11- amaliy mashg’ulot

10- Mavzu:
Blokcheyn tizimlari

Reja:

 1. Blokcheyn tizimining rivojlanish tarixi
 2. Blokcheyn tizimidagi tranzaksiyalar
 3. Biznesda blokcheyndan foydalanish
 4. Sanoat blokcheyn platformalarini rivojlantirish yo‘nalishlari
 5. Xalqaro savdo va blokcheyn tizimi
Blockchain (bloklar zanjiri) - bu umumiy serverga ulanmagan saqlash moslamalari bo'lmagan tarqatilgan ma'lumotlar bazasi. Ushbu ma'lumotlar bazasi bloklar deb nomlangan doimiy ravishda o'sib boradigan buyurtma yozuvlarining ro'yxatini saqlaydi. Har bir blokda vaqt tamg'asi va oldingi blokga havola mavjud

Blockchain tarixi

Kriptovalyutalar ortida yotgan texnologiya blokcheyn hisoblanadi. Bu tarmoqdagi har bir mijozga hech qachon bir-biriga ishonmasdan konsensusga erishish imkonini beradi. Blokcheyn texnologiyasi gʻoyasi 1991-yilda tadqiqotchi olimlar Styuart Xaber va V. Skott Stornetta raqamli hujjatlarni eskirgan yoki oʻzgartirilmasligi uchun vaqtni belgilash uchun amaliy yechimni taqdim etganlarida tasvirlangan edi. Tizim vaqt tamgʻasi boʻlgan hujjatlarni saqlash uchun kriptografik himoyalangan bloklar zanjiridan foydalangan va 1992-yilda Merkle daraxtlari dizaynga kiritilgan, bu esa bir nechta hujjatlarni bitta blokda toʻplash imkonini berish orqali uni yanada samaraliroq qilgan.
Biroq, bu texnologiya foydalanilmay qoldi va Bitcoin paydo boʻlishidan toʻrt yil oldin, 2004-yilda oʻz kuchini yoʻqotdi. 2004-yilda kompyuter olimi va kriptografik faol Xel Finni (Harold Tomas Finni II) RPoW, qayta foydalanish mumkin boʻlgan ish isboti deb nomlangan tizimni taqdim etdi. Tizim almashtirib boʻlmaydigan yoki oʻzgartirilmaydigan Hashcashga asoslangan ish tokenini olish orqali ishladi va buning evaziga RSA imzosi bilan imzolangan tokenni yaratdi, uni keyinchalik odamdan odamga oʻtkazish mumkin edi.
 Blokcheyn - bu biznes tarmog'idagi operatsiyalarni qayd etish va aktivlarni hisobga olish jarayonini soddalashtiradigan umumiy, o'zgarmas kitob. Aktiv moddiy (uy, avtomobil, pul, er) yoki nomoddiy (intellektual mulk, patentlar, mualliflik huquqi, brending) bo'lishi mumkin. Har qanday qiymatga ega bo'lgan deyarli hamma narsani blokcheyn yordamida
kuzatish va sotish barcha ishtirokchilar
mumkin. uchun
Ushbu xavf va
texnologiya xarajatlarni
kamaytiradi.
 “Blokcheynning eng
katta
xavfsizlikdir. Kriptovalyutadan
afzalligi bu tashqari, ushbu
texnologiya raqamli identifikatsiya qilish uchun ishlatilishi mumkin. Tasavvur qiling-a, sizning pasportingiz, haydovchilik guvohnomangiz, tibbiy sug'urta va ijtimoiy sug'urta raqamingiz faqat siz osongina kirishingiz mumkin bo'lgan blokcheynda saqlangan. Bu sizning sayohat tajribangizni o'zgartirishi mumkin yoki siz ipoteka uchun ariza berganingizda, yangi ish joyi to'g'risida guvohnoma olasiz va hokazo
7
 O’zbekiston
Respublikasida
blokcheyn bilan
«Mirzo Ulugbek
ishlashga Innovation
Toshkent shahrida Center» innovatsiya
joylashgan
markazi qoshidagi taqsimlangan reestr
texnologiyalari (blokcheyn) bo’yicha vakolatlar markazi mas’ul tashkilot bo’lib hisoblanadi.

 Ushbu	taqsimlangan reestr	texnologiyalari	(blokcheyn)
bo’yicha	vakolatlar markazi	O’zbekiston	Respublikasi

19 fevraldagi
PQ-3549-sonli
Prezidentining “O’zbekiston
2018 yil Respublikasi
Axborot
texnologiyalari
va
kommunikatsiyalarini
rivojlantirish
vazirligini
Faoliyatini ta’minlash
tashkil etish to’g’risida”gi Qarorini ijrosini maqsadida tuzilgan.
 Xususan, 2018-2019 yillarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari tizimini tubdan takomillashtirish
"Yo'l xaritasi"ning 7-bo’limida
Ulugbek Innovation
Center"
belgilangan innovatsion
bo'yicha "Mirzo markazi
qoshida blokcheyn
texnologiyasi
imkoniyatlaridan foydalanish shart-sharoitlarni yaratish,
kadrlar salohiyatini
oshirish hamda mahalliy
tomonidan
ushbu
qo’llab-quvvatlash
dasturchilarni o’zlashtirishni Taqsimlangan
reestr (blokcheyn)
texnologiyani maqsadida texnologiyalari
bo'yicha vakolatlar Markazi yaratish ko’zda tutilgan.