13-lekciya. Noqatlıq gruppalar


Download 155.59 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/3
Sana09.01.2022
Hajmi155.59 Kb.
#265276
  1   2   3
Bog'liq
13-lekciya



200 

 

 



 

 

 

13-lekciya. Noqatlıq gruppalar 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


201 

 

Simmetriyalıq  túrlendiriwler.  Ulıwmalıq  eskertiwler.

  Simmetriya  principlerin  kristallografiyanıń 

ózine  tán  ózgeshelikleriniń  biri  bolıp  tabıladı.  Bul  principlerdi  binalardıń  qurılısında,  buyımlardıń 

konstrukciyalarında  basqa  da  tarawlarda  professionallıq  penen  paydalanıw  anıq  túrde  názerge 

taslanadı. Simmetriyanıń paydalanıwında tek aynalıq simmetriyanıń ǵana kózge túspegenligi, al onıń 

basqa  da  túrleriniń  itibarǵa  alınǵanlıǵın  anıq  bilemiz.  1.2.1-súwrette  kúndelikli  turmısta  ayqın 

kórinetuǵın 45 graduslıq parket xarakterli mısal keltirilgen. Bul parket eki ólshemli jetkilikli dárejedegi 

joqarı dáwirli simmetriyaǵa iye. 

Rawajlanıwınıń  dáslepki  jıllarında  simmetriya  problemalarınıń  islep  shıǵılıwı  kristallografiyalıq 

izertlew  ushın  úlken  áhmiyetli  orınǵa  iye  boldı.  Gyuygens  penen  Gayuidiń  jumıslarınan  baslap  XIX 

ásirdegi  Brave,  Fedorov,  Shёnflis,  Gessel,  Kyuri,  Gadolin,  Barlou  hám  basqalardıń,  bunnan  keyin  XX 

ásirde orınlanǵan basqa avtorlardıń jumıslarında bul ilimiy baǵdar bilimniń iri oblastınıń qáliplesiwine 

alıp keldi. Házirgi waqıtları kristallografiyaǵa baylanıslı túsinikler menen analitikalıq usıllardıń jetkilikli 

dárejede  rawajlanǵan  tarmaqlarǵa  bólingen  sisteması  payda  boldı.  Bul  tarmaqlar  óz  gezeginde 

ierarxiyalıq baylanıslarǵa, ulıwmalasqan simmetriyaǵa hám joqarı ólshemlerge iye keńisliklerge shıǵa 

aladı.  Biz  tómende  bayanlawdıń  logikası  hám  ámeliy  jaqtan  qollanıw  ushın  zárúrli  bolǵan 

kristallografiyanıń principiallıq bólimin paydalanamız. 

Eń baslı tiykar sıpatında kristaldı diskret durıs noqatlıq sistema dep karaw kóz-qarasın qabıl etemiz. 

Ádettegi  kórgizbeli  formada  kristallıq  pánjereni  traktovkalaw  joqarıda  keltirilip  ótildi.  Strukturalıq 

kristallografiyanı  ayqın  túrde  meńgeriw  ushın  tiykarǵı  túsiniklerdi  hám  simmetiya  gruppasınıń 

algebrasın paydalanıw zárúr. 




202 

 


Download 155.59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling