11-мавзу. Кўчмас мулк бозорида мулкчилик объектлари ва улар билан тузиладиган битим турлари

11.11-расм. Ижара шартномасининг структураси

Агар қонун ҳужжатларида бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, ижарага берувчининг тегишли фаолият билан шуғулланиш учун махсус рухсатнома (лицензия) асосида олган ҳуқуқлари ижарага олувчига берилиши мумкин эмас. Лекин, бу ижарага берувчини ўз кредиторлари олдидаги тегишли мажбуриятларидан озод қилмайди. Корхона ишчиларига нисбатан ҳуқуқ ва мажбуриятлар юридик шахсни қайта ташкил этиш қоидалари билан тартибга солинади.

Тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишда фойдаланиладиган кўчмас мулк объекти сифатида ҳам корхона ижарага¹⁵ берилиши мумкин (11.12-расм).
Корхонани ижарага бериш шартномаси бўйича ижарага берувчи ижарага олувчига вақтинча эгалик қилиш ва фойдаланиш учун мулкий мажмуа сифатида бутун корхонани ёки унинг бир қисмини ҳақ эвазига бериш мажбуриятини олади, ижарага берувчи бошқа шахсларга ўтказиши мумкин бўлмаган ҳуқуқ ва мажбуриятлар бундан мустано.

Ижарага берувчи ўз қарзларини ижарага олувчининг зиммасига ўтказиши ҳақида кредиторларини ёзма равишда огоҳлантириши шарт, кредиторлар бунга рози бўлмасалар, огоҳлантиришни олган вақтдан бошлаб уч ой давомида ижарага берувчидан тегишли мажбуриятларни бекор қилишни ёки муддатидан олдин бажаришни ва шу туфайли етказилган зарарни қоплашни талаб қилишга ҳақли. Агар шу муддатда мазкур талаблардан биронтаси билдирилмаса, кредитор тегишли қарзнинг ижарачига ўтказилишига розилик берган деб ҳисобланади.
Ижарага берувчидан мажбуриятларни бекор қилишни ёки муддатидан олдин бажаришни ва зарарни қоплашни талаб қилган кредиторлар билан ҳисоб-китоб қилиб бўлинганидан кейингина корхона ижарачига топширилиши мумкин.
Корхона мулкий мажмуа сифатида ижарага берилганидан кейин ижарага берувчи билан ижарага олувчи топширилган корхона таркибига киритилган ва ижарага олувчига кредиторнинг розилигисиз ўтказилган қарзлар бўйича солидар жавобгар бўладилар.
Агар қонун ҳужжатларида бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, ижарага берувчининг тегишли фаолият билан шуғулланиш учун махсус рухсатнома (лицензия) асосида олган ҳуқуқлари ижарага олувчига берилиши мумкин эмас. Ижарачи махсус рухсатнома (лицензия) си бўлмаганлиги сабабли бажара олмайдиган мажбуриятларни шартнома бўйича топширилаётган корхона таркибига киритиш ижарага берувчини кредиторлар олдидаги тегишли мажбуриятлардан озод қилмайди.

1^ ЎзР ФК 164-модда

2^ Эгалик ҳуқуқининг бундай талқини Рим ҳуқуқида шаклланган.

3^ ЎзР ФК 165-модда

4^ ЎзР ФК 482-модда

5^ ЎзР ФК 502-модда

6^ ЎзР ФК 507-модда

7^ ЎзР ФК 506-модда

8^ ЎзР ФК 521-модда

9^ ЎзР ФК 522-модда

10^ ЎзР ФК 573-модда

11^ ЎзР ФК 575-модда

12^ ЎзР ФК 574-модда

13^ ЎзР ЕК 24-модда

14^ ЎзР ЕК 24-модда

15^ ЎзР ФК 34 БОБ 5п.