14-мавзу. Темир йўл транспортида диспетчерлик бошқарув

14-мавзу. Темир йўл транспортида диспетчерлик бошқарув
Reja:
1. Умумий қоидалар.
2. Диспетчерлик бошқарувининг мақсад ва вазифалари.
3. Диспетчерлик марказлашуви.
Poyezd dispetcheri (DNTS) – temir yo‘l transportida tashishni tashkil etishga, ya’ni o‘z dispetcherlik uchastkasida poyezdlar harakatini shaxsan boshqarishga va buning uchun to‘liq javobgar bo‘lgan mas’ul xodim hisoblanadi. Uning poyezdlar harakati bo‘yicha buyruqlarini poyezdlar harakati bilan bog‘liq bo‘lgan xodimlar (stansiya navbatchilari, poyezd lokomotivi mashinistlari, terma poyezdlar bosh kontuktorlari va boshqalar) so‘zsiz bajarishlari shart.
Poyezd dispetcheridan tashqari boshqa hech kim poyezdlar harakati bo‘yicha operativ farmoyishlar berishga haqli emas.
Poyezd dispetcheri o‘z ish faoliyati davomida quyidagi 3 ta qonunga amal qilishi shart:

1. 
   poyezdlar harakat xavfsizligini ta’minlashga;
   
2. 
   me’yoriy poyezdlar harakat grafigining talablari bajarilishiga;
   
3. 
   poyezdlar tuzish rejasi bajarilishiga.
   

Tashish jarayonini tashkil etish murakkab, juda qiziqarli va ishdir, chunki bir vaqtning o'zida bir necha ming yuk va yo'lovchi poezdlari temir yo'l tarmog'ida harakatlanmoqda; temir yo'l stantsiyalari bir-biri bilan yaqindan hamkorlik qilmoqda; tashish jarayonida o'n minglab odamlar bir vaqtning o'zida ishtirok etadilar.
poezdlarning harakatini tashkil etish va boshqarish tamoyillari; turli turdagi stansiyalarning ishlashi uchun qurilma va texnologiya;
* temir yo'l transportining texnik vositalarining asosiy xususiyatlari va ishlash tamoyillari;
* poezdlar harakatini tartibga solish tizimlari;
* poezdlar harakatini dispetcherlik tartibga solish usullari;
* yuk va yo'lovchi tashishning asosiy yo'nalishlari;
* temir yo'llarining transport nizomi;
* temir yo'l transportida yuklarni tashish qoidalari;
* * yuklarni joylashtirish va o'rnatishning texnik shartlari;
* Rossiya federatsiyasi temir yo'llarining texnik ekspluatatsiyasi qoidalari va poezdlar harakati xavfsizligini tartibga soluvchi ko'rsatmalar:
o « O T Y» AJ temir yo'llarida poezdlar harakati va manyovr ishlari bo'yicha ko'rsatmalar,
o « O T Y» AJ temir yo'llarida signalizatsiya bo'yicha ko'rsatmalar,
o SSB qurilmalariga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash ishlarini ishlab chiqarishda poezdlar harakati xavfsizligini ta'minlash bo'yicha ko'rsatmalar,
o yo'l ishlarini ishlab chiqarishda poezdlar harakati xavfsizligini ta'minlash bo'yicha ko'rsatmalar;