14-amaliy mashg‘ulot Ko’pjadvalli amallardan foydalanish. Ishdan maqsad

14-amaliy mashg‘ulot
Ko’pjadvalli amallardan foydalanish.


Ishdan maqsad: ma`limotlar bazasidan ma’lumotlar olishda bir nechta jadvallarni bog’lagan savollardan foydalanish ko`nikmasiga ega bo`lish.


Ishning tartibi:
Ma`lumotlarni saralashda ko‘pjadvalli amallarni ishlab chiqish.

Relyatsion amallarga mos bo`lgan bir nechta jadvallardan ma`lumotlar tanlab olishni ham bajarish mumkin. Buning uchun jadvallarning qaysidir atribut qiymatlari bir-biriga mutanosib bo`lishi talab etiladi. Ya`ni atributlarning nomi turlicha bo`lishi mumkin, lekin ulardagi ma`lumot turlari mos bo`lishi kerak. Qoidaga ko`ra, ma`lumotlar tanlab olinadigan jadvallar u yoki bu shaklda bir biri bilan bog`langan. Masalan, birga ko`p va x.k.

Agar jadvalllar to`plam deb qaraladigan bo`lsa, umumiy holda to`plamlar ustida asosan quyidagi 3 amal bajariladi.

• 
  Kesishma – ikki yoki undan ko`p turlicha bo`lgan to`plamlarning umumiy elementlarini belgilash uchun foydalaniladi.
  
• 
  Ayirma – birinchi to`plamda mavjud, lekin ikkinchi to`plamda shu elementlar yo`q bo`lgan boshqa elementlarni tanlashda foydalaniladi
  
• 
  Birlashma – ikki yoki undan ko`p o`xshash bo`lgan to`plamlarni birlashtirishda ishlatiladi.
  

Bundan ko`pjadvalli so`rovlarni uch guruhga ajratish mumkin:

• 
  WHERE - shartlar orqali jadvallarni bog`lash
  
• 
  JOIN – jadvallarni gorizontal birlashtirish bo`yicha amallar
  
• 
  UNION – so`rov natijalarini vertikal birlashtirish amallari.
  

Endi jadvallarni o`zaro birlashtirish yoki bog`lash guruhlari bo`yicha amallarni misollar orqali ko`rib o`tiladi.

Ko`pchilik holatlarda butun MBdan amaliy ahamiyatli natijalarni olishda ko`p jadvalli murakkab so`rovlarni yaratishga to`g`ri keladi. Hozirgi kunda MBBTlarida bir nachta jadvallarning mos atributlari bo`yicha o`zaro bog`lanishni ta`minlovchi standartlar mavjud. Bular zarur ma`lumotlarni turli jadvallardan olishda jadvallarni o`zaro gorizontal bog`lanishni (JOIN) ta`minlaydi. Bu yerda o`ng tomon va chap tomon jadvallar tegishli artibutlari biror shart asosida birlashtiriladi. Gorizontal bog`lanish bir nechta turga ajratiladi: Join, Left Join, Right Join, Full Join, Cross Join, Natural Join.

Bizga Authors va Books jadvallari berilib bu jadvallarni vertikal birlashtirishda ularning mos AuthorID va BookID atributlari qaraladi.

Authors