14- maruza. Ichki energiya

Berilgan: i = 3 V = 2 m^3 U = 3000 J p = ?

Yechish: bir atomli idial gaz ichki energiyasining tenglamasidan foydalanib gaz bosimini topamiz: Javob: 1000 Pa.

4. Temperaturasi 127^oC va ichki energiyasi 2493 J bo‘lgan geliy gazining massasi qancha?

Berilgan: i = 3 T=273+127=400K U = 2493 J M=410^-3 kg/mol m = ?

Yechish: bir atomli idial gaz ichki energiyasining tenglama-sidan foydalanib gaz massasini topamiz: Javob: m = 2 g.

Mustaqil yechish uchun masalalar

1. Miqdori 3 mol neon 40°C dan 80°C gacha sovutilganda, uning ichki energiyasi qan­chaga kamayadi? ( J: 4482 J )


2. Bir atomli ideal gazning hajmi 1,5 m³ va ichki energiyasi 2500 J bo‘lsa, gazning bosi­mini qanday bo’lgan? ( J: 1,1 kPa )
3. Ballondagi gazning 20 foizi chiqib keti­shi natijasida temperatura 1,6 marta pasay­gan bo‘lsa, ichki energiyasi qanday o‘zgaradi? ( J: U₂ = 0,5 U₁ )
4. Bir atomli gazning bosimi 30% kama­yib, hajmi 6 marta oshsa, uning ichki ener­giya­si qanday o‘zgaradi? ( J: U₂ = 4,2 U₁ )

Mavzuga doir test topshiriqlari

1. Pechka yoqilgan xonadagi havoning ichki energiyasi qanday o‘zgaradi?
A) o‘zgarmaydi B) ortadi C) kamayadi D) tashqi muhit temperaturasiga


2. Bir mol miqdordagi bir atomli ideal gazning ichki energiyasini aniqlovchi ifoda­ni toping.
1) (3/2)kT; 2) (3/2)RT; 3) (3/2)N_AkT; 4) (1/2)kT
A) 1 B) 2 va 3 C) 1 va 2 D) 4


3. Gaz PV diagrammada qaysi nuqtadagi holatda eng katta ichki energiyaga ega bo‘ladi?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

4. Agar ballondagi gazning yarmi chiqib ketganda, bosim 4 marta kamaygan bo‘lsa. Gaz­ning ichki energiyasi qanday o‘zgargan?
A)4 marta kamaygan B) 2 marta oshgan C)3,5 marta kamaygan D)1,5 marta oshgan
5. Agar ideal gazning bosimi 2 marta kama­yib, hajmi 6 marta ortsa, uning ichki ener­giyasi qanday o‘zgaradi?
A) 4 marta ortadi B) o‘zgarmaydi C) 3 marta ortadi D) 12 marta kamayadi


6. Modda miqdorlari teng H₂, O₂, N₂ gazla­ri­ning temperaturasi bir xil orttirilsa, qaysi birining ichki energiyasi ko‘proq o‘zgaradi?
A) H₂ B) O₂ C) N₂ D) barchasiniki bir xil o’zgaradi


7. Idishdagi 810²³ ta molekulaga ega bo‘lgan bir atomli ideal gazning temperaturasi 100 K ga ortganda, uning ichki energiyasi qanchaga o‘zgaradi (J)?
A) 8,31 B) 1656 C) 831 D) 415


8. Temperaturalari bir xil bo‘lgan teng mas­sali argonning va geliy ichki energiya­lari nisbati qanday bo‘ladi? Geliyning molyar massasi 4 g/mol, argonniki 40 g/mol ga teng?
A) 1 B) 2,5 C) 10 D) 0,4


9. Miqdori 4 mol bo’lgan geliy 40°C dan 60°C gacha izobarik sovutilganda, uning ichki energiyasi qan­chaga kamayadi (kJ)?
A) 5 B) 4,2 C) 8,3 D) 16,6


10. Agar ballondagi gazning temperaturasi 100 K ga ortganda, uning bosimi 5 marta osh­gan bo‘lsa, uning ichki energiya qanday o‘zgargan?
A) 5 marta oshgan B) 2,5 marta kamaygan C) o’zgarmagan D) 20 marta kamaygan