13-mavzu: ishsizlik reja: “ishsizlik”ning iqtisodiy mohiyati

Turlari	Tushunchasi
Sabablari
Friktsion	dinamik iqtisodiyotda mehnat resurslarining qayta taqsimlanishi yoki ish faoliyatini ixtiyoriy almashtirish tufayli ishdan bo'shash va ish izlash	qo'nimsizlikning o'sishi, tabaqalashmagan tarmoq siyosati, mehnat sarflarining ish haqiga nomuvofiqligi, mehnat migratsiyasi va mintaqaviy demografik o'zgarishlar
Tarkibiy	nisbatan uzoq muddatli hisoblanib, yangi texnologiyalarga o'tish munosabati bilan ishchilarning yangi malaka darajasiga bo'lgan ehtiyoj tufayli yuz beradi	eskirgan ishlab chiqarishning yopilishi, xizmat ko'rsatish sohasining rivojlanmaganligi, muqobil bandlikning mavjud emasligi, o'z-o'zini band etish
Tsiklik	ishlab chiqarish faolligining pasayishi tufayli yuz beradi	tovarlarga bo'lgan yalpi talab dastlab bandlikka va bilvosita ishsizlikka ta'sir qiladi (talab taqchilligi)
Mavsumiy	tabiiy iqlim sharoitlar tufayli ayrim tarmoqlarda ishlar to'xtatilishi oqibatidapaydo bo'ladi	tabiiy iqlim sharoitlarga mos holda mavsumiy ishlar yo'lga qo'yiladi

Ishsizlikning turlari
ishsizlikning tabiiy darajasi = friktsion ishsizlik + tarkibiy ishsizlik = 5-6%
L = E + U
u =
U
L
x 100%
L – ishchi kuchi soni
E – bandlar soni
U – ishsizlar soni
Ishsizlik darajasini hisoblash ko'rsatkichlari
u* - ishsizlikning tabiiy darajasi 5-6%
Ishsizlikni hisoblashdagi muammolar:

• Statistik hisobotlarga qo'shilmaydigan band aholi
• Qisman bandlar
• Ish topishdan umidini uzgan xodimlar
• Yolg'on axborotlar