12-Мавзу: Металл тўсинларни лойиҳалаш ва ҳисоблаш

Тўшамани ҳисоби
Тўшама учун варақсимон прокатли пўлатдан қалинлиги 6-14мм гача бўлганлари ишлатилади.
Ишчи майдончасининг ёпмаси (тушамаси) пулат листлардан ёки куйма (Йиғма) темирбетондан бажарилади.
Одатда саноат корхоналари иншоотларининг ишчи майдончасида текис пулат ёпмалар кулланилади. Пулат листлар тусин токчаларига пайвандланиши ёки эркин таяниши мумкин (12.5-расм).


12.5-расм. Пулат ёпмани хисоблашга доир схемалар

Тўшаманинг ишлаши кучланганли холати таянч орасидаги масофасини тўшама қалинлиги нисбати l/t га боғлиқ, агар l/t<50 бўлса чўзувчи кучланишларнинг миқдори жуда кичик бўлади, шу сабабли уларни ҳисобга олмаса ҳам бўлади. Бу ҳолда тўшама фақат эгилиш кучланишларга ишлайди деб ҳисобланади.

Мураккаб тўсинли катакда тўсинларни бир – бирига бириктирилиши.
Ҳисоблаш тартиби қуйидагича:
1. Тўшамани 1 п.см таъсир этаётган юк аниқланади.
2. Эни 1 п.см бўлган тўшама тўсинда ҳосил бўладиган энг катта эгувчи момент аниқланади.

3. Тўсинни кесимини талаб қилган момент қаршилиги аниқланади.

ва қуйидаги ифодадан фойдаланиб тўшама қалинлиги топилади.

Агар l/t>300 бўлса, аксинча, эгилишдан пайдо бўладиган кучланишларнинг ҳисобга олинмай фақат горизонтал реакциядан пайдо бўладиган чўзувчан кучланишлар ҳисобга олинади.
Тўшама қалинлиги қуйидагича аниқланади: