda 

Pekinda Milliy siyosiy maslahat konferensiyasi ochildi. 1-oktabr kuni  Xitoy  Xalq  Respublikasi e’lon 

qilindi. Ikkinchi jahon urushi tugashi bilan Hindistondagi hind va musulmon diniy jamoalari o‘rtas id a 

kelishmovchiliklar yanada keskinlashdi. Buning ustiga urushdan keyingi oziq-ovqat inqirozi 

Hindistonni deyarli ocharchilik holatiga olib kelib, ahvolni juda murakkablashtirdi. Bu holat  Buyuk  

Britaniyani tezroq Hindistonni tark etishga majbur qildi. Hindiston hukumatini Java-harlal  Neru,  

Pokistonnikini esa Liikat  Alixon boshqardi. Musulmonl arni himoya qilgan-likda ayblangan Maxatma  

Gandi hind-mutaassibi tomonidan o‘ldirildi. 

 bosh vazir Indira  Gandi 1970-yillarda bir qator muhim 

islohotl arni amalga oshirdi. Ular, asos an, iqtis odga davlat aral ashuvini kamaytir ishga qaratilgan edi.  

2. O‘zbekistonda “paxta ishi” deb atalgan siyosiy qatag‘onlar boshlandi. Keyinchalik bu qatag‘on hatto 

O‘zbekiston SSRning o‘sha paytdagi sobiq va birinchi rahbarlarini ham chetlab o‘tmadi. SSSR Bosh 

prokurori huzurida alohida muhim ishlar bo‘yicha maxsus tergovchilar guruhi tuzilib, ularning 

dastlabkisi 1983-yil boshlarida O‘zbekistonga yuborilgan edi. Ana shunday maxsus tergov 

guruhlarining asosiylaridan biri T.X.Gdlyan va N.V.Ivanov rahbarligida 1983-yil aprelda tuzilgan edi. 

Ular keyinchalik Markazdan respublikaga kelgan “desantchilar”ga tayanib, O‘zbekistonda navbatdagi 

---

 

 

qatag‘onni amalga oshirdi. 1985 – 1990-yillarda O‘zbekistonda “paxta ishi” degan uydirma bo‘yicha 

jami 40 000 kishi tergov qilindi, ularning aksariyati tergov izolyatorlarida prokuror sanksiyasisiz o‘tirdi, 

5000 nafar kishi esa soxta ayblar bilan jinoiy javobgarlikka tortildi.  

3.

 Agressiya – bosqinchilikdan iborat bo‘lgan, tajovuzkorlikka asoslangan harakat.