12-Amaliy mashg‘ulot Mavzu: Gidravlik trubalar hisobi Ishdan maqsad

12-Amaliy mashg‘ulot
Mavzu: Gidravlik trubalar hisobi
Ishdan maqsad: Gidravlik trubalar hisobini hisoblashni o‘rganish.


Asosiy ma’lumotlar
Suyuqlikni idishdan nasoslarga va undan press tsilindriga yuborish xamda uni idishga qaytarishda trubalarning ichki diametrlari, uzunligi va yig‘ish sifati suyuqlikning qarshiligiga ta'sir etadi. Trubalarning ichki diametri quyidagicha topiladi,

bu erda, Q-trubadan o‘tayotgan suyuqlik miqdori, m³/s
V-suyuqlikning o‘rtacha oqish tezligi., m/s.
Suyuqlikning oqish tezligi so‘rish trubalarida 1,5-2,0 m/s va xaydash trubalarida 10,0-15.0 m/s tavsiya etiladi. Trubalar sistemasining uzunligi 30 m dan oshmasligi, trubaning hamma uchastkalarida suyuqlik bir xil bo‘lishi kerak. Trubaning qirqim yuzasi quyidagi formuladan topiladi,

Q-o‘tayotgan suyuqlik miqdori, m³/s,
-o‘tayotgan suyuqlik miqdori koeffitsienti bo‘lib, u moyni nozich joylardan sizishini hisobga oladi,
V_k-trubada oqayotgan suyuqlik tezligi, m/s.
Trubaning to‘g‘ri uchastkalaridagi ishqalanishdan bosim yo‘qolishi, Pa

1-trubaning uchastkasi uzunligi, m, d-trubaning ichki diametri, m; -suyuqlikning zichligi, kg/m³, g-erkin tushish tezlanishi, g=9,8 D m/s²



16-Rasm. Trubaning ko´rinishi.
Trubaning o‘lchov qismidagi bosimning kamayishi,

bu erda: -egilish koeffitsienti, tirsak uchun =0,6
troynik uchun =1
Umumiy bosim qiymati W=W₁+ W₂
d 16-64 mm, d_t 28-83 mm, S 6-9,5 mm.
Gidrovlik turubaning mustaxkamligini quyidagi formula orqali aniqlanadi,

bu erda, R-trubaning tashqi diametri, sm
r-trubaning ichki diametri, sm
P- suyuqlikning solishtirma bosim kuchi, kg/sm³.
P=P₁+ P topiladi.
R₁-trubadagi normal bosim kuchi, kg/sm²
P-gidravlik zarba ta'sirida bosimning oshishi,
-ruxsat etilgan kuchlanish.
a) Trubadagi suyuqlik bosimi 200-300 kg/sm² uchun =800-850 kg/sm²
b) Trubadagi suyuqlik bosimi 300-400kg/sm² uchun =1000-1100 kg/sm²
Nazorat savollari
1. Trubaning qirqim yuzasi qanday aniqlanadi?
2. Gidrovlik turubaning mustaxkamligini qanday aniqlanadi?