Suvli eritmalar elektrolizi. Biz suvli eritmalar elektrolizida elektrodlarda sodir bo‘ladigan jarayonlar haqida so‘z
yuritamiz.Suvli eritmalar elektrolizida elektrolitning ionlaridan tashqari reaksiyalarda vodorod ionlari yoki
gidroksidlar ham ishtirok etishi mumkin. Bu ionlar suvning dissotsiyalanishi natijasida hosil bo‘ladi. Hosil
bo‘layotgan ionlar tegishli elektrodlarga tomon harakatlanadi. Katodga elektrolitning kationlari bilan vodorod(H+),
anodga elektrolitning anionlari bilan gidroksid ionlari (OH–) tortilaveradi.Yuqorida mis (II)-xloridning suvdagi
eritmasi elektrolizi suvli eritma elektroliziga misol bo‘ladi. Eritmadagi Cu
2+
va Сl
-
ionlari tegishli elektrodlarga
tomon yo‘naladi va ularda quyidagi jarayonlar sodir bo‘ladi:
Eritma elektrolizida katodda har doim ham metall atomi ajralmaydi. Metall atomi o‘rniga H
2
gaz holatda ajralishi
ham mumkin. Katodda metall yoki vodorod ajralishini aniqlash uchun rus olimi N.N. Beketovtomonidan taklif
etilgan metallarning aktivlik qatoridan foydalanamiz.
Li, K, Ba, Sr, Ca, Na, Mg, Al, Zn, Cr, Fe, Cd, Co, Ni, Sn, Pb, H2, Cu, Hg, Ag, Pt, Au
3-savolga javob: kislotali muhit hosil qiladigan tuzlar kation bo‘yicha sodir bo‘ladigan gidroliz reaksiyalari ga
qatnashadi.
Kuchli kislota va kuchsiz asosdan hosil bo‘lgan tuzning gidrolizi
NH
4
Cl + HOH = NH
4
OH + HCl
NH
4
+
+ Cl
-
+ HOH= NH
4
OH + H
+
+ Cl
NH
4
+
+ HOH=NH
4
OH + H
+
yoki
MgCl
2
+ 2HOH = Mg(OH)
2
+ 2HCl
Mg
2+
+ 2Cl
-
+ 2HOH = Mg(OH)
2
+ 2H
+
+ 2Cl
Mg
2+
+ 2HOH = Mg(OH)
2
+ 2H+
Yuqoridagi reaksiyalardan ko‘rinib to‘ribdiki, gidroliz reaksiyasi natijasida kuchsiz elektrolitlar (NH
4
OH,
Mg(OH)
2
) kationlarning (NH
+
va Mg
2+
) suv bilan ta’sirlashishi natijasida hosil bo‘ldi. Shuning uchun bunday
reaksiyalar kation bo‘yicha sodir bo‘ladigan gidroliz reaksiyalar deyiladi. Bu reaksiyalarda eritma muhiti kislotali
bo‘ladi. Chunki qisqa ionli tenglamalarda vodorod ionlari (H
+
) hosil bo‘lmoqda. Bu esa eritmada vodorod ionlari
(H+) gidroksid ionlaridan (OH–) ko‘p ekanligini ko‘rsatadi. Natijada kislotali muhit hosil bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |