104 a guruh talabasi azambekov izzatilloning noorganik kimyo fanidan tayyorlagan mustaqil ishi mavzu

104 A GURUH TALABASI
AZAMBEKOV IZZATILLONING
NOORGANIK KIMYO
fanidan tayyorlagan


MUSTAQIL
ISHI


Mavzu: Koordinatsion birikmalarda izomeriya turlari. Koordinatsion, ionizatsion, gidrat, tuzli
izomeriyasi, koordinatsion polimerizatsiyasi, geometrik va optik izomeriyas


Reja:

1. 
   Geometrik izomeriya, tuzilish izomeriyasi, optik izomeriya.
   
2. 
   Konformatsion izomeriya, koordinatsion izomeriya, ionizatsion izomeriya.
   
3. 
   Bog`lanish izomeriyasi, ligand izomeriyasi.
   
4. 
   Gidrat izomeriya, koordinatsion polimerizatsiyasi.
   

Izomerlarning mavjudligi har doim kimyoviy tuzilish nazariyasini asoslashda kimyogarlar uchun o`ta muhim dalil bo`lib kelgan. Shunday qilib, A.Vernerning koordinatsion nazariyasi ishlab chiqilgan. Atomlarning fazoviy joylashuvini murakkab birikmalarda talqin qilish nazariyaning rivojlanishida muhim qadam bo`ldi.
Izomeriya deganda bitta molekulyar formulaning bir nechta individual kimyoviy birikmalarga mos kelishi tushuniladi. Izomerlar tarkibi va molyar massasi bir xil, lekin fazoviy tuzilishi va xossalari har xil bo`lgan moddalardir. Koordinatsion birikmalar uchun izomeriyaning bir necha turlari ajratiladi.
Ionlanish (ionli) isomeriyasi. Ionlanish izomerlari kation kompleksning tashqi va ichki sferalari o`rtasida anionlarning tarqalishidagi farq orqali kelib chiqadi. Masalan, quyuq qizil birikma [Co(NH₃)₅Br]SO₄ va qizil [Co(NH₃)₅SO₄]Br suvda dissotsilanish paytida har xil anionlar beradi: birinchisi sulfat anioni, ikkinchisi bromid anioni. Eritmada birikmalarning birlamchi ajralishi natijasida platina (IV) [Pt(NH₃)₄Cl₂]Br₂ va [Pt(NH₃)₄Br₂]Cl₂ ning koordinatsion birikmalari mos ravishda brom va xlor anionlarini hosil qiladi: