11-Mavzu: Arduino tizimi asosida o‘rnatilgan tizimlarning apparat vositalarini loyihalashtirish

Arduino apparat plotformasi asosida o‘rnatilgan tizimlarni loyihalash 
Arduinoni dasturlash asoslari. Bizga ma’lum bo‘lgan Arduino platalari asosida 
tizimlarni loyihalash uchun Arduino integral dasturlash muhitidan foydalaniladi 
(11.1-rasm). 
11.1-rasm. Arduino integral dasturlash muhiti. 

---

Ushbu muhitda dastur C/C++ tilida yoziladi va Arduino ko‘proq AVR 
mikrokontrollerlarida ishlashi sababli AVR-GCC kompilyatori yordamida 
kompilyatsiya qilinadi. Arduinoda qo‘llaniladigan AVR mikrokontrollerlari uchun 
C/C++ tilining mahsus varianti ishlab chiqilgan. Arduino integral dasturlash muhiti 
Java tilida yozilgan krossplotformali dasturiy taʼminot bo‘lib, o‘ziga C/C++ tili kod 
muharriri, kompilyator va plataga dasturni yuklash modulidan(modul proshivki) 
iborat. 
Arduino integral dasturlash muhitida C/C++ tilida dasturlashni ko‘rib 
chiqamiz. 
Arduino da dastur 2 qismdan, yaʼni 2 qism dasturdan tashkil topadi: Setup i 
Loop. Ular dastur tuzilmasining(sketch) asosiy bloklari deyiladi. 
 Setup funksiyasi 
Dastur ishga tushganda dastlab setup() chaqiriladi. Ushbu funksiya 
o‘zgaruvchilarni initsializatsiya qilish, kirish/chiqish portlarining ishlash rejimlarini 
o‘rnatish, qo‘llaniluvchi kutubxonalarni yuklash kabilarni bajaradi. Setup funksiyasi 
Arduino platasi manʼbaga ulangan keyin yoki qayta yuklash amalga oshirilganda bir 
marta ishga tushiriladi. Setup() funksiyasini eʼlon qilishga misol quyida keltirilgan. 
Misol 1: 
int buttonPin = 13; 
void setup() 
{ 
#include /* kutubxonani yuklash 
Serial.begin(9600); /* initsializatsiya qilish 
 pinMode(buttonPin, INPUT); /* kirish/chiqish portlarining ishlash rejimlarini 
o‘rnatish. 
} 
Loop funksiyasi 
Setup funksiyasi chaqirilgandan so‘ng, o‘zgaruvchilarning dastlabki 
qiymatlari o‘rnatiladi va dastur ishga tushiriladi. Loop funksiyasi o‘zgaruvchilar 
bajaradigan vazifalar, hisoblashlarni va dasturning boshqaruv siklini o‘z ichiga 
oladi. Arduino platasining faol ishlashini boshqarish uchun ushbu funksiya 
qo‘llaniladi. Loop funksiyasini eʼlon qilishga misol quyida keltirilgan. 

---

Loop функциясини - цикл в программировании - повторяющееся 
выполнение последовательности операторов (тела цикла), контролируемое с 
помощью специального счётчика (счётчик цикла), а также по логическому 
условию его продолжения или завершения 
Misol 2: 
void loop() 
{ 
digitalWrite(13, HIGH); /* raqamli portga holatni yuklash, masalan, HIGH – 
signal bor, LOW – signal yo‘q.  
// ... 
}