11-mavzu. Banklarda lizing va faktoring operatsiyalari hisobi. Reja: Lizing operatsiyalari va ularning hisobi


Download 261.97 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/4
Sana18.06.2023
Hajmi261.97 Kb.
#1556852
1   2   3   4
Bog'liq
11-mavzu

 
Kredit 
–―Bankning vakillik hisobvarag‘i‖ 
Lizing 
ob‘ekti to‘g‘ridan-to‘g‘ri lizing oluvchiga yetkazib berilsa, lizing 
beruvchi bank foydalanishga qabul qilish dalolatnomasiga asosan memorial order 
to‘ldirib, quyidagi buxgalteriya amalini bajaradi:
Debet 15600
–―Lizing (moliyaviy ijara) (tegishli mos hisobvaraq)‖ 
 
Kredit 19909
–―Tovar moddiy qimmatliklar uchun to‘langan 
mablag‘lar‖ 
Lizing obyekti avval lizing beruvchi bank balansiga kirim qilinib, 
so‘ngra 
lizing oluvchiga lizinga berilganda quyidagi buxgalteriya yozuvi beriladi. 
a). Lizing 
ob‘ekti bank balansiga kirim qilinganda: 
Debet16500 
–―Asosiy vositalar (tegishli mos hisobvarag‘i)‖ 
 
Kredit19909 
–―Tovar-moddiy qimmatliklari uchun to‘langan 
mablag‘lar‖ 
b). Lizing 
ob‘ekti lizing oluvchiga berilganda: 
Debet 
15600
–―Lizing (moliyaviy ijara) (tegishli mos hisobvaraq)‖ 
 
Kredit 
16500-
―Asosiy vositalar (mos hisobvaraq)‖ 
Lizing beruvchi bank tomonidan amalga oshirilgan va lizing shartnomasiga 
muvofiq lizing oluvchi tomonidan qoplanadigan dastlabki bevosita xarajatlar lizing 
ob‘ektining qiymatiga qo‘shiladi.
Lizing beruvchi bank tomonidan lizing 
bo‘yicha foizli daromadlar 
hisoblanganda quyidagi buxgalteriya 
o‘tkazmalari beriladi:
Debet 
16323 
– ―Lizing bo‘yicha olish uchun hisoblangan foizlar‖ 
 
Kredit 
45100 
– ―Lizing (moliyaviy ijara) bo‘yicha foizli daromadlar 
(tegishli mos hisobvaraq
)‖ 
Lizing 
ob‘ektining asosiy summasini jadval asosida qaytarilganda va ularga 
hisoblangan foizlar undirilganda quyidagi buxgalteriya 
o‘tkazmalari beriladi: 
Debet 
– Kassadagi naqd pul va boshqa to‘lov hujjatlari yoki 
mijozning depozit yoki bankning vakilli
k hisobvarag‘i (umumiy 
summaga) 


133 
 
Kredit 15600
Lizing (moliyaviy ijara) (tegishli mos hisobvaraq) 
(asosiy qarz summasining qaytarilgan summasiga); 
 
Kredit 16323 
Lizing (moliyaviy ijara) bo‘yicha olish uchun 
hisoblangan foizlar (foizli daromad summasiga). 
Lizing shartnomasi muddati tugaganidan 
so‘ng lizing to‘lovlarini to‘lash 
shartlari 
to‘liq bajarilgan taqdirda 15600 Lizing (moliyaviy ijara) va 16323 Lizing 
bo‘yicha olish uchun hisoblangan foizlar hisobvaraqlari qoldig‘i nolga teng 
bo‘ladi. 
Lizing 
ob‘ekti lizing oluvchi tomonidan lizing shartnomasi shartlari 
buzilganligi sababli qaytarib olinganida, lizing beruvchi ushbu aktivning taqdirini 
hal etgunga qadar uni 
o‘z balansiga quyidagi buxgalteriya o‘tkazmalari orqali 
qabul qiladi:
Debet 16705
–―Bankning boshqa ko‘chmas mulklari‖ 
 
 Kredit 15600
–―Lizing (moliyaviy ijara) (tegishli mos hisobvaraq)‖ 
Lizing oluvchi tomonidan lizing 
to‘lovlari belgilangan muddatda amalga 
oshirilmagan taqdirda aktivga 
―Foizlarni o‘stirmaslik to‘g‘risida‖gi Nizomga 
(
ro‘yxat raqami 1304, 2004 yil 24 yanvar) asosan o‘stirmaslik maqomi beriladi va 
aktivning kelgusi hisobi mazkur Nizomga muvofiq amalga oshiriladi. Lizing 
―Aktivlar sifatini tasniflash, tijorat banklari va ularning filiallari tomonidan 
ehtimoliy 
yo‘qotishlarga qarshi zaxiralar tashkil qilish va ularni ishlatish 
to‘g‘risida‖gi Nizom (ro‘yxat raqami 632, 1999 yil 11 fevral) talablaridan kelib 
chiqqan holda tasniflanadi.
Amaliyotda tijorat banklari ham ayrim asosiy vositalarni lizingga olishi 
mumkin
. Lizing lizing oluvchi bankning moliyaviy hisobotlarida ham aktiv ham 
majburiyat sifatida tan olinadi. Lizingni dastlabki tan olishda quyidagi buxgalteriya 
o‘tkazmasi bajariladi: 
Debet16515
–―Ob‘ektlarni lizingga olish va uni takomillashtirish 
huquqi
‖ 
 
Kredit 22100
–―Lizing (moliyaviy ijara) bo‘yicha majburiyatlarning 
tegishli mos 
hisobvarag‘i‖ 
Lizing oluvchi bank tomonidan lizing dastlabki tan olingandan 
so‘ng keyingi 
hisob majburiyat 
bo‘yicha asosiy qarz summasini va lizing bo‘yicha foizlar to‘lash 
hisobini yuritishdan iborat.
Lizing oluvchi bank tomonidan lizing 
to‘lovlari jadvaliga muvofiq lizing 
bo‘yicha foizli xarajatlar hisoblanganda quyidagi buxgalteriya o‘tkazmalari 
beriladi: 
Debet
54198
–―Boshqa banklardan olingan lizing bo‘yicha foizli 
xarajatlar‖ yoki 54199–―Boshqa lizing beruvchilardan olingan lizing 
bo‘yicha foizli xarajatlar‖ 
 
Kredit 
22408 
– ―Lizing (moliyaviy ijara) bo‘yicha hisoblangan 
foizlar‖ 
Lizing oluvchi bank tomonidan lizing 
to‘lovlari to‘langanda quyidagi 
buxgalteriya 
o‘tkazmalari amalga oshiriladi: 


134 
Debet
22408 
– ―Lizing (moliyaviy ijara) bo‘yicha hisoblangan 
foizlar

Debet 
22100
–―Lizing (moliyaviy ijara) bo‘yicha majburiyatlar-
ning tegishli mos hisobvarag‘i‖ 
 
Kredit 
―Bankning vakillik yoki lizing beruvchining depozit 
hisobvarag‘i‖ 
Lizing oluvchi bank tomonidan lizing 
ob‘ekti bo‘yicha amortizatsiya 
ajratmalari 
―O‘zbekiston Respublikasi banklarida asosiy vositalarning buxgalteriya 
hisobi 
to‘g‘risida Yo‘riqnoma‖ (ro‘yxat raqami 1434, 2004 yil 17 dekabr) talablari 
asosida amalga oshiriladi va quyidagi buxgalteriya 
o‘tkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 
56626
–―Ob‘ektlarni ijaraga olish va uni takomillashtirish 
huquqi bo‘yicha eskirish summasi‖ 
 
Kredit 
16519
–―Ob‘ektlarni ijaraga olish va uni takomillashtirish 
huquqi bo‘yicha yig‘ilgan eskirish summasi (kontr-aktiv)‖ 
Lizing 
ob‘ektini yillik qayta baholash lizing oluvchi bank tomonidan 
qonunchilikda 
o‘rnatilgan tartibda amalga oshiriladi. Lizing ob‘ektini lizing 
oluvchi bankka 
o‘tkazish quyidagi buxgalteriya o‘tkazmalari orqali amalga 
oshiriladi:
Debet 
16500 
–―Asosiy vositalar (tegishli mos hisobvaraq)‖ 
Debet 
16519
–―Obyektlarni ijaraga olish va uni takomillashtirish 
huquqi bo‘yicha yig‘ilgan eskirish summasi (kontr-aktiv)‖ 
 
Kredit 
16515
–―Obyektlarni ijaraga olish va uni takomillashtirish 
huquqi‖ 
 
Kredit 
165xx
–―Yig‘ilgan eskirish summasi (tegishli mos 
hisobvaraq)‖ 
Lizing shartnomasi muddati oxirida lizing oluvchi bankka lizing 
ob‘ektining 
sotish sanasidagi haqqoniy qiymatidan past narxda sotib olish huquqi berilgan 
bo‘lsa, sotib olish quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi orqali amalga oshiriladi: 
Debet 
22100
–―Lizing (moliyaviy ijara) bo‘yicha majburiyatlar‖ 
 
Kredit 
–―Bankning vakillik yoki lizing beruvchining depozit 
hisobvarag‘i‖ 

Download 261.97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling