14-ámeliy Balalarda as qazan ishek kesellikleri, bawır keselliklerinde djt usılı. Joba Enterokolit bul 2

14-ámeliy
Balalarda as qazan - ishek kesellikleri, bawır keselliklerinde DJT usılı.

Joba
1. Enterokolit - bul
2.EDTga qarsı kórsatmalari

As sińiriw ázolari, zat almasinuvi aynıwı kesellikleri hám bóǵim kesellikleri kóp tarqalǵan, olar surinkali retsidivlangan keshiwi hám rawajlanıp barıwı nátiyjesinde tásirler kelip shıǵıwı menen xarakterlenedi, kópincha waqtınshalı yamasa turǵun miynetke uqıpsızlik sebebi bóladi (mayıplıq ). Barlıqǵa málum as sińiriw ázolari, zat almasinuvi aynıwı kesellikleri hám bóǵim keselliklerin emlewde hám profilaktikasında fizikalıq faktorlardıń tutqan órni úlken. Fizikalıq faktorlardı qóllash neyro-endokrin basqarıwdı normallastırıwǵa járdem beredi, zálellengen tóqimalarning trofikasini jaqsılaydı, dári ónimlerine organizmdiń bayqaǵıshlıǵın asıradı, nawqastıń psixik jaǵdayına unamlı tásir kórsatadi. Fizikalıq faktorlardı jaqsı biliw hám olardı komplesk emlewde tóǵri qóllash hár bir ulıwma ámeliyat vrachi ushın kerek.

Qandli diabet (QD) medicinanıń etakchi máselelerinen biri. Házirgi kúnde medicinalıq -social áhmiyeti tárepinen tikkeley qan-tamır hám onkologik keselliklerden keyin turadı. JSST bóyicha dúnyada 50 mln. xalıq qandli diabet menen kesellengen. QDning medicinalıq -social áhmiyeti onıń tek keń tarqalǵanlıǵı menen emes, bálki sozılmalı kesellik retinde jámiyetke etkazayotgan záleli menen de belgilenedi (ólim dárejesin 2-3 ret, júrek ishemik keselligi hám insultlar sanın 2-3 ret asıradı, QD menen oǵrigan nawqaslar arasında kórlik ulıwma xalıqqa salıstırǵanda 10 ret, gangrena hám ayaq qól amputatsiyası 20 ret kóp, QD búyreklerdiń ólimga alıp keletuǵın dárejede zaqım aliwi sebebi bóyicha 2-óringa hám t.b. ) hám aqır-aqıbetde QD kutilayotgan turmıs dawam etiw waqtinı 2-12% ga asıradı (túrli mámleketlerde túrlishe).
Gasrit - meda diywali silekey perdesi, geyde tereń qabatlarınıń yalliǵlanishi. Ótkir hám sozılmalı túrleri ayırmashılıq etiledi.
EDT qóllashga qarsı kórsatma:
- ulıwma oǵir jaǵday ;
- yaqqol oǵriq sindromi;
- kóp qusıw, kóngil aynash.
Wazıypaları :
- ulıwma jaǵdaynı jaqsılaw ;
- hazm procesin neyrogumoral basqarıw ;
- hazm traktınıń motor hám sekretor iskerligin basqarıw ;
- qorin bóshliǵida qan aylanıwın jaqsılaw, dimlanishning aldın alıw ;
- qorin diywali hám aralıq bulshıq etlerin bekkemlew;
- nafas iskerligin jaqsılaw ;
- emotsional jaǵdaydı jaqsılaw ;
Qarın old diywali, diafragma hám aralıq bulshıq etlerin bekkemlewge qaratılǵan shınıǵıwlar qóllaniladi.
Dáslepki jaǵday jatqan, ótirgan, turǵan. Snaryadlar, úskeneler, quramalılastırılgan júriw keń qóllaniladi. Emlew dawam etiw waqti 30 - 40 min.
Kórkem oneroriya sharayatında EDT kólemi kengayadi, júkleme jáne onıń intensivligi asıriladı. Bunnan tısqarı siklik júklemeler hám túrli óyinlar qóllaniladi.
Gastrittiń barlıq túrlerinde kókrak hám bel omırtqalarınıń uqalanishi jaqsı tásir etedi.
As qazan hám ón eki barmaq ishek jara keselligi - qaytalanıp turıwshı hám jedellesiwge beyim kesellik bólib meda hám ón eki barmaq ishekte jara illeti júz bólishi menen ańlatpalanadı.
EDT qóllashga qarsı kórsatma:
- ulıwma oǵir jaǵday ;
- yaqqol oǵriq sindromi;
- kóp retli qusıw, kóngil aynash.
Wazıypaları :
- ulıwma jaǵdaynı jaqsılaw ;
- hazm procesin neyrogumoral basqarıw ;
- hazm traktınıń motor hám sekretor iskerligin basqarıw ;
- qorin bóshliǵida qan aylanıwın jaqsılaw, dimlanishning aldın alıw ;
- yaraning pıtıwın tezlestiriw;
- qorin diywali hám aralıq bulshıq etlerin bekkemlew;
- nafas iskerligin jaqsılaw ;
- emotsional jaǵdaydı jaqsılaw.
EDT shınıǵıwlardı qóllash keselliktiń simptomları azayǵanda, yáni 5-10 kunga tóǵri keledi. Ápiwayı shınıǵıwlar qarın old diywali, diafragma hám aralıq bulshıq etlerin bekkemlewge qaratılǵan bólishi kerek. Dáslepki jaǵday jatqan, ótirgan, turǵan. Snaryadlar, úskeneler, quramalılastırılgan júriw keń qóllaniladi. Emlew dawam etiw waqti 10 - 25 min. Ótkir process tóla sónganda júklemelerdiń ulıwma kólemi asıriladı. Emlew dawam etiw waqti 30 - 40 minutǵa shekem asıriladı. Odan keyin 30 - 40 minut dawamında dush, júziw, normalı júriw usınıs etiledi. Kórkem oneroriya sharayatında EDT kólemi kengayadi, júkleme jáne onıń intensivligi asıriladı. Bunnan tısqarı siklik júklemeler hám túrli óyinlar qóllaniladi. YAra keselliginde kókrak hám bel omırtqalarınıń uqalanishi, suyıq aralas menen emlew jaqsı tásir etedi.
Enterokolit - bul jińishke hám yóǵon ishek silekey perdesiniń yalliǵlanishi hám distrofik ózgarishlari menen hám de átirapiya menen juwmaqlanatuǵın kesellik.
EDT qóllashga qarsı kórsatma:
- ulıwma oǵir jaǵday ;
- yaqqol oǵriq sindromi;
- kóp qusıw, kóngil aynash, ish ketiw;
- perforatsiya belgileri.
Wazıypaları :
- ulıwma jaǵdaynı jaqsılaw ;
- sórilish procesin neyrogumoral basqarıw ;
- ichak traktınıń motor hám sekretor iskerligin basqarıw ;
- qorin bóshliǵida qan aylanıwın jaqsılaw, dimlanishning aldın alıw.;
- qorin diywali hám aralıq bulshıq etlerin bekkemlew;
- nafas iskerligin jaqsılaw ;
- emotsional jaǵdaydı jaqsılaw.
Qarın old diywali, diafragma hám aralıq bulshıq etlerin bekkemlewge qaratılǵan shınıǵıwlar qóllaniladi.
Dáslepki jaǵday jatqan, ótirgan, turǵan. Snaryadlar, úskeneler, quramalılastırılgan júriw keń qóllaniladi. Emlew dawam etiw waqti 30 - 40 min.
Kórkem oneroriya sharayatında EDT kólemi kengayadi, júkleme jáne onıń intensivligi asıriladı. Bunnan tısqarı siklik júklemeler hám túrli óyinlar qóllaniladi.
Enterokolitning barlıq túrlerinde tómengi kókrak hám bel omırtqalarınıń uqalanishi jaqsı tásir etedi.
Xoletsistit - ót pufagining sozılmalı yalliǵlanish keselligi.
EDT qóllashga qarsı kórsatma:
- ulıwma oǵir jaǵday ;
- yaqqol oǵriq sindromi;
- kóp qusıw, kóngil aynash;
- perforatsiya belgileri (ótli peritonit belgileri).
Wazıypaları :
- ulıwma jaǵdaynı jaqsılaw ;
- ót yóllari motorikasini neyrogumoral basqarıw ;
- ót yóllari motor hám sekretor iskerligin basqarıw ;
- qorin bóshliǵida qan aylanıwın jaqsılaw, dimlanishning aldın alıw ;
- qorin diywali bulshıq etlerin bekkemlew;
- nafas iskerligin jaqsılaw ;
- emotsional jaǵdaydı jaqsılaw.
Qarın old diywali, diafragma bulshıq etlerin bekkemlewge qaratılǵan shınıǵıwlar qóllaniladi.
Dáslepki jaǵday jatqan, ótirgan, turǵan. Snaryadlar, úskeneler, quramalılastırılgan júriw keń qóllaniladi. Emlew dawam etiw waqti 30 - 40 min.
Kórkem oneroriya sharayatında EDT kólemi kengayadi, júkleme jáne onıń intensivligi asıriladı. Bunnan tısqarı siklik júklemeler hám túrli óyinlar qóllaniladi.
Xoletsistitda kókrak hám bel omırtqalarınıń uqalanishi jaqsı tásir etedi.
Qandli diabet - eń keń tarqalǵan endokrin kesellik bólib, qanda hám sidikte qant muǵdarınıń turǵun hám noadekvat joqarı kórsatkichlarda uzaq waqıt bólishi menen xarakterlenedi.
QD - organizmde insulinning mutloq yamasa salıstırmalı etiwmovchiligi menen kelip shıǵıs kesellik bólib, uglevodlar almasinuvi tereń aynıwı giperglikemiya hám glyukozuriya menen xarakterlenedi. Tóqimalar tárepinen glyukoza ózlashtirilishining qıyınlasıwı MNS, júrek qan-tamır sisteması, bawır, bulshıq et tóqimalari funksiyası aynıwına, nátiyjede jumıs qábileti azayıwına alıp keledi. YOǵ almasınıwınıń aynıwı yoǵlarning oksidleniwi tezleniwi hám keton denesheler ónim bólishi, qanda kópayishi nátiyjesinde MNSga júzimsik tásir etedi. Diabette belok sintezi da buzilib energetikalıq almasinuv dárejesi azayadı. QD menen oǵrigan nawqaslarda energetikalıq almasinuv aynıwı bulshıq et iskerliginiń susayishi menen tikkeley boǵliq. SHunday etip QD tek uglevod almasinuvi aynıwı menen emes, bálki belok, yoǵ, mineral hám zat almasınıwınıń basqa túrleri aynıwı menen xarakterlenedi. Insulin etiwmovchiligi fonında nawqaslarda túrli tásirler hám yondosh kesellikler rawajlanadı. Tahminan 70% nawqaslarda júrek qan-tamır sisteması zaqım alib, diabetik mikroangiopatiya hám de júrek, bas mıy, ayaq tamırlarında ateroskleroz rawajlanıwı menen makroangiopatiya retinde kórinetuǵın bóladi. QDda tislerdiń paradontoz, karies, gingivit, stomatit retinde erte zaqım aliwi gúzetiledi. Bular menen bir qatarda gastrit, enterokolit, diabetik gepatodistrofiya, xoletsistit payda bóladi.
QD ushın teri oramı zaqım aliwi xarakterli: kurishi, qichishish, dermatitga beyimlik, furunkulez, ekzema. Nerv sistemasınıń patologiyasi nevrasteniya, nevralgiya, nevrit, polinevrit retinde kórinetuǵın bóladi. SHunday etip, QD túrli patologikalıq kórinishda kórinetuǵın bóladi.
QDni emlew kóp qırlı bólib tiykarǵı kesellikti, hám de onıń keshiwin oǵirlashtiruvchi tásirlerdi yoqotishga qaratıw kerek. Bunda kompleks terapiya hám EDT qóllash zárúrli áhmiyetke iye.
EDTga qarsı kórsatmalar:
- ulıwma oǵir jaǵday ;
- diabetning oǵir túrleri;
- giperglikemik koma;
- gipoglikemik koma;
- asoratlangan oǵir diabet.
Wazıypaları :
- ichak hám tóqima metabolizmini stimulyasiya qılıw ;
- tana salmaǵın kemeytiw hám as sińiriw procesin jaqsılaw ;
- progressiyalanuvchi aterosklerozning profilaktikası;
- qon aylanıwdı hám dem alıwdı jaqsılaw ;
- emotsional jaǵdaydı jaqsılaw.
Fizikalıq shınıǵıwlar keselliktiń birinshi kúninen baslanadı. EDT de azandaki shınıǵıwlar, seyil etiw, normalanǵan júziw, chanǵi, miynet terapiyası qóllaniladi.
Fizikalıq júklemeden sóng súrtiw, dush, qısqa múddetli chómilish, ulıwma hám jergilikli uwqalaw.
Fizikalıq shınıǵıwlar mudamı nawqastıń jası, ulıwma jaǵdayı, júrek qan tamır sisteması iskerligin esapqa alǵan jaǵdayda normalanadı.
Semiriwshilik - bul organizmde yoǵ tóqimasining artıqsha tóplanishi menen xarakter-lanadi. (Er adamlarda 20% ten kem emes, hayallarda 25% ulıwma adam organizminde bóladi). Ekonomik rawajlanǵan mámleketlerde 25-30 % xalıq kesellenedi. Alimentar faktor tiykarǵı bólib esaplanadı, kolloriyali awqat ist'emol qılıw, tiykarınan yoǵ hám uglevodlar esabına (baslanǵısh semizlik), hárekettiń kamligi tiykarǵı órinni iyeleydi.
Semiriwshiliktiń 3 formaǵa ajratıladı :
1. Alimentar -konstitutsiyal. 2. Endokrin. 3. Oraylıq.
Alimentar - konstitutsiyal formasında organizmdiń fizikalıq-fizikalıq háreketiniń kamligi esabına uglevod tóplanadi.
Semiriwshiliktiń endokrin forması, endokrin sisteması bózi funksiyasınıń aynıwı menen boǵliq.
Semiriwshiliktiń oraylıq formasınıń kelip shıǵıwında yoǵ almasınıwınıń oraylıq basqarilishining aynıwı jatadı, bul póstloq-diensefal tarawdıń funksiyasınıń jarası hám infeksiya menen zıyanlanıwınan keyin kelip shıǵadı.
Baslanǵısh semiriwshilik 4 basqıshqa bólinadi:
1-basqısh -Normadan 15-29% artıqsha salmaq
2-basqısh -30 -49%
3-basqısh -50-100%
4-basqısh -100% ten artıq bóladi.
Semiriwshilik áqibetinde júrek -qan- tamır sisteması ózgarishlarga ushraydı. (miokard distrofiyasi, karonar qan aylanıwdıń aynıwı, mıy hám tómengi bólimlerde qan aylanıwdıń aynıwı ), Dem alıw sisteması (Dem alıw háreketiniń azayıwı bul diafragmanı háreketi kamligi esabına ), awqat as sińiriw qılıw sistemasında (as qazan jım-jırting gipersekretsiyasi, giperxlorgidriya menen birge), tayansh-háreket apparatı (bóǵimlarga júklemediń asıwı hám zatlar almasinuvi aynıwı esabına artroz). Suw-duz almasınıwın aynıwı esabına isik gúzetiledi. Baslanǵısh semiriwshilik nátiyjesinde ishki sekretsiya bózi funksiyasınıń aynıwı, yáni giperinsulinemiya, gipokortitsizm, samototrop gormoni funksiyasınıń susayishi hám basqalar.
Ratsional emlew nátiyjesinde semiriwshilik azayadı. Nawqastı emlew Principinde organizmde lipolizni kúsheytiw maqsetinde keri energiya balansı vujudga keltiriledi. Bunda sút dietasi alıp barıladı, organizmde uglevodni kemeytiw maqsetinde, taǵı energiya sarpın kópaytirish jaqsı nátiyje beredi. Dieta hám háreketti asırıw, yaǵniy patogenezga tábiy hám fizikalıq faktorlardıń birge aparıw organizmdi qayta qayta tiklew ushın zárúrli omil bolıp tabıladı. Fizikalıq háreket menen emlew nátiyjesinde kem kalloriyali dieta aparıwǵa járdem beredi hám dene massasın azayıwına jaqsı nátiyje beredi, qayta tiklovchi yamasa fizikalıq háreketti stimulyasiya etedi.
EDTga qarsı kórsatmalar:
- ulıwma oǵir jaǵday ;
- ikkilamchi diabettiń oǵir túrleri;
- yurak etiwmovchiligi belgileri;
- nafas etiwmovchiligi.
Wazıypaları :
- ichak, kletka hám tóqima metabolizmini stimulyasiya qılıw ;
- tana salmaǵın kemeytiw hám as sińiriw procesin jaqsılaw ;
- rrogressiyalanuvchi aterosklerozning profilaktikası;
- qon aylanıwdı hám dem alıwdı jaqsılaw ;
- emotsional jaǵdaydı jaqsılaw.