15-maruza. Issiqlik nasoslari

3-rasm. Yassi quyosh kollektorli issiqlik nasosli issiqlik ta’minot tizimi:
1- yassi quyosh kollektori; 2- kengaytiruvchi bak; 3- bak akkumulyator;
4 – isitish qozoni


KOMPRESSORLI ISSIQLIK NASOSINING TERMODINAMIK SIKLINI EKSERGETIK HISOBLASH USULI

Kompressorli issiqlik nasosining energetik samaradorligi isitish koeffitsienti (φ) bilan baholanadi. φ-isitish koeffitsienti yoki issiqlikni o‘zgartirish koef- fitsienti deb ham yuritiladi.

(13)
Bu erda ε-teskari Karno siklining sovitish koeffitsienti
Agar haroratlar orqali ifodalasak:


(14)


a- koeffitsent sovitish siklining barcha yo‘qotishlarini hisobga oladi. a=0,3-0,4.
Issiqlik nasosining eksergetik F.I.K.i quyidagi formula orqali hisoblanadi.
(15)


(16)
-eksergiya, -anergiya
(17)


(18)

bunda - kondensatorda issiqlik oqimining solishtirma eksergiyasi.

φ-issiqlik nasosining o‘zgartirish koeffitsenti.
INning ideal sikli uchun T_k=T va Tc_o=T_oη_eid=1 bo‘ladi. Har qanday real qurilmasining, shu jumladan issiqlik nasosining eksergetik F.I.K.i birdan kichik bo‘ladi va uning mukammallik ko‘rsatgichi hisoblanadi.
Issiqlik nasosining asosiy elementlariga qo‘yidagilar kiradi:

1. 
   kompressor
   
2. 
   kondensator
   
3. 
   bug‘latgich
   
4. 
   Kotslovchi ventil
   

Bu qurilmalar o‘zaro germetik quvurlar tizimi bilan bog‘langan bo‘lib, unda ishchi jism sirkulyasiya qiladi.
Bug‘latgichga farqi evaziga ortadi:


(19)

(20)

q_Co- bug‘latgich ishchi jism oladigan issiqlik;
Kondensatorda ajraladigan issiqlik, INning foydali issiqligi bo‘lib, u quyidagiga teng
(21)

Kondensat sovutgichda ajraladigan issiqlik

(22)

Kompressorda bajariladigan ichki solishtirma ish:

(23)

Kompressor elektr yuritmasining solishtirma ishi:

(24)


η_i-kompressorning ichki F.I.K i.
IN ning o‘zgartirish (isitish koeffitsienti) koeffitsentini topamiz:


(25)
yoki
(26)
Bunda Q-issiqlik nasosidan ajratiladigan umumiy issiqlik, issiqlik quvvati, kVt.
N-issiqlik nasosi kompressorini yuritmasining elektr quvvati, kVt,
IN da sirkulyatsiya qiladigan ishchi jismning massaviy sarfi:


(27)
Issiqlik nasosining ish jarayoni eksergetik metod bilan baholanadi. Buning uchun qurilmaning eksergetik balansi tenglamasi tuziladi.
Issiqlik nasosining eksergetik balansi tenglamasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
(28)