12 laboratoriya ishi Tok manbalarining fik ni aniqlashni o’rganish Ishning maqsadi

Ishni bajarish tartibi

1. 
   3-rasmda ko’rsatilgan elektr sxema bo’yicha zanjirni yig’ing.
   
2. 
   Zanjirning to’g’ri yig’ilganligiga ishonch hosil qilish uchun uni o’qituvchiga tekshirtiring. Tajriba ikkita hol uchun bajariladi, ya’ni avval R₀=const deb olinib, tok manbai FIKning R qarshilikka bog’liqligi, so’ngra R=const holda FIK ning R₀ ga bog’liqligi o’rganiladi.
   

3-rasm

3. 
   Kalitni ulang, ampermetr va voltmetrlarning ko’rsatishlarini yozib oling.
   
4. 
   R₀=const bo’lganda R qarshilik eng kichik qiymatidan boshlab o’zgartiriladi va har bir muayyan R₁ R₂, R₃ qiymatlar uchun ampermetr hamda voltmetrning ko’rsatishlarini yozib olib, manbaning FIK ₁, ₂, ₃, (9) formula yordamida topiladi.
   
5. 
   Tajriba eng kamida R ning bir-biridan farqli 8-10 qiymati uchun bajariladi funksiya grafigi millimetrli qog’ozga chiziladi (2-rasmga q.) Tajriba ma’lumotlari asosida chizilgan grafik 2-rasmda keltirilgan grafik bilan taqqoslanadi va izohlanadi.
   
6. 
   R=const qilib olinadi va FIK ning R₀ ga bog’liq holda o’zgarishi tekshiriladi. FIK ning R₀ ga bog’liq holda o’zgarishini grafik vositasida ifodalash uchun tajriba R₀ ning bir-biridan farqli 8-10 qiymati uchun 1-banddagidek bajariladi. Tajriba natijalaridan foydalanib  = f(R₀) funksiya grafigi chiziladi va birinchi grafik bilan taqqoslanadi.
   

7) 1- va 3- bandlardagi ampermetr hamda voltmetrlarning har bir qarshilik o’zgargandagi qiymatlari uchun mos U = f(R) va funksiyalar grafigi millimetrli qog’ozga chiziladi va olingan natija izohlanadi.