15-Ma’ruza: Neftni karbonat angidrid va karbonlashgan suv bilan haydash

Karbonat angidrit manbalari va uni tashib keltirish. CO₂ ni qatlamga haydashda qo‘llaniladigan asbob-uskunalar.
CO2 qatlam suvlarida yahshi eriydi, lekin bu hususiyat biroz chegaralangandir
Bunga albatta harorat bosim va suvning ta'siri ko'rsatadi. Mineralizaciya va harorat o'zgarmagan holda bosim ortishi bilan uning suvda erishligi ortadi. Mineralizaciya va bosim o'zgarmagan holda haroratning ortishi bilan CO2 ning suvda erishi bir hil bulmaydi. harorat va bosim o'zgarmagan holda suvning mineralizaciyasi ortishi bilan unda CO2 ning erishi pasayadi.
CO2 ning suvdagi eritmasi karbonatlar bilan reakciyaga kirishib, ularni eritadi natijada kollektorning o'tkazuvchanligi ortadi, natijada haydovchi quduqlarning qabul kiluvchanlik hususiyati ortadi.
Neftda CO2 ning erishi natijasida neftning qovushqoqligi harorat, bosim sharoitida 2-150 martagacha kamayishi mumkin. Bu hususiyat quyuq neftlarda yahshiroq seziladi.
Shunday qilib CO2 neft, suv va tog jinslari ( kollektor ) bilan munosabatga kirishganda ularning fizika-kimyoviy hususiyatlarini o'zgartirish qobiliyatiga egadir.
Neftberuvchanlik koeffitsientini oshirish maqsadida quyidagi ishlarni amalga oshirish mumkin:

• 
  CO2 ni qatlamga haydab uning (qoshiyasini qosil qilish yoki suv bilan galma-gal haydab , suv va CO2 otorochkasi qoshiyasini) qosil qilish mumkin.
  
• 
  gazsimon CO2 qoshiyasini qosil qilish,
  
• 
  karbonlashgan suv haydash.(karbonlashgan suv- tarkibida 3-5 % CO2 mavjud bo'lgan suvdir)
  

qatlamga CO2 ni haydash uchun undagi harorat, bosim va qatlamning neftga to'yinganlik darajasini bilish lozim bo'ladi. Ma'lumki CO2 + 310 S da va 4-7 Mpa bosim ostida suyuqlikka aylanadi. Agar qatlam suyuq CO2 faoliyat ko'rsatishini istasak bosim ko'rsatganimizdek, harorat esa +310 S dan ortiq bulmasligi kerak. qatlamning neftga to'yinganlik darajasi 30-40 % dan kam bo'lmasligi taqozo qilinadi. Ma'lumki asariyat neft uyumlarning harorati +31 Sdan yuqoridir.
CO2 ni qatlamga haydash tehnologiyasi o'ziga hos bo'lib, unda haydovchi quduqlar karbonat angidritning taqsimlanish punkti, uglekislota nasos stanciyasining blok kollektori,iste'molchining boqlanish bo'lagi va mavjud suv haydash tizimi stanciyasi, suv bilan ta'minlanishning I ko'tarilish stanciyasi , tozalagich inshootlari, bosh nasos stanciyasi (II ko'targich) , bufer idishlari, bo'lakli kompressor nasos stanciyasi va taqsimlovchi joy.
U yoki bu variantni tanlash va ishga tushirish konning konkret sharoitlari va ko'rsatgichlaridan kelib chiqqan holda tanlanadi va ho’llanadi. Tekshirish uchun savollar
6.1. Karbonat angidridni qatlamning neftberuvchanligini oshirish maqsadida qo‘llash texnologiyasi.
6.2. Karbonat angidrit manbalari va uni tashib keltirish. CO₂ ni qatlamga haydashda qo‘llaniladigan asbob-uskunalar.