13 ma’ruza Mavzu: Kalitlarni generatsiya kilish. Shifrlash kalitlari uzunligiga bulgan talablar


Download 0.55 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/4
Sana25.03.2023
Hajmi0.55 Mb.
#1294376
  1   2   3   4
Bog'liq
Kalitlarni generatsiya kilish.Shifrlash kalitlari uzunligiga



13 - ma’ruza
Mavzu: Kalitlarni generatsiya kilish.Shifrlash kalitlari uzunligiga 
bulgan talablar. 
Axborotlarni kritografik himoyalashda kalitlarga katta e’tibor beriladi. 
Odatda shifrlash algoritmlari ma’lum deb faraz qilinadi. Demak, shifrni 
mustahkamligi kalitlarni bardoshligi bilan aniqlanadi. Simmetrik shifrlash 
tizimlarida va ularga asoslangan protokollarda shifrlashda va dastlabki matnga 
o’girishda ham kriptobardoshlik kalitning bardoshligiga bog’liq. 
Ochiq kalitli kriptotizimlarda shifrlash kalitlari ochiq bo’ladi. Shu sababli 
ushbu turdagi kriptotizimlarning bardoshligi dastlabki matnga o’girish kalitlarini 
bardoshligi bilan to’liq xarakterlanadi. 
Kalitlarni bosqarish masalasi kalitlarni hayotiyligi bilan bog’liq bo’lgan 
quyidagi jarayonlarni to’g’ri amalga oshirish bilan bog’liq: 
• 
kalitlarni generasiya qilish; 
• 
kalitlarni saqlash; 
• 
kalitlarni tarqatish; 
• 
kalitlarni almashtirish; 
• 
kalitlarni yo’q qilib tashlash. 
Shifrlash kalitlari uzunligi. 
Odatda kalitlarni bardoshligi kalitlarni bo’lishi mumkin bo’lgan barcha 
variantlarini hisoblash uchun sarf bo’ladigan vaqt va zarur bo’ladigan hisoblash 
texnikasi resurslari bilan baholanadi. 
Simmetrik blokli shifrlarda kalitlarni aniqlash uchun kriptoanalitikka bir 
nyecha shifrmatn bloklari va unga mos keluvchi ochiq matn bloklari zarur bo’ladi. 
Agar kalit 8 bitdan iborat bo’lsa, u holda 8 bitli kalitlarni bo’lishi mumkin bo’lgan 


barcha variantlari soni 2
8
ga teng, ya’ni 256 ta 8 bitli kalitlar ichidan aynan zarur 
bo’lgan kalitni saralash lozim. Ushbu holda saralashni yarmini bajargandan so’ng 
50% ehtimollik bilan zarur kalitni topish mumkin. 
Agar kalit uzunligi 56 bit bo’lsa, u holda kalitlarni bo’lishi mumkin bo’lgan 
barcha variantlari soni 2
56
ga teng. Sekundiga million kalitni tekshiruvchi 
kompyuterdan foydalanilsa, zarur bo’lgan kalitni aniqlash uchun o’rtacha 2285 yil 
kerak bo’ladi. 
Shuningdek, agar kalit uzunligi 64 bit bo’lsa, u holda kalitlarni bo’lishi 
mumkin bo’lgan barcha variantlari soni 2
64
ta kalitni ichidan zarur bo’lgan kalitni 
aniqlash uchun superkompyuterga 585000 yilga yaqin vaqt kerak bo’ladi. 
Ko’rinib turibdiki, kalitlarni aniqlashda hisoblashlarda zarur bo’ladigan 
hisoblash texnikasi resurslari, aniqrog’i, ularga sarf bo’ladigan xarajatlat ham 
muhim o’rin egallaydi. 
Agar buzg’unchi kalitni sindirishni juda xohlasa, u holda u mablag’ 
sarflashiga to’g’ri keladi. Shu bois, kalitni “minimal” bahosini aniqlash lozim 
bo’ladi: kalitni ochish iqtisodiy manfaatli bo’lishi uchun kalitni ochishda qanday 
narx atrofidagi xarajatdan foydalanishni bilish kerak bo’ladi. Bundan tashqari 
ko’pgina xabarlarning narxi vaqt o’tishi bilan tez arzonlashadi. 
Faraz qilaylik, shifrlangan ma’lumotni qiymati 200$ bo’lsa, unda narxi 10 
million bo’lgan apparaturani o’rnatishni ma’nosi yo’q. Boshqa tomondan ochiq 
ma’lumotni qiymati 100 million dollar bo’lsa, u holda ushbu xabarning shifrmatnini 
dastlabki matnga o’girish kalitni aniqlishda foydalanilgan apparaturani narxini 
qoplaydi. 
Hozirgi vaqtda simmetrik kriptotizimlar uchun uzunligi 80 bitdan kam 
bo’lmagan va asimmetrik kriptotizimlar uchun uzunligi 768 bitdan kam bo’lmagan 
kalitlarni ishonchli deb hisoblash qabul qilingan. Albatta, bunday baholash shartli 
baholashdir. Bu yerda asosan kalitlarni bo’lishi mumkin bo’lgan barcha variantlari 
ichidan zarur bo’lgan kalitni aniqlash imkoniyati hisobga olingan. 
Quyidagi jadvalda kalitlarni bo’lishi mumkin bo’lgan barcha variantlari 
usuliga nisbatan bir xil bardoshlilikka ega bo’lgan simmetrik va asimmetrik 


kriptotizimlar kalitlarining bitlari uzunligi haqida ma’lumotlar keltirilgan. 
Simmetrik kalit 
uzunligi (bitlarda) 
Asimmetrik kalit uzunligi 
(bitlarda) 
56 
384 
64 
512 
80 
768 
112 
1792 
128 
2304 

Download 0.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling