11-mavzu: agrar korxonalarda aylanma kapitalni tashkil etish va moliyalashtirish

• 11-mavzu: AGRAR KORXONALARDA AYLANMA KAPITALNI TASHKIL ETISH VA MOLIYALASHTIRISH
• 1. Aylanma kapitalning mohiyati, tarkibi va funksiyalari.
• 2. Aylanma kapitalni tashkil etish.
• 2.1. Agrar korxonalarning aylanma aktivlari va ularning tarkibi
• 2.2. Aylanma aktivlar manbalari, ularning tarkibi va tuzilishi
• 3. Aylanma kapitalni tashkil etish prinsiplari
• 4. Barqaror passivlarni tashkil etish
• 5. Aylanma aktivlarni moliyalashtirish modellari

AYLANMA KAPITAL-

• bir ishlab chiqarish-tijorat sikliga sarflangan, ishlab chiqarish va muomala sohasidagi aylanma aktivlar hamda ularni moliyalashtirish manbalari (xususiy kapital va qarz manbalar) tizimi.

Aylanma kapital mohiyatida ikkita

• Aylanma kapital mohiyatida ikkita
• x u s u s i ya t mujassamlashgan:
• 1-tomondan, u aylanma aktivlarda: tovar-moddiy zaxiralar, debitorlar, pul mablag‘lari va boshqalar ko‘rinishida namoyon bo‘ladi (balans aktivi 2 bo‘lim).
• 2-tomondan, manbalari (o‘ziniki yoki qarz) va maqsadli tayinlanishi (nimaga ishlatilishini) ifodalaydi (balans passivi).

GURUHLASh BeLGISI	A Y L A N M A A K T I V L A R
Funksional tayinlanishi	IShLAB ChIQARISh SOHASIDAGI AYLANMA AKTIVLAR				MUOMALA SOHASIDAGI AYLANMA AKTIVLAR
Takror i- ch jarayonida gi roli	Zaxiradagi mablag‘lar		I- chdagi mablag‘lar		Tayyor mahsulotlar		Debitorlar va pul mablag‘lari
	Meh. pred met-lari	Meh. qurol-lari	Tugal-lanma-gan i/ ch	Kelgu-si davr h-jat-lari	Tayyor mahsu-lot	Тovar-lar	Hisobla-shuvdagi mablag‘lar	Pul mablag‘-lari
Likvidlik darajasi	Qiyin sotiladigan aktivlar		Sekin sotiladigan aktivlar		Tez sotiladigan aktivlar		Yuqori likvidli aktivlar	Mutloq likvidli aktivlar
Tashkil etish usuli	Me'yorlashtiriladigan					Me'yorlashtirilmaydigan
Moddiy mazmuni	Moddiy aylanma aktivlar							Pul mablag‘i

• Q/X KORXONASI AYLANMA AKTIVLARINING TARKIBI

• Aylanma mablag‘lar manbalarining tarkibi

Guruhlash belgilar	AYLANMA MABLAG‘LARNING MANBALARI
Iqtisodiy mohiyati	XUSUSIY				JALB QILINGAN		QARZ
	Ustav kapita-liga ulushi	Foydadan ajratmaf	Boshqa xususiy manbalar	Ta'sischilar badallari	Bar-qaror pas-sivlar	O‘zga-ruvchan qarzlar	Qisqa mud-datli k/tlar	Qisqa muddatli qarzlar
Vujudga kelish davri	Korxonani tashkil etish paytida	XO‘JALIK FAOLIYATI JARAYONIDA
Tashkil bo‘lish sohasi	Ichki			Tashqi
Takror i/ ch dagi ishtiroki	Doimiy		Vaqtin-chalik	Doimiy		Vaqtinchalik
Rejalashti-rish darajasi	Rejalashtiriladigan		Rejalash-tiril-maydigan	Rejalashti-riladigan		Rejalashtirilmaydigan

Aylanma kapitalni moliyalashtirishning “O L T I N Q O I D A S I”

• KORXONA ME‘YORIDA FAOLIYAT KO‘RSATIShI UChUN AYLANMA AKTIVLARNING AYLANISh DAVRI VA ULARNI MOLIYALAShTIRISh MANBALARIDAN FOYDALANISh MUDDATLARI TAXMINAN MOS KELIShI LOZIM.

• Q/XDA AYLANMA KAPITALNI TAShKIL ETISh PRINSIPLARI

• ME‘YORLAShTIRISh

• MAQSADLI IShLATISh

• SAQLANIShNI TA'MINLASh

• SAMARALI FOYDALANISh

• Q-x korxonalarida aylanma kapitalni
• tashkil etishning xususiyatlari

• aylanma kapitalning yil ichidagi taqsimlanishi i-chiqarishning mavsumiyligi bilan bog‘liq, sezilarli tebranish amplitudasiga ega

• texnologik siklning uzoq davom etishi oqibatida aylanma kapital nisbatan uzoq davrga safarbar etiladi

• i-ch jarayonining bir tekis kechmasligi va ish davrining uzluksizligi oqibatida boshqa sohalarga nisbatan kapital ko‘proq sarflanadi

• aylanma aktivlarni i-chga sarflash doimiy oshib boradi, mahsulotlar sotilganidan so‘ng mablag‘lar nisbatan bir vaqtda ozod bo‘lib, bu tabiiy omillar ta'sirida vujudga keladi

• aylanma kapitalning katta qismi muomala sohasini chetlab o‘tib, natural shaklda doimo yangilanib turadi (urug‘lik, ozuqa, yosh chorva mollari va b.)

• aylanma kapitalning bir qismi natural fondlar (urug‘lik, ozuqa) va pul zaxiralari (zaxira kapitali va tijorat sug‘urtasi ) tashkil etish hisobiga doiraviy aylanishdan chetlashtiriladi.

• Faoliyat ko‘rsatayotgan fermer xo‘jaligining biznes-modeli

• 3
• Asosiy vositalar

• 4
• Tovar-moddiy qiymatliklar

• 9
• Tashqi investitsiyalar

• 5. Tugallanmagan ishlab chiqarish va kelgusi davr xarajatlari

• 6
• Tayyor mahsulot va tovarlar

• 8
• Kreditorlar

• 7
• Debitorlar

• 2
• Pul mablag‘lari
• va qisqa muddatli moliyaviy investitsiyalar

• 1
• M
• A
• N
• B
• A
• L
• A
• R
• I

•