12-Ma’ruza. Ko’p sathli xavfsizlik modellari

Biba modeli
Ushbu bo’limda Biba modeli bilan tanishib o’tiladi. BLP modeli konfidensiallik bilan shug’ullangan bo’lsa, Biba modeli butunlik bilan shug’ullanadi. Boshqa so’z bilan aytganda, Biba modeli BLPning butunlikni ta’minlash versiyasi hisoblanadi.
Agar biz obyektning butunligiga ishonsak, biroq obyektning butunligiga ishonmasak, u holda obyekt ikkita va obyektlardan yaratilgan bo’lsa, u holda obyekt ning butunligiga ishonmaymiz. Boshqa so’z bilan aytilganda obyekt ning butunligi uni tashkil etgan ixtiyoriy obyektning minimal butunlik darajasidan iborat. Boshqacha aytganda, butunlik uchun “past suv belgisi prinsipi” o’rinli. Boshqa tomondan, konfidensiallik uchun “yuqori suv belgisi prinsipi” o’rinli.
Biba modelini izohlash uchun, orqali obyektning butunligi izohlansa, orqali subyektning butunligi izohlanadi. U holda Biba modeli quyidagi ikkita formilirovkadan iborat:
Yozish huquqli qoida: faqat va faqat shart bajarilsa, subyekt obyekt ga yoza oladi.
Biba modeli: faqat va faqat shart bajarilsa, subyekt obyekt ni o’qiy oladi.
Yozish huquqli qoida o’zida agar biz yozgan biror narsaga ishonmasak, u holda biz ga ham ishonmaymiz. Ya’ni, Biba modelida biz o’qigan eng past butunlik obyektidan boshqa ga ishonmasligimiz mumkin emas. Aslida, subyekt kichik butunligi past bo’lgan obyekt tomonidan zararlanishi mumkinligi sababli, ga bunday obyektlarni o’qish taqiqlanadi (11.9-rasm).
Biba modeli aslida juda cheklangan bo’lib, ni hattoki eng quyi darajadagi butunlik sathidagi obyektni ham ko’rish imkoniyatidan himoyalaydi. Shuning uchun Biba modelining ko’p hollarda balki barcha hollarda quyidagi bilan almashtirish mumkin:
Past suv belgisi siyosati: agar subyekt obyekt ni o’qiy olsa, u holda o’rinli.
Past suv belgisi siyosatiga binoan, agar subyektning butunlik darajasi past darajadagi obyektni boshqarishdan keyin pasaygan bo’lsa, unda subyekt barcha narsani o’qishi mumkin.



12.2-rasm. Biba modeli

12.3-rasmda BLP va Biba modellari orasidagi farq keltirilgan. Albatta asosiy farq bu BLP konfidensiallikni ta’minlash uchun, ya’ni yuqori suv belgisi prinsipi, Biba esa butunlikni ta’minlash uchun, ya’ni, past suv belgisi prinsipiga asosan ishlaydi.

12.3-rasm. BLP va Biba modellarining farqi