11-bob. Matlab dasturida grafiklar qurish. O ’quv modullari

Bar (x) - x vektorning gistogrammasini yaratadi.
Bar (x,y) - sohalarni x vektori elementlariga muvofiq joylashtirib u vektor 
elementlari gistogrammasini yaratadi.
MATLAB tizimida funksiyani grafigini qurish ancha qulay. Buning 
uchun MATLAB ning dasturlash tili sintaksisidan foydalanib yechimi 
aniqlanayotgan funksiyaning dasturi tuziladi va MATLAB ning birorta 
funksiyasidan foydalanib, masalan p lo t yordamida tanlangan funksiyaning 
grafigi quriladi. Funksiyaning grafigini o‘zgarish jarayonini kuzatish ham 
mumkin. Buning uchun plot funksiyasining o ‘rniga comet funksiyasidan 
foydalaniladi. Grafikni traektoriyasini o ‘zgarish tezligini kamaytirish uchun 
argument qiymatini o ‘zgarish qadamini juda kichik olish kerak.
MATLAB_ning_plot'>MATLAB ning plot funksiyasi kirish parametrlariga bog‘liq holda har 
xil formalarda bo‘lishi mumkin. Masalan plot (y) funksiya y  ning elementiga 
nisbatan grafik hosil qilsa, plot (x,y) funksiya y  ning x  ga bog‘liqlik grafigini 
hosil qiladi.
Masalan, jy (y )= sin (.y ) funksiyaning x e [0, 2 ж] oraliqdagi grafigini qurish
uchun tenglama MATLAB ning dasturlash tilida yozib olinadi va dastur 
MATLAB dasturi ekranining Command Window qismiga kiritiladi. Bu 
quyidagi ketma - ketlikda bajariladi.
1. Argument qiymatining quyi chegarasi, o ‘zgarish qadami va yuqori 
chegarasi beriladi:
>> t = [0:pi/100:2 *pi];
2. Funksiyaning qiymatini hisoblash formulasi kiritiladi:
>> y = sin(t);
3. Grafikni qurish uchun plot funksiyasidan foydalaniladi, ya’ni 
>> p lo t (t,y)
Natijada quyidagi kichik dastur hosil bo‘ladi:
>> t = [0:pi/100:2 *pi];
>> y = sin(t);
>> p lo t (t,y)
257

---

kompyuter ekraniga funksiyaning grafigi chiqadi (1-rasm).
M ATLAB ning plot funksiyasining parametrlari juftligini soniga 
nisbatan grafiklar soni ham ortib boradi. Funksiyaning bu imkoniyatidan 
foydalanib ikkita
funksiya 
ildizlarini grafik usulda taqqoslash mumkin. Buning uchun 
funksiyalarning grafigini bitta koordinata o ‘qiga qurish lozim. Masalan, 
quyidagi
f  (x) = e~ x sin x va g(x)=e~ . sin x funksiyalarni grafigini [-2n, 2n] oraliqda 
qurish va ularni taqqoslash uchun quyidagi dasturni tuzamiz.
>> x = [-2* pi:pi/20:2*pi];
>> f = exp(0.1*x).*sin(x).A2;
>> g = exp(-0.2*x).*sin(x).A2;
>> plot (x, f, x,g)
Dastur natijasi 2-rasmda ko‘rsatilgan.
11.4.1-rasm. y(x)=sin(x) 
11.4.2-rasm. f(x)=e-01xsin2x va g(x)=e-
funksiyaning grafigi 
02xsin2x funksiyalarning grafigi
M ATLAB tizimi avtomatik ravishda grafiklarni alohida ranglarda 
belgilaydi. Foydalanuvchi grafiklarni farqlash uchun uning rangini, chiziq va 
marker turini o‘zi belgilashi ham mumkin. Buning uchun:
plot (x ,f ,’rang_chiziq turi_m arker’) 
komandasidan foydalaniladi.
Grafik ranglari - c, m, y, r, g, b, w va к  kabi belgilanadi (1-jadval).
258

---

Chiziq turlari to ‘rt xil belgilanadi (2-jadval).