11. Modul; Uzun liniyalar

(9)

(10)

Bunda qiymatlar koordinata o‘qi X bog‘liq xolda o‘zgaradi.

koeffitsent bir jinsli liniyani ajratilgan birlik uzunlikdagi bo‘ylama kompleks qarshiligi, Om/km o‘lchov birligi.
- ajratilgan birlik liniya uzunlikdagi ko‘ndalang kompleks o‘tkazuvchanlik, Sm/km o‘lchov birligi.
b) O‘zgarmas tok liniyalari tenglamasi. Agar tarmoq boshiga o‘zgarmas tok tok ulansa turg‘un rejimda kuchlanish va tok vaqtga bog‘liq xolda o‘zgarmaydi.
O‘zgarmas tok liniyalari uchun tenglama, o‘zgaruvchan tok liniyalari tenglamasini xususiy xoli xisoblanib, tok I va kuchlanish U vaqt bo‘yicha bog‘liq bo‘lmagan parametrlarga almashtiriladi,
burchak tezlik

O‘zgarmas tok uchun burchak chastotasi bo‘lganligi tufayli xarakteristik tenglama(to‘lqin) qarshiligi – aktiv tashkil etuvchidan iborat.

Xarakteristik tenglamani ildizi
kompleks miqdorni xaqiqiy qismini tashkil qiladi.
O‘zgarmas tok tarmoqni istalgan nuqtasidagi kuchlanish va tokni quyidagi formula orqali
topamiz.

(12)
(13)
v) Tarmoqni ikkilamchi parametrlari. Tarmoq bo‘ylab tok va kuchlanishni tarqalishiga liniyani ikkilamchi parametrlari “to‘lqin qarshiligi va tarqalish koeffitsenti ” ta’sir qiladi.
Liniyani ikkilamchi parametrlari birlamchi parametrlarga va chastotaga bog‘liq.
Bir jinsli liniya uchun to‘lqin qarshiligi quyidagicha;
(14)
To‘lqin qarshiligi kompleks qiymat bo‘lib tarmoq uzunligiga bog‘liq emas.
- kompleks ko‘rinishdagi xarakteristik qarshilikni moduli.
(15) kompleks ko‘rinishdagi xarakteristik qarshilikni argumenti.
Tarqalish koeffitsenti – Xarakteristik karshilikka ega bo‘lgan 1 km uzunlikdagi liniyadan o‘tayotgan signalni tok va kuchlanishini fazasini o‘zgarishi xamda amplitudasini kamayishini xarakterlaydi.
Bir jinsli liniya uchun

Tarqalish koeffitsenti birlamchi parametrga va chastotaga bog‘liq.

so‘nish koeffitsenti signal tok va kuchlanishini amplitudasini kamayishini ko‘rsatadi.
faza koeffitsenti, signal tok va kuchlanishini fazasini o‘zgarishini anglatadi.
Amplituda kamayishi energiyani isrofi bilan tushuntirilsa, fazani o‘zgarishi energiyani tarqalish tezligini bildiradi.
g) Tarmoqni kirish qarshiligi. Tarmoqni kirish qarshiligi bu manbaga ulanish joyida kompleks kuchlanishni kompleks qarshilikka munosabatini orqali aniqlanadi, xamda tarmoqni zarur xarakteristikasini belgilaydi.


Kirish qarshiligi tarmoqni ikkilamchi parametrlariga va yuklama qarshiligiga bog‘liq.
Salt ishlash rejimida (


Qisqa tutashuv rejimida (


yuklamaga ega bo‘lganda tarmoqni kirish qarshiligi salt ishlash va qisqa tutashuv rejimidagi kirish qarshiligi orqali aniqlanadi.

(16)
Salt ishlash rejimida va qisqa tutashuv rejimida aniqlangan qarshiliklar orqali to‘lqin qarshiligini aniqlash mumkin.
(17)

Tarmoq yuklama ostida ishlaganda yuklama qarshiligi to‘lqin qarshiligiga teng bo‘lsa, tarmoqni kirish qarshiligi o‘zgarmas va to‘lqin qarshiligiga teng.