12-ma’ruza. Urug’lanish. Implantatsiya. Maydalanish. Reja

Sun'iy urug’latish
Urug'lanish jarayonini eksperimental o'rganish sun'iy urug'latish usullarini ishlab chiqishga ohb keldi. Urug'lanishda jinsiy hujayralar tashqi muhitda yoki ona organizmida tabiiy ravishda qo'shiladi. Urug'latishda esa spermalar urg'ochilik jinsiy yb'llariga inson tomonidan yuboriladi. Demak, urug'lanish bilan urug'latishni bir-biridan farqlash kerak.
Sun'iy urug'latish dastlab XVII asrda sovuqqonli hayvonlarda-baqa, qurbaqa, keyin esa issiqqonH hayvonlarda sinab ko'rilgan.
Bu usuldan ehorvachilikda keng foydalaniladi. Eng y&xshi zotli erkak hayvonlarning spermasi olinib, sun'iy suyuqliklarda saqlanib, yuzlab, minglab urg'ochi hayvonlar urug'lantiriladi. Bu usulni ehorvachilikda qo'llashni birinchi bo'lib M.F.Ivanov ishlab chiqqan.
Sun'iy urug'latish tufayh ko'plab bola olish urg'ochi hayvon fiziologik holatining yomonlashishiga, zotning buzilishiga olib keldi. Shuning uchun ham keyingi paytlarda bu usuldan foydalanish chegaralanmoqda.
Chorvachilikda embrionning paydo bo'lish vaqtini aniqlash, homilador hayvonlarga beriladigan ovqatning tarkibi va muddatiarini bilish muhim ahamiyatga ega. Kuchli ovqat gavda qismlarining yaxshi rivojlanishiga yordam bersa, yomon ovqat embrionning o'sishini sekinlashtiradi.
Ovqatning sifat va miqdorini yaxshilash uchun gormonlar, vitaminlar va boshqa biologik faol rnoddalardan foydalanish orqali embrion rivojlanishini samaraii boshqarish mumkin. Qo'ylar ustida ohb borilgan tajribalar shuni ko'rsatdiki, ularning homiladorhgi 90 kunga borganda ovqatining sifatini yaxshilash zarur. Agar embrion bittadan ko'p bo'isa, bu ishni oldinroq boshlash lozim.
Embrion rivojlanishi uchun harorat muhim ahamiyatga ega. Baqasimon baMqlar rivojlanayotgan suvning harorati 7-26°S, oq baqa va belugada 7-17°S, cho'rtan baliqda 6-21°S, ba'zi amfibiyalarda 8,6-36°S bo'lishi kerak.
Shuning uchun tashqariga qo'yilgan tuxumning ustiga qush o'tirmaguncha rivojlanishnihoyatda sekinkshgan bo'ladi. Bu jarayon diapauza deyiladi.